عثمان باقدم

شهر فضایی را تداعی می سازد که در آن مردم تجمع یافته و زندگی خود را به شکل نسبتا دائمی بر اساس فعالیتهای اقتصادی منطقه تامین می سازند. فضای مذکور می تواند مرکز اقتصادی، تجاری، آموزشی یا ترکیبی از آنها باشد و همین باعث جذب مردم از مناطق غیر شهری می گردد. درک ارزش و فهم فعالیتهای اقتصادی محلی، کار برنامه ریز را استحکامی اساسی می بخشد. حضور جمعیت در یک ناحیه  شهری یا روستایی مشخص با اشتغال و وجود مشاغل در آن ناحیه عملی می شود، بنابراین ارتباط نزدیکی بین سطوح اشتغال یا فعالیت اقتصادی در یک ناحیه مفروض و سطح جمعیت دارد. پیش بینی یا برآوردی از جمعیت و اشتغال آینده برای هر کشور، ناحیه، شهر یا روستا کار بسیار مشکل و در عین حال ظریفی است زیرا که برای رسیدن به یک برآورد نسبتا دقیق جمعیتی در آینده نیاز به استفاده از روش ها و مدلهای نسبتا دقیقی است که مدل لاری از اینگونه مدلهاست . در این مدل فعالیتهای اقتصادی به صورت ظرف و کاربریهای زمین شهری به عنوان مظروف مطرح شده است. شهر سنندج به عنوان مرکز استان کردستان در غرب ایران قرار دارد و نقش غالبی را در زمینه ارائه خدمات در سطوح مختلف اقتصادی و اجتماعی در سطح ناحیه ای، منطقه ای داشته است. در یک مقطع 40 ساله از سال 1335 تا 1375 جمعیت شهر سنندج 8/6 برابر شده است ، بنابراین آگاهی از جمعیت و اشتغال این شهر در آینده از اهمیت بالائی برخوردار است.  با توجه به نتیجه بدست آمده از کاربرد مدل لاری در پیش بینی این مدل با واقعیت موجود اختلاف دارد . پیش بینی جمعیت کمتر از مقدار واقعی و در پیش بینی اشتغال بیشتر از مقدار کافی عمل کرده است .  

این مقاله با استفاده از نقشه‌های توپوگـرافی 50000 :1، نقشه‌های زمـین‌شناسی 1:250000، نقشه‌های کاربری اراضی 1:250000 و آمار ایستگاههای هواشناسی و هیدرومتری ایمنی جاده‌های منطقه مطالعه شده (با توجه به پارامترهای مخاطرات محیطی) بررسی شده است. لایه‌های اطلاعاتی مختلف جدولی و نقشه‌ای با توجه به توزیع فضایی، زمان و شدت اثر مخاطرات روی هم انطباق داده شده‌اند؛ سپس طی یک بررسی میدانی به کمک آثار و شواهد موجود و با درنظرگرفتن اطلاعات ذکرشده، نقشه‌های حساسیت زمین‌شناسی، مخاطرات اقلیمی، هیدرولوژیک و مخاطرات ژئومورفولوژیک ترسیم شده‌اند. در نهایت با انطباق سه نقشه مذکور، نقشه مخاطرات محیطی محور ارتباطی سنندج ـ مریوان استخراج شد. بر اساس آن 65 درصد از طول محور ارتباطی مورد نظر از نقاط با خطر بسیار زیاد، 25 درصد از نقاط با خطر زیاد و 10 درصد از نقاط با خطر متوسط عبور می کنند.