ازبـکسـتان در مسیـر اصلاحـات
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
چکیده
متن
دکتر الهام اکراموف سفیر جمهوری ازبکستان در ایران (از سال 1999 میلادی) به مناسبت چهاردهمین سالگرد تصویب قانون اساسی ازبکستان (هشتم دسامبر 1992) در گفتگو با ایراس ، روند رو به رشد تحولات این کشور را بررسی می کند: جمهوری ازبکستان میان دو رود سیحون (سیر دریا ) و جیحون (آمودریا) واقع شده ، از شمال و شمال غربی با قزاقستان، از شرق و شمال شرقی با قرقیزستان و تاجیکستان، از جنوب غربی با ترکمنستان و از جنوب با افغانستان همسایه است. این کشور در هشتم دسامبر 1992 با تصویب قانون اساسی، حرکت خود را به سمت ایجاد تحولات اساسی رسماً آغاز کرد.
ـ جناب آقای سفیر، روز هشتم دسامبر برای مردم ازبکستان یک روز تاریخی است که هر سال سالگرد آن را جشن می گیرند، لطفاً اهمیت و جایگاه این روز را تشریح فرمایید.هشتم دسامبر روز تصویب قانون اساسی جمهوری ازبکستان، نقش مهمی در زندگی سیاسی ـ اجتماعی مردم ازبکستان دارد. اهمیت قانون اساسی در تأمین حقوق و آزادی های انسانی و تأثیر آن در سرنوشت تک تک افراد کشور است. سرفصل قانون اساسی ما تعیین استقلال و اقتدار جمهوری ازبکستان است که به عنوان اصل اول در قانون اساسی منعکس شده است. خصوصیات وی‍‍‍ژه منتسب به مردم ازبکستان از قبیل تفاهم، فتوت و احترام به ارزشهای جهانی نیز در قانون اساسی
ما گنجانده شده و همچنین اهمیت خاصی به آداب و سنن، برادری و تفاهم و حسن همجواری داده شده است. سیستم قوا در جمهوری ازبکستان بر اساس تفکیک قوا، به قانون گذاری، اجرایی و قضایی تدوین شده که این یکی از شرایط اصلی قانون اساسی است. ابتکار ریاست جمهوری ازبکستان، آقای اسلام کریمف در ارایه پیش نویس قانون اساسی و اصلاحیـه های آن با هدف دموکراتیزه کردن بیشتر اداره امور و افزایش مسوولیت پذیری هسته های محلی به منظور اعمال قدرتی که قانون اساسی به آنها تفویض کرده، انجام شده است.
ـ ازبکستان در میان کشورهای آسیای مرکزی از چه پتانسیل های برخوردار است؟
ازبکستان با 27 میلیون نفر جمعیت در قلب آسیای مرکزی، بیش از نیمی از جمعیت این منطقه را دارا است.بهره مندی این کشور از منابع غنی طبیعی، آن را در جایاه چهارم میان کشورهای دارای ذخایر طلا قرار می دهد. علاوه بر آن ازبکستان در صنعت هواپیما سازی و اتومبیل سازی به موفقیت های زیادی دست یافته است که امروزه یکی از بزرگترین تولید کنندگان اتومبیل در میان کشورهای مشترک المنافع به شمار می آید. همچنین تجهیز و مدرنیزه ساختن مجتمع های انرژی، تأسیسات نفت و گاز، تولید ذغال سنگ، ذوب آهن، محصولات پتروشیمی و رونق کارخانه های صنایع سبک همواره مورد توجه دولت است. ازبکستان دومین صادرکننده پنبه جهان محسوب می شود. از لحاظ رشد اقتصادی، در میان سال های 2005-2000 حجم اقتصاد ملی بیش از یک سوم افزایش داشته و در سال اخیر رشدGDP (درآمد ملی سرانه) بیش از 7 درصد بوده است.
ـ روابط اقتصادی ازبکستان با ایران و سازمان های جهانی چگونه است؟
با آغاز فعالیت جمهوری اسلامی ایران در ماه نوامبر سال 1992 در شهر تاشکند و به دنبال آن گشایش سفارت ازبکستان در سال 1995 در تهران، سفر روسای جمهوری دو کشور، دیدار هیات های بلند مرتبه و انعقاد موافقت نامه های همکاری بازرگانی موجب گسترش روابط اقتصادی دو کشور شد، به طوریکه حجم تبادل کالا میان آنها از 40 میلیون دلار در سال 1999 میلادی به 470 میلیون دلار درسال 2005 افزایش یافت. کشور ازبکستان در سازمان شانگهای که درسال 2001 با همکاری کشورهای ازبکستان، روسیه، چین، قزاقستان و تاجیکستان تاسیس شد، نقش فعالی دارد و در ژانویه 2006 عضو جامع اقتصادی اروپا ـ آسیا شد. گفتنی است که سیاستمداران کشورهای جهان و کارشناسان اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی که امسال در جشن های دوهزار و هفتصدمین سال شهر کارشی و هزارمین سال تأسیس آکادمی خوارزم مامون شرکت کرده بودند، موفقیت های دولت و مردم ازبکستان را در توسعه و گسترش همه جانبه کشور مورد تحسین قرار دادند.
ـ به لحاظ علمی و فرهنگی، دولت ازبکستان در این سالها چه اقداماتی را انجام داده است؟
در حال حاضر در ازبکستان 434 سازمان و موسسه آموزش عالی دایر است که از 34 هزار پرسنل آنها تعداد 2353 نفر دارای درجه دکتری و 8364 نفر دارای مقام های علمی در رشته های مختلف هستند. موسسه های آموزش عالی جدیدی نیز مانند دانشگاه تکنولوژی اطلاعات تاشکند، موسسه اقتصادی سمرقند، آکادمی پزشکی تاشکند، دانشگاه بین المللی وست منیستر تاشکند، و شعبه های دانشگاه دولتی مسکو به نام م. لامانوسف و آکادمی اقتصادی روسیه به نام پلکانوف به آموزش دانشجویان می پردازند. در مدارس ازبکستان نزدیک به نیم میلیون آموزگار تدریس می کنند که 2/67 درصد آنها را آموزگاران خانم تشکیل می دهند. در 959 مدرسه متوسطه تخصصی و آموزش های حرفه ای در حال حاضر 51 هزار آموزگار و استاد حرفه ای، 902 هزار هنرجو را آموزش می دهند.
ـ با توجه به تعدد قومی و مذهبی در ازبکستان، دایره فعالیت و حقوق این گروه ها تا چه حد گسترده است؟
این کشور با 27 میلیون نفر جمعیت در زمره کشورهای چند ملیتی قرار دارد. در این سرزمین یکی از تمدن های باستانی شکل گرفته است و آثار رشد و توسعه و فرهنگ جهانی توران، ماورالنهر را در بخارا، سمرقند و خیوه می توان مشاهده کرد. بیش از 80 درصد کل جمعیت ازبکستان را ازبک ها و بیست درصد بقیه را اقوام دیگر از قبیل قره قالپاک، تاجیک، روس، قزاق، تاتار، قرقیز، ترکمن و بقیه اقلیتها تشکیل می دهند که همه شانه به شانه یکدیگر در این کشور زندگی می کنند. امروزه در کشور ما 2222 تشکیلات مذهبی با حدود 16 اعتقاد مختلف در سازمان قضایی کشور به ثبت رسیده است. طبیعی است که اکثریت قریب به اتفاق آنها یعنی 88 درصد کل جمعیت، خود را پیرو اسلام می دانندو 2042 تشکل در سرتاسر کشور دارند. همچنین 164 سازمان مسیحی، 8 انجمن کلیمی، 6 انجمن بهایی، یک جامعه کریشنا و یک معبد بودایی در کشور ما وجود دارد. با توجه به اعلامیه های وین و تضمین های قانون اساسی ازبکستان جلب رضایت اقوام، احترام به اعتقادات، حفظ حقوق و آزادی هموطنان و تساوی آنان در برابر قانون صرف نظر از نژاد، قومیت، زبان، اصالت، اعتقاد و مذهب از اولویت های اصلاحات جامعه ما محسوب می شوند.
ـ جناب آقای سفیر، روز هشتم دسامبر برای مردم ازبکستان یک روز تاریخی است که هر سال سالگرد آن را جشن می گیرند، لطفاً اهمیت و جایگاه این روز را تشریح فرمایید.هشتم دسامبر روز تصویب قانون اساسی جمهوری ازبکستان، نقش مهمی در زندگی سیاسی ـ اجتماعی مردم ازبکستان دارد. اهمیت قانون اساسی در تأمین حقوق و آزادی های انسانی و تأثیر آن در سرنوشت تک تک افراد کشور است. سرفصل قانون اساسی ما تعیین استقلال و اقتدار جمهوری ازبکستان است که به عنوان اصل اول در قانون اساسی منعکس شده است. خصوصیات وی‍‍‍ژه منتسب به مردم ازبکستان از قبیل تفاهم، فتوت و احترام به ارزشهای جهانی نیز در قانون اساسی
ما گنجانده شده و همچنین اهمیت خاصی به آداب و سنن، برادری و تفاهم و حسن همجواری داده شده است. سیستم قوا در جمهوری ازبکستان بر اساس تفکیک قوا، به قانون گذاری، اجرایی و قضایی تدوین شده که این یکی از شرایط اصلی قانون اساسی است. ابتکار ریاست جمهوری ازبکستان، آقای اسلام کریمف در ارایه پیش نویس قانون اساسی و اصلاحیـه های آن با هدف دموکراتیزه کردن بیشتر اداره امور و افزایش مسوولیت پذیری هسته های محلی به منظور اعمال قدرتی که قانون اساسی به آنها تفویض کرده، انجام شده است.
ـ ازبکستان در میان کشورهای آسیای مرکزی از چه پتانسیل های برخوردار است؟
ازبکستان با 27 میلیون نفر جمعیت در قلب آسیای مرکزی، بیش از نیمی از جمعیت این منطقه را دارا است.بهره مندی این کشور از منابع غنی طبیعی، آن را در جایاه چهارم میان کشورهای دارای ذخایر طلا قرار می دهد. علاوه بر آن ازبکستان در صنعت هواپیما سازی و اتومبیل سازی به موفقیت های زیادی دست یافته است که امروزه یکی از بزرگترین تولید کنندگان اتومبیل در میان کشورهای مشترک المنافع به شمار می آید. همچنین تجهیز و مدرنیزه ساختن مجتمع های انرژی، تأسیسات نفت و گاز، تولید ذغال سنگ، ذوب آهن، محصولات پتروشیمی و رونق کارخانه های صنایع سبک همواره مورد توجه دولت است. ازبکستان دومین صادرکننده پنبه جهان محسوب می شود. از لحاظ رشد اقتصادی، در میان سال های 2005-2000 حجم اقتصاد ملی بیش از یک سوم افزایش داشته و در سال اخیر رشدGDP (درآمد ملی سرانه) بیش از 7 درصد بوده است.
ـ روابط اقتصادی ازبکستان با ایران و سازمان های جهانی چگونه است؟
با آغاز فعالیت جمهوری اسلامی ایران در ماه نوامبر سال 1992 در شهر تاشکند و به دنبال آن گشایش سفارت ازبکستان در سال 1995 در تهران، سفر روسای جمهوری دو کشور، دیدار هیات های بلند مرتبه و انعقاد موافقت نامه های همکاری بازرگانی موجب گسترش روابط اقتصادی دو کشور شد، به طوریکه حجم تبادل کالا میان آنها از 40 میلیون دلار در سال 1999 میلادی به 470 میلیون دلار درسال 2005 افزایش یافت. کشور ازبکستان در سازمان شانگهای که درسال 2001 با همکاری کشورهای ازبکستان، روسیه، چین، قزاقستان و تاجیکستان تاسیس شد، نقش فعالی دارد و در ژانویه 2006 عضو جامع اقتصادی اروپا ـ آسیا شد. گفتنی است که سیاستمداران کشورهای جهان و کارشناسان اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی که امسال در جشن های دوهزار و هفتصدمین سال شهر کارشی و هزارمین سال تأسیس آکادمی خوارزم مامون شرکت کرده بودند، موفقیت های دولت و مردم ازبکستان را در توسعه و گسترش همه جانبه کشور مورد تحسین قرار دادند.
ـ به لحاظ علمی و فرهنگی، دولت ازبکستان در این سالها چه اقداماتی را انجام داده است؟
در حال حاضر در ازبکستان 434 سازمان و موسسه آموزش عالی دایر است که از 34 هزار پرسنل آنها تعداد 2353 نفر دارای درجه دکتری و 8364 نفر دارای مقام های علمی در رشته های مختلف هستند. موسسه های آموزش عالی جدیدی نیز مانند دانشگاه تکنولوژی اطلاعات تاشکند، موسسه اقتصادی سمرقند، آکادمی پزشکی تاشکند، دانشگاه بین المللی وست منیستر تاشکند، و شعبه های دانشگاه دولتی مسکو به نام م. لامانوسف و آکادمی اقتصادی روسیه به نام پلکانوف به آموزش دانشجویان می پردازند. در مدارس ازبکستان نزدیک به نیم میلیون آموزگار تدریس می کنند که 2/67 درصد آنها را آموزگاران خانم تشکیل می دهند. در 959 مدرسه متوسطه تخصصی و آموزش های حرفه ای در حال حاضر 51 هزار آموزگار و استاد حرفه ای، 902 هزار هنرجو را آموزش می دهند.
ـ با توجه به تعدد قومی و مذهبی در ازبکستان، دایره فعالیت و حقوق این گروه ها تا چه حد گسترده است؟
این کشور با 27 میلیون نفر جمعیت در زمره کشورهای چند ملیتی قرار دارد. در این سرزمین یکی از تمدن های باستانی شکل گرفته است و آثار رشد و توسعه و فرهنگ جهانی توران، ماورالنهر را در بخارا، سمرقند و خیوه می توان مشاهده کرد. بیش از 80 درصد کل جمعیت ازبکستان را ازبک ها و بیست درصد بقیه را اقوام دیگر از قبیل قره قالپاک، تاجیک، روس، قزاق، تاتار، قرقیز، ترکمن و بقیه اقلیتها تشکیل می دهند که همه شانه به شانه یکدیگر در این کشور زندگی می کنند. امروزه در کشور ما 2222 تشکیلات مذهبی با حدود 16 اعتقاد مختلف در سازمان قضایی کشور به ثبت رسیده است. طبیعی است که اکثریت قریب به اتفاق آنها یعنی 88 درصد کل جمعیت، خود را پیرو اسلام می دانندو 2042 تشکل در سرتاسر کشور دارند. همچنین 164 سازمان مسیحی، 8 انجمن کلیمی، 6 انجمن بهایی، یک جامعه کریشنا و یک معبد بودایی در کشور ما وجود دارد. با توجه به اعلامیه های وین و تضمین های قانون اساسی ازبکستان جلب رضایت اقوام، احترام به اعتقادات، حفظ حقوق و آزادی هموطنان و تساوی آنان در برابر قانون صرف نظر از نژاد، قومیت، زبان، اصالت، اعتقاد و مذهب از اولویت های اصلاحات جامعه ما محسوب می شوند.
تبلیغات
