سید مصطفی حسینعلی پور

امروزه افزایش آلودگی های زیست محیطی در اثر استفاده از سوخت های فسیلی برای تأمین آسایش حرارتی، یکی از معضلات این حوزه به شمار می رود. با رجوع به معماری گذشته می توان دریافت که تأمین تهویه طبیعی با بهره گیری حداکثری از نیروهای طبیعی (در این مقاله: باد) صورت می گرفته است. بنابراین می توان این گونه برداشت کرد که استفاده از روش های بومی به نوبه خود می تواند حل کننده مسائل و معضلات به وجود آمده در حوزه تهویه مطبوع بناهای جدید گردد. این مقاله گونه های مختلف اتاق در مسکن بومی موجود در روستای قلعه نوی سیستان را (که در نتیجه مطابقت با شرایط طبیعی منطقه و تأمین آسایش حرارتی در نسبت با فضای بیرون شکل گرفته اند) شناسایی کرده و رفتار باد در هریک از گونه ها را به لحاظ تهویه طبیعی مورد تحلیل و بررسی قرار داده و در نهایت گونه بهینه از نظر تهویه طبیعی انتخاب نموده است. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از روش تحقیق کیفی، به صورت توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر برداشت های میدانی از خانه های بومی روستای قلعه نو، به شناسایی و بررسی روش های استفاده از باد در مسکن بومی پرداخته شد و در ادامه به کمک مدل سازی CFD، با انتخاب گونه های غالب اتاق از نظر نحوه تهویه طبیعی، تحلیل رفتار باد در این گونه ها با استفاده از روش تحقیق شبیه سازی به وسیله نرم افزارهای Gambit 2.4.6 (جهت ساخت هندسه مسکن و ایجاد شبکه مش) و Ansis fluent 15 (جهت تحلیل رفتار باد) انجام گرفته است. به منظور اعتبارسنجی پژوهش، به کمک بادسنج دیجیتال، اندازه گیری های محیطی در محل انجام شده است. در نتیجه تحلیل ها، اتاق هایی که دارای کشیدگی شمال شرقی- جنوب غربی و در جهت عمود بر باد غالب منطقه بوده و از تمام عناصر بومی مانند «کُلَک» در سقف، دریچه های مشبک و «صورک» در دیوار جبهه شمال غربی با پراکندگی مناسب در سطح دیوار، جهت تهویه مطبوع بهره برده است به عنوان گونه بهینه اتاق در مسکن بومی انتخاب می شود ولی با توجه به محدودیت در ساخت کلک، در مسکن جدید تنها می توان از صورک و دریچه های مشبک استفاده کرد.

در این مقاله به بررسی نقش پارامترهای تاثیرگذار در تعیین خصوصیات سیستم تبدیل انرژی بازتوانی به عنوان روشی تجربه شده و تعمیم پذیر می تواند راهکار موثری برای احیای شبکه نیروگاه های بخار کشور محسوب شود. نگاهی به تجربه سایر کشورها در زمینه انجام روش های گوناگون بازتوانی و بررسی مقایسه ای بین این روش ها و سایر روش های متداول ساخت نیروگاه های حرارتی می تواند به عنوان مرجعی در تصمیم گیری های آتی مد نظر قرار گیرد. در این مقاله، ابتدا به معرفی کلی روش های بازتوانی نیروگاه های بخار پرداخته شده و پس از آن پتانسیل-های موجود در ناوگان بخار کشور برای انجام بازتوانی با توجه به شرایط کلی آنها بیان شده است، همچنین چگونگی انتخاب روش مناسب از میان روش های مختلف بازتوانی جهت اعمال بر نیروگاه ها با توجه به معیارهای موجود مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در نهایت در این بخش پارامترهای فنی ـ اقتصادی سیکل های بهینه شده در هر کدام از روش های بازتوانی بیان می شود. از طرف دیگر با توجه به حجم قابل توجه سرمایه گذاری آتی صنعت برق کشور برای ساخت نیروگاه های گازی، به مقایسه هزینه برق تولیدی این نوع از نیروگاه ها با روش-های بازتوانی می پردازیم. مبنای انجام محاسبات، هزینه های مشابه در نیروگاه های سیکل ترکیبی است. در واقع مقاله سعی دارد تا با انجام مقایسه ای فنی ـ اقتصادی میان روش های متداول ساخت نیروگاه-های حرارتی و روش های بازتوانی نیروگاه های بخار، مقادیر تخمینی برای هزینه تولید توان در آنها را به دست آورده و آنها را با هم مقایسه نماید. به این ترتیب به معیاری جهت مقایسه هزینه برق تولیدی در سه سناریوی روش های بازتوانی نیروگاه-های بخار، احداث نیروگاه های گازی و نیروگاه های سیکل ترکیبی دست خواهیم یافت.