فرهنگ ایرانی در تاتارستان
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
چکیده
متن
خانم آلسو آرسلانوا در چهاردهمین جشنواره بین المللی جایزه کتاب سال ایران که در بهمن سال 85 برگزار شد با کتاب «فهرست نسخه های خطی فارسی» از جمهوری تاتارستان شرکت کرد. وی که مدیریت مرکز مطالعات ایران در آکادمی علمی تاتارستان را برعهده دارد، یکی از برگزیدگان این جشنواره بود. این پژوهشگر که نیمی از نسخ خطی فارسی کتابخانه قازان را فهرست نویسی کرده است و باقی آثار را نیز در دست اجرا دارد، اثر برگزیده خود را به استاد حائری تقدیم کرد.
متن مصاحبه اختصاصی ایراس با ایشان را در اینجا می خوانید.
لطفا خودتان را معرفی کنید.
من کارشناس ارشد بخش تاریخ قرون وسطی در آکادمی علمی جمهوری تاتارستان هستم. در سالهای اخیر به عنوان رییس دانشکده ایرانشناسی دانشگاه دولتی علوم انسانی قازان کار می کنم و با کتابخانه«لوباچفسکی» در بخش دست نوشته ها و کتب نادر همکاری می کنم.
توضیحی در مورد کتاب« فهرست نسخه های خطی فارسی» بدهید؟
من 4 سال پیش تالیف این کتاب را شروع کردم. مجموعه فارسی در آرشیو دانشگاه خیلی زیاد نیست و فقط 10- 5 درصد از مجموعه کتابهای عربی ـ فارسی، فارسی هستند. 730 کتاب فارسی اکنون شناخته شده است، ولی تعداد آنها بیش از این است و هنوز روی آنها کار نشده و شناخته نشده اند. این کتابها را از مناطق مختلف روسیه جمع آوری کرده اند. کتاب« فهرست نسخه های خطی فارسی» در مورد توصیف کتابهای خطی فارسی از نظر دست خط، نوع کاغذ، نوع جوهر، نویسنده تعداد سطور و این گونه می باشد.کتابهای تاریخی، ستاره شناسی، قرآن، طالع بینی، فرهنگ لغت، هنری، ادبی، و مجموعه های مختلف نوشنه ها هر یک به طور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرند. درکتاب «فهرست نسخه های خطی فارسی» بیشتر کتابهای فلسفی مورد بررسی قرار گرفته اند. مجموعه کتابهای فارسی که در قازان بود در سال 1855 به سن پیترزبورگ رفت و اکنون در آنجا نگهداری می شوند ولی پس از سال 1917 تاتارهایی به نام« مول» که علاقمند به فرهنگ ایرانی بودند دوباره کلکسیون فارسی را جمع آوری کردند. ما تا سال 1917 در تاتارستان دانشکده شرق شناسی داشتیم که بسیاری از اشخاص معروف مانند« بروزن» در این دانشکده تحصیل کرده اند.
سطح کیفی جشنواره کتاب سال در ایران را چگونه ارزیابی می کنید و نکات ضعف و قدرت آن را در چه می بینید؟
برای من که کتابم را انتخاب کرده اند افتخار بزرگی است و من خیلی خوشحالم و این اتفاق مهمی در زندگی من است. از ارتباط مسئولین بسیار راضی هستم. و اینکه شرایط آشنایی نزدیک با فرهنگ ایرانی و زبان فارسی را داشتم خیلی خوب بود.
این مراسم بسیار جالب بود و همه شرایط برای ما فراهم بود. از برنامه هایی که برایمان گذاشته بودند رضایت کامل را دارم. از مرکز فرهنگ و ارشاد، کتابخانه مجلس و کتابخانه ملی دیدن کردیم. وقتی من به قازان برگشتم تمام خاطرات خوبم در ایران را تعریف می کنم. در آنجا نیز منتظر من هستند تا مصاحبه کنند.
با توجه به اشتراک فرهنگی ایران و روسیه چه فعالیت هایی می توان برای شناسایی بیشتر دو فرهنگ انجام داد؟
من فکر می کنم که کارهای لازم انجام می شود ولی گسترش ارتباطات فرهنگی خیلی بهتر است. ما با مرکز فرهنگی ایران در مسکو آشنایی داریم. ما پیشنهاد ایجاد مرکز ایرانشناسی را دادیم و این مرکز به زودی باز خواهد شد. در گذشته تاتارستان و ایران ارتباطات فرهنگی و اقتصادی زیادی داشتند. من می خواهم که ارتباطات فرهنگی بیشتر شود چون می دانم که مردم ما به فرهنگ ایرانی علاقه زیادی دارند. ما سال گذشته نمایشگاهی در رابطه با هنر ایرانی برگزار کردیم و از آن استقبال زیادی شد. باید برنامه های بیشتری در این زمینه تهیه کرد. من به عنوان رییس دانشکده، برنامه هایی چون سمینار، کنفرانس در زمینه های مختلف، انتشار مجله و ترجمه متون را پیشنهاد می کنم. من امیدوارم که ارتباطات ما بیشتر شود و به آینده امیدوارم.
جایگاه زبان فارسی در روسیه چگونه است؟
زبان فارسی در کشور ما تاثیر زیادی گذاشته است. همیشه در روسیه فرهنگ و هنر ایرانی طرفدار دارد. ادبیات کلاسیک فارسی در تاتارستان تاثیر زیادی گذاشته است. در زبان تاتاری 30- 40 درصد کلمات فارسی هستند. هیچ جای شکی نیست که روح ادبیات ایرانی در تاتارستان جایگاه ویژه ای دارد. هر چه که در مورد زبان و ادبیات فارسی و ایران شناسی هست در آکادمی علمی تاتارستان قسمت مطالعات ایران می باشد. در این جا زبان فارسی تدریس می شود و کتاب های فارسی مورد بررسی قرار می گیرند.
آثار و تالیفاتی که تا کنون داشته اید را نام ببرید.
کتاب «میراث مکتوب کهن» که آثار تاریخ دانان ایرانی زمان قرون وسطی مانند علاء الدین جوینی و رشید الدین فضل الله در زمان حکومت مغولها را بررسی می کند و همچنین کتاب « مراسم خانوادگی پشتوهای افغانی» که مربوط به مراسم ازدواج این قبایل می شود.
□
متن مصاحبه اختصاصی ایراس با ایشان را در اینجا می خوانید.
لطفا خودتان را معرفی کنید.
من کارشناس ارشد بخش تاریخ قرون وسطی در آکادمی علمی جمهوری تاتارستان هستم. در سالهای اخیر به عنوان رییس دانشکده ایرانشناسی دانشگاه دولتی علوم انسانی قازان کار می کنم و با کتابخانه«لوباچفسکی» در بخش دست نوشته ها و کتب نادر همکاری می کنم.
توضیحی در مورد کتاب« فهرست نسخه های خطی فارسی» بدهید؟
من 4 سال پیش تالیف این کتاب را شروع کردم. مجموعه فارسی در آرشیو دانشگاه خیلی زیاد نیست و فقط 10- 5 درصد از مجموعه کتابهای عربی ـ فارسی، فارسی هستند. 730 کتاب فارسی اکنون شناخته شده است، ولی تعداد آنها بیش از این است و هنوز روی آنها کار نشده و شناخته نشده اند. این کتابها را از مناطق مختلف روسیه جمع آوری کرده اند. کتاب« فهرست نسخه های خطی فارسی» در مورد توصیف کتابهای خطی فارسی از نظر دست خط، نوع کاغذ، نوع جوهر، نویسنده تعداد سطور و این گونه می باشد.کتابهای تاریخی، ستاره شناسی، قرآن، طالع بینی، فرهنگ لغت، هنری، ادبی، و مجموعه های مختلف نوشنه ها هر یک به طور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرند. درکتاب «فهرست نسخه های خطی فارسی» بیشتر کتابهای فلسفی مورد بررسی قرار گرفته اند. مجموعه کتابهای فارسی که در قازان بود در سال 1855 به سن پیترزبورگ رفت و اکنون در آنجا نگهداری می شوند ولی پس از سال 1917 تاتارهایی به نام« مول» که علاقمند به فرهنگ ایرانی بودند دوباره کلکسیون فارسی را جمع آوری کردند. ما تا سال 1917 در تاتارستان دانشکده شرق شناسی داشتیم که بسیاری از اشخاص معروف مانند« بروزن» در این دانشکده تحصیل کرده اند.
سطح کیفی جشنواره کتاب سال در ایران را چگونه ارزیابی می کنید و نکات ضعف و قدرت آن را در چه می بینید؟
برای من که کتابم را انتخاب کرده اند افتخار بزرگی است و من خیلی خوشحالم و این اتفاق مهمی در زندگی من است. از ارتباط مسئولین بسیار راضی هستم. و اینکه شرایط آشنایی نزدیک با فرهنگ ایرانی و زبان فارسی را داشتم خیلی خوب بود.
این مراسم بسیار جالب بود و همه شرایط برای ما فراهم بود. از برنامه هایی که برایمان گذاشته بودند رضایت کامل را دارم. از مرکز فرهنگ و ارشاد، کتابخانه مجلس و کتابخانه ملی دیدن کردیم. وقتی من به قازان برگشتم تمام خاطرات خوبم در ایران را تعریف می کنم. در آنجا نیز منتظر من هستند تا مصاحبه کنند.
با توجه به اشتراک فرهنگی ایران و روسیه چه فعالیت هایی می توان برای شناسایی بیشتر دو فرهنگ انجام داد؟
من فکر می کنم که کارهای لازم انجام می شود ولی گسترش ارتباطات فرهنگی خیلی بهتر است. ما با مرکز فرهنگی ایران در مسکو آشنایی داریم. ما پیشنهاد ایجاد مرکز ایرانشناسی را دادیم و این مرکز به زودی باز خواهد شد. در گذشته تاتارستان و ایران ارتباطات فرهنگی و اقتصادی زیادی داشتند. من می خواهم که ارتباطات فرهنگی بیشتر شود چون می دانم که مردم ما به فرهنگ ایرانی علاقه زیادی دارند. ما سال گذشته نمایشگاهی در رابطه با هنر ایرانی برگزار کردیم و از آن استقبال زیادی شد. باید برنامه های بیشتری در این زمینه تهیه کرد. من به عنوان رییس دانشکده، برنامه هایی چون سمینار، کنفرانس در زمینه های مختلف، انتشار مجله و ترجمه متون را پیشنهاد می کنم. من امیدوارم که ارتباطات ما بیشتر شود و به آینده امیدوارم.
جایگاه زبان فارسی در روسیه چگونه است؟
زبان فارسی در کشور ما تاثیر زیادی گذاشته است. همیشه در روسیه فرهنگ و هنر ایرانی طرفدار دارد. ادبیات کلاسیک فارسی در تاتارستان تاثیر زیادی گذاشته است. در زبان تاتاری 30- 40 درصد کلمات فارسی هستند. هیچ جای شکی نیست که روح ادبیات ایرانی در تاتارستان جایگاه ویژه ای دارد. هر چه که در مورد زبان و ادبیات فارسی و ایران شناسی هست در آکادمی علمی تاتارستان قسمت مطالعات ایران می باشد. در این جا زبان فارسی تدریس می شود و کتاب های فارسی مورد بررسی قرار می گیرند.
آثار و تالیفاتی که تا کنون داشته اید را نام ببرید.
کتاب «میراث مکتوب کهن» که آثار تاریخ دانان ایرانی زمان قرون وسطی مانند علاء الدین جوینی و رشید الدین فضل الله در زمان حکومت مغولها را بررسی می کند و همچنین کتاب « مراسم خانوادگی پشتوهای افغانی» که مربوط به مراسم ازدواج این قبایل می شود.
□
تبلیغات
