کیوان قصیری

تحلیل پوششی داده ها (DEA) ابزاری قدرتمند مدیریتی به منظور ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیرنده است. امروزه استفاده از مدل های DEA چند هدفه به منظور ارزیابی جنبه های مختلف عملکردی اعم از جنبه های کمی و کیفی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اما این مدل ها در فضای ایستا ارایه شده اند. در این مقاله سعی بر آن است تا مدل های DEA چند هدفه در فضای پویای فازی ارایه شود تا بتوان تغییرات داده ها در طول دوره ارزیابی را در مدل های DEA اعمال نمود. در این مقاله به منظور ارزیابی نتایج مدل یک مثال برای مقایسه نتایج مدل پیشنهادی با مدل اصلی DEA ارایه شده است. نتایج اجرای مدل پیشنهادی نشان میدهد، علاوه بر کاهش زمان اجرای مدل و تعیین هم زمان امتیاز کارایی کلیهی واحدها، توان افتراق مدل بهبود یافته است.

مسألة فروشندة دوره گرد یکی از مهم ترین و پرکاربردترین مسائل در حوزه بهینه سازی ترکیباتی است که در آنها کاربردهای حمل و نقلی مهم ترین جایگاه را در بین کاربردهای عملی آن به خود اختصاص می دهند. از آنجا که موفقیت در حل این مسأله نشانة توانمندی در استفاده از آن در حوزه های مختلف علوم و مهندسی است، روش های متعددی برای حل آن پیشنهاد شده است. در این مقاله، کوتاه ترین تور همیلتونی ایران را از حل مسألة فروشندة دوره گرد متقارن برای 360 نقطة منتخب ایران با استفاده از الگوریتم پیشنهادی ترکیب سیستم اجتماع مورچه ها و جستجوی محلی خواهیم یافت. به منظور بررسی کیفیت جواب های حاصل، نتایج آن با الگوریتم شناخته شده سیستم اجتماع مورچه ها مقایسه خواهد شد. این مقایسه نشان دهندة برتری قابل ملاحظه کیفیت جواب های حاصل از الگوریتم پیشنهادی بر کیفیت جواب های حاصل از الگوریتم سیستم اجتماع مورچه ها است.

در این مقاله با توسعه الگوریتم فوق ابتکاری سیستم اجتماع مورچه‌ها2(ACS) الگوریتمی برای زمان بندی حرکت قطار معرفی شده است. ابتدا نوعی از مسئله زمان بندی حرکت قطار در قالب یک برنامه ریزی ریاضی مدلسازی و سپس الگوریتمی مبتنی بر ACS برای حل آن پیشنهاد شده است. با این فرض که هر قطار در مسئله زمان بندی حرکت قطار معادل یک شهر در مسئله فروشنده دوره گرد3(TSP) باشد، ACS بر روی گراف مسئله TSP، توالی حرکت قطارها را مشخص می کند. بر اساس این توالی و رفع تلاقی در برخورد قطارها، زمان بندی حرکت مشخص خواهد شد. مثالهای عددی در ابعاد کوچک و متوسط برای بررسی صحت و کیفیت جوابها توسط الگوریتم حل شده و نتایج حاصله با حل دقیق بهینه آنها مقایسه شده اند. از مقایسه نتایج حل دقیق مسائل و حل آنها توسط الگوریتم پیشنهادی صرفه جویی های زمانی و پاسخی با کیفیت خوب به دست آمده است. در انتها برای توصیف نحوه محاسبات نیز یک مطالعه موردی ارائه شده است.