فعالیت حزب التحریر در آسیای مرکزی

مقامات تاجیکستان در 16 ژانویه 2006 اعلام نمودند که در سال گذشته 99 تن از اعضای مدعی در عضویت در حزب التحریر را دستگیر نمودند. تعداد زیادی از این افراد به جرم فعالیت های افراط گری به زندان های طویل المدت محکوم شدند. کارشناسان عقیده دارند که با وجود گوشمالی حزب التحریر از جانب دولت های منطقه شمار اعضا و طرفداران این گروه سال به سال رو به افزایش بوده است.
    شمار اعضای این گروه در آسیای مرکزی به درستی معلوم نیست. به عقیده بعضی از تحلیلگران تعداد اعضای این گروه که قصد دارند یک مرکز خلافت و یا یک حکومت اسلامی ایجاد نمایند به چندین هزار نفر می رسد. تنها در تاجیکستان 99 در سال 2005، 99 عضو حزب التحریر که 16 تن از آنان زن بودند دستگیر شدند. همانطوری که مقامات دولتی تاجیکستان در 16 ژانویه اعلام کردند، 38 تن از این افراد به جرم افراط گرایی به زندان های طولانی مدت محکوم شدند. عبدالقادر محمدیف از مقامات وزارت اطلاعات تاجیکستان ادعا نمود که 2 تن از دستگیر شدگان از رهبران حزب التحریر می باشند. محمدیف گفت: «تحقیقات نشان می دهد که یکی از این رهبران نائب رئیس حزب التحریر شاخه تاجیکستان و هم اکنون دادستانی منطقه سغد در شمال تاجیکستان سرگرم بررسی این موضوع است و در مورد فرد دوم تحقیقات تکمیلی نشان می دهد که وی رهبر حزب التحریر در منطقه سغد است. نامبـردگان هـر دو
   
    در بازداشت به سر می برند و رسیدگی به پرونده آنها مراحل پایانی خود را می گذراند.»
   
    تأکید بر ایجاد حکومت اسلامی (خلافت)
    حزب التحریر در دهه 1950 میلادی در منطقه خاورمیانه پایه گذاری شد. این حزب از اواسط دهه 1990 میلادی تنها در منطقه آسیای مرکزی فعالیت می کند. نمایندگان این حزب می گویند فعالیت های آنان صلح آمیز و به دور از مجادلات سیاسی است و هدفشان آگاه ساختن مردم در مورد نیاز به ایجاد یک حکومت اسلامی و ضرورت تلاش در این امر می باشد. اما دولت هایی نظیر ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان و حتی روسیه این گروه را یک سازمان طرفدار افراط گرایی می داند. در حال حاضر، صدها تن از متهمان به عضویت در حزب التحریر در زندان های کشورهای مختلف در آسیای مرکزی به جرم افراط گرایی و به عنوان تهدیدی در برابر نظم و قانون زندانی هستند. ازبکستان افراطیون مذهبی را به دست داشتن در بمب گذاری در تاشکند در فوریه 1999 و باز بمب گذاری مجدد در تاشکند و بخارا در بهار و تابستان 2004 محکوم و سرزنش می نماید. مقامات ازبکستان نیز اعضای حزب التحریر را به دخالت در آشوب های شهر اندیجان در شرق ازبکستان در می 2005 متهم و محکوم نمودند. اما بسیاری از گروه های طرفدار حقوق بشر در مورد دست داشتن تمامی دستگیرشدگان برای براندازی حکومت ازبکستان قانع نشده اند. آنان دولت ازبکستان را متهم می کنند به اینکه قصد دارد در پوشش این حوادث تمامی مخالفان خود ار هر دسته و گروه ممکن را گوشمالی داده از بین ببرد و عقیده دارند که حتی مسلمانان صلح جو که خواستار به دست گرفتن سرنوشت خویش در پناه تعلیمات مذهبی هستند هم اکنون در خطر اعدام شدن و مجازات هستند.
   
    حمایت رو به رشد
    در حال حاضر، به نطر می رسد که علی رغم، دستگیری و زندانی نمودن اعضای خزب التحریر شمار اعضاء و طرفداران این حزب در تمامی کشورهای منطقه رو به رشد باشد. یک خانم از ازبک که مدعی بود از اعضای حزب التحریر و کسی است که دو پسرش به خاطر ارتباط با این گروه به مجازات زندان محکوم شده اند، در حالیکه نمی خواست هویتش فاش شود، خطاب به نشریه RFE/RL گفت: «نه تنها شمار اعضاء و کسانی که به این حزب می پیوندند رو به افزایش است، بلکه تعداد کسانی که از اندیشه های این حزب حمایت می کنند همچنان سیر ضعودی دارد. چرا؟ برای این که مردم خواهان حکومت عدالت هستند. آن ها تمایل دارند در یک کشور عدالتخواه و عدالت گستر با حکومتی گارآمد زندگی نمایند. این روزها، عدالت از جامعه رخت بر بسته و فساد و رشوه خواری جایگزین آن شده اند. بیکاری بزرگترین دغدغه مردم است و مردم بی پناه دست به دامن قرآن زده اند و خواهان اقتداء به سیره و زندگانی حضرت محمد (ص) هستند. آنان خواهان شکل گیری حکومت اسلامی (جکومت ولایت فقیه) و کیان مجدد اسلامی هستند که در طول 15 قرن همواره در برابر حکومت های فاسد قیام نموده است. اسلام (حکومت فقیه عادل) حکومت عدل است. من به عنوان یک زن مسلمان ازبک عقیده دارم، اگر مردم اسلام راستین را بیاموزند و به آن اقتداء نمایند به عدالت واقعی و حکومت مردم سالار خواهند رسید.» ناظران عقیده دارند گروههای مذهبی همچون حزب التحریر گاهاً جاده صاف کن مخالفان دولت برای ابراز نارضایتی سیاسی از نظام هایی است که در آنها حقوق بشر رعایت نمی شود و شرایط اقتصادی جامعه بسیار بغرنج است.
    تریبون مناسب مخالفان علی رغم اعمال بیشتر سختگیری ها و شدیدترین سرکوب ها از جانب دولت ازبکستان، تحرک حزب التحریر در این کشور بسیار چشمگیر و شمار طرفدارانش فوق العاده بوده است. کارشناسان بر این باورند که بخشی از موفقیت های حزب التحریر در ازبکستان به خاطر فقدان احزاب سکولار طرفدار جدایی دین از سیاست می باشد که فرصت را در اختیار حزب التحریر قرار داده تا تریبون مناسبی برای ابراز وجود و طرح خواسته های سیاسی مخالفان دولت باشد. اما بخشی دیگر از موفقیت های اخیر این حزب مربوط به تشدید فعالیت های سیاسی بعد از برکناری رئیس جمهور عسگر آقایف در مارس 2005 می شود که میدان عمل مخالفان سیاسی را گسترده تر نمود. مایکل های مدیر بخش آسیای مرکزی گروه بحران بین المللی (ICG) درباره دلایل حمایت از حزب التحریر در جوامعه آزادتری همچون قرقیزستان خطاب به نشریه RFE/RL در بیشکک می گوید، «حمایت مردم از حزب التحریر برای ابراز وجود و ارضای سیاسی تنها بخشی از حقیقت است، بلکه جنبه های واقعی تر عدم رعایت مساوات، عدالت و پاسخگویی از جانب دولت است.
    زمانی که مردم احساس کنند که از این ارزس ها محروم اند و دولت برای خواست و حقوق مشروع آنان و رعایت عدل و انصاف ارزشی قائل نیست، به نظر من آنان متوسل به جدال و کشمکش سیاسی می شوند و بحث حکومت اسلامی و ولایت فقیه را در غالب خلافت اسلامی پیش کی کشند. در کشور قرقیزستان نهادهای دولتی دارای عملکردی ضعیف بوده و آینده جامعه بسیار متزلزل و نگران کننده می نماید و من فکر می کنم دست های حزب التحریر در تشدید این نگرانی و تردید کاملاً آشکار است. نمونه های این اقدامات و مسئله آفرینی در جریان عید فطر گذشته که دولت اقدام به دستگیری تعدادی از مردم به اتهام عضویت در حزب التحریر نمود به خوبی قابل مشاهده است.