چکیده

متن

 

به مناسبت پنجاهمین سالگرد تأسیس انستیتوی کشورهای آسیایی و آفریقایی در دانشگاه دولتی مسکو به نام لاما نوسوف اواخر ماه مِی سال 2006 انستیتوی کشورهای آسیایی و آفریقایی دانشگاه دولتی مسکو به نام لامانوسوف جشن نیم قرنی خود را برگزار کرد. دقیقا 50 سال پیش در سال 1956 در بخش شرقی دانشکده تاریخ و زبان شناسی دانشگاه مهم کشور، انستیتوی زبانهای شرقی ساخته شد و در سال 1972، نام امروز خود را یافت کرد: انستیتوی کشورهای آسیایی آفریقایی. این مؤسسه در قدیمیترین و بزرگترین ساختمان قرار دارد. دانشجویان از پنجره های ساختمان برج کرملین را می بینند و این انستیتو در مسکو مرکز تربیت شرق شناسان می باشد.
    تاریخ تعلیم زبان ها و فرهنگ های شرقی داخل دیوارهای دانشگاه مسکو به اواسط قرن هجدهم بر می گردد. طبق دستور امپراتریس یلیزاوتا پطروونا از روز 12 ژانویه سال 1755 در اولین دانشگاه روسیه تدریس زبان قدیمی ابری چون زبان انجیل و زبان ترکی ـ تاتاری چون برای روسهای داخل کشور و خارج از مرزهای آن اهمیت بیشتری داشت پیش بینی شد. در زمان حال بیش از 40 زبان ملیتهای آسیایی و آفریقایی در این دانشکده تدریس می شود و در برنامه آموزشی دانستن یک زبان اروپایی الزامی است. رئیس انستیتوی زبان های شرقی در سال تاسیس مرکز آموزشی پرفسور نیکولای اسمیرنوف دکتر علوم تاریخی، برگزیده شد. رئیس کنونی انستیتوی کشورهای آسیایی و آفریقایی دانشگاه ام. گ. او (دانشگاه دولتی مسکو) پرفسور میخائیل میر که از سال 1994 این مقام را دارد، می باشد. وی در سال 1999 بـرای دوره دوم ریاسـت خود انتخاب شد. 46 سال قبل (در سال 1960) میخائیل میر در این جا مدرک ترک شناسی را گرفت. او از سالهای جوانی مشغول به کار تدریس بود و جلوی چشمان وی این مکان آموزشی سیر تاریخی خود را داشت. پرفسور میر گفت: در طی این سالها چندین بار گروه شنوندگان افزایش پیدا کرد. زمانی که انستیتو تاسیس شد در یک ترم فقط 40 دانشجو بود. و اکنون در هر ترم 150 دانشجو وجود دارد. در انستیتوی کشورهای آسیایی و آفریقایی 18 گروه وجود دارد. دانشجویان و فوق لیسانس ها از کشورهای دیگر از کشورهای مستقل مشترک المنافع، چین، کره، ایالات متحده آمریکا سعی دارند که وارد دانشگاه شوند.
    هم اکنون در این جا چند نفر از ترکیه درس می خوانند. در این جا دانشجویان می توانند به چند نوع آموزش درس بخوانند: دانشجویانی که دوره کامل یعنی 5 سال را می گذرانند، فوق لیسانس و دکترا که تز می نویسند. من خودم از دانشگاه آنکارا فارغ التحصیل شده ام، دارم. او مخصوصاً به مسکو به بخش آموزشی ما آمده است که از تجربه روسی در تحصیل امپراتوری عثمانی استفاده کند.» در جواب این سؤال که چه تخصص هایی در انستیتوی کشورهای آسیایی و آفریقایی وجود دارد، رئیس انستیتو جواب داد: فضای سنتی آموزشی شرق شناسی را تاریخ شناسان و زبان شناسان تشکیل می دهند. ولی اکنون 30 سال است که ما در این انستیتو اقتصاددانان، سیاست شناسان، جامعه شناسان را تربیت می کنیم و در سال های آخر متخصصین در مذاهب مختلف را نیز پرورش می دهیم که از جمله اسلام می باشد. اکنون در انستیتوی ما گروه بزرگی دانشجویان از مناطق اسلامی روسیه که تاریخ اسلام، اساس حقوق اسلامی، زبان عربی و فارسی می خوانند، تحصیل می کنند.»
    بنا به گفته های میخائیل میر، دانشجویان امروزی عملگرا هستند، بنابراین بیشترین درخواست برای یادگیری زبان چینی است زیرا اکنون با این کشور امکان همکاری وسیعی می باشد. دانشجویان همچنین مصرانه برای یادگیری زبان عربی شرکت می کنند. و دختران بیشتر جذب زبان ژاپنی می شوند. میر می گوید:«من می بینم که در سال های آخر خیلی از دانشجویان را کشور هند جذب خود می کند و این جذابیت باعث می شود که دوره ما با هند نزدیکی پیدا کند. و اگر ایران هم به همین سرعت امتیاز در مورد رشد اقتصادی خود و ارتباط عمیق با روسیه را جمع کند، درخواست بیشتری برای یادگیری زبان فارسی بوجود می آید. بخش زبان شناسی فارسی در سال تاسیس انستیتو یعنی 50 سال پیش ایجاد شد. در این بخش دانشمند فوق العاده روسی«ورا راستورگویوا» ریاست می کرد که چندی پیش رخت از جهان بربست. پس از وی تدریس زبان و ادبیات فارسی را تقریبا 20 سال پرفسور لازا پیسیکوف به عهده گرفت کتاب وی به نام «گویش تهرانی» چندی پیش در ایران به چاپ دوباره رسید. در حال حاضر بخش زبان شناسی ایرانی را پرفسور ولادیمیر ایوانوف به عهده دارد که نویسنده یکی از کتب درسی زبان فارسی معروف در روسیه است.
    ما سالیانه در بخش خود 2-3 گروه دانشجو می پذیریم. همه آنها پس از اتمام انستیتوی کشورهای آسیایی و آفریقایی، کار مناسب با پریستژ که ارتباط با دانسته های آنها در مورد زبان دارد به خصوص در نمایندگی بازرگانی روسیه، و شرکت ها پیدا می کنند، حتی بعضی ها کار در رادیو، تلویزیون و کار دیپلماتیک پیدا کرده اند. البته بعضی از آن ها هم به درس خود ادامه می دهند دوره فوق لیسانس و تز دکترا می نویسند. در بین فارغ التحصیلان قدیمی، دکترای علوم، استادان زبان در مراکز آموزشی مختلف روسیه کار می کنند. تمام فارغ التحصیلان، هر کجا که کار می کنند برای تمام عمر فرهنگ ایرانی را دوست می دارند و به طور فعـال در فضای روسیه و دیگر کشورها رواج می دهند. استادان بخش ما نویسندگان تحقیقات علمی و کتب درسی هستند. یکی از همکاران بخش ما «یوری روبینچیک» پرفسور معروف که در ایران چون سردبیر فرهنگ لغت دوجلدی فارسی ـ روسی، نویسنده کتاب «دستور زبان فارسی امروزی» و کتاب های جالب دیگر زبان شناسی ایرانی، بسیار مشهور است.
    چند سال پیش دانشگاه دولتی مسکو و دانشگاه تهران یک قرار داد رسمی که در چهار چوب آن ارتباطات چند جانبه و ثمر بخشی با همکاران ایرانی بسته شد که طبق آن نه فقط با همکاران دانشگاه تهران بلکه با همکاران در مراکز آموزشی دیگر ایران نیز این ارتباط حفظ شود. ایوانوف می گوید: «ما این امکان را داریم که به طور مستمر دانشجویان خود را برای تمرین به ایران بفرستیم و همچنین استادان خود را به ایران بفرستیم و از ایرانی زبان های ایرانی برای خواندن متن آموزشی و سخنرانی برای دانشجویان، دعوت به عمل آوریم.» باید گفت که زبان فارسی در انستیتوی کشورهای آسیایی و آفریقایی نه فقط ایران شناسان آینده تحصیل می کنند بلکه ترک شناسان، عرب شناسان، قفقاز شناسان نیز تحصیل می کنند. همه کسانی که این انستیتو را به پایان رسانیدند هر کجا که کار می کنند همیشه سال های تحصیل و استادان خود را با گرمترین و روشن ترین احساسات به یاد می آورند.
    

تبلیغات