سهیل شهیدی نژاد

تمدن ایران باستان قرن ها قبل از میلاد مسیح دانش بهر ه برداری عملی از انرژی باد مناطق مستعد را در اختیار داشته است. یکی از افتخارات ایرانیان باستان طراحی و ساخت آسیاب های بادی در نواحی بادخیز از جمله شمال سیستان امروزی می باشد که آثار آن همچنان باقی است. امروزه با توسعه نگرش های زیست محیطی و راهبردهای صرفه جویانه در بهره برداری از منابع تجدیدناپذیر انرژی سهم باد در منابع انرژی مورد استفاده رو به فزونی گذاشته است. توربین های بادی مولد برق جایگزین مناسبی برای نیروگاه های گازی و بخاری رایج به شمار می آیند و شمار پمپ توربین های بادی در حال کار تنها در سه کشور آرژانتین ، آمریکا و هند به حد یک میلیون دستگاه می رسد. در ایران، اقلیم متنوع با مناطق بادخیز و سطح منابع آب زیرزمینی مناسب بستر مناسبی برای گسترش بهر ه براری از توربین های بادی مولد برق و پمپ توربین های بادی به ویژه در مناطق دور از شبکه برق سراسری فراهم آورده است و این در حالی است که تامین یارانه سوخت مورد نیاز دیزل ژنراتورهای چاه های کشاورزی با توجه به وارداتی بودن فرآورده های سوختی سالانه بار مالی قابل توجهی بر بودجه ملی تحمیل می نماید که خود بر محدودیت منابع مالی مورد نیاز گسترش اجرای طرحهای توسعه دولت می افزاید. مقاله حاضر نتایج فاز مطالعاتی پروژه «مطالعه جایگزینی باد به جای سوخت های فسیلی در پمپ نمودن آب»می باشد که میان سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور و شرکت مدیریت هیربدان منعقد شده است. در این مقاله ضمن معرفی پارامترهای مهم باد، نحوه تحلیل ریاضی اطلاعات ثبت شده مشخصه های وزش باد (جهت و سرعت) تشریح و راهنمایی های لازم جهت انتخاب بهینه پمپ توربین بادی ارائه می گردد. در ادامه با پردازش اطلاعات باد (آخرین دوره ده ساله تمامی ایستگاه های سینوپتیک کشور با کمک نرم افزار WIND TOOL) و تحلیل آمار سطح آب های زیرزمینی کشور به همراه بررسی اطلاعات کشاورزی، راهنمای جامعی بر تحلیل باد، آب و کشاورزی مناطق مساعد جهت بهره برداری از پمپ توربین های بادی را در اختیار خواننده قرار می دهد. در انتها مناطق مناسب جهت بهره برداری از انرژی باد در پمپاژ آب، انتخاب و نتایج پردازش اطلاعات بادسنجی، منابع آب و کشاورزی آنها ارائه شده است.