کنش گری و کنش پذیری در نمایشنامه های رادی و بیضایی با رویکرد فلسفی نیچه (مطالعه موردی پهلوان اکبر می میرد و آمیز قلمدون)
آرشیو
چکیده
در مطالعات تطبیقی و بینامتنی آثار ادبی، تحلیل متون با مبانی و رویکردی فلسفی می تواند به عنوان شاخه ای قدرتمند از نقد ادبی موضوعیت یابد. در این میان، نظام اندیشگانی نیچه با توجه به خاستگاه و عطف نظر او به هنر و درام، توانسته است به عنوان مبنای نظری جذابی بر پژوهش های ادبی- هنری قرار گیرد. در میان نظریات او جایگاه و مفهومِ کنش و ارتباطِ آن با قهرمان، خواست و اراده ی او و اخلاق والاتباران و فرومایگان در ذیل نظریه ی ابرانسان، می تواند در روایت شناسی و تحلیل فلسفه ی درام به نتایج بسیار گسترده ای منتج شود. لذا این پژوهش بر آن است تا با روشی توصیفی- و با توجه به نظریات نیچه در محورهای اراده، کنش و انسانِ کنش گر و واکنش گر و بازخوانی دو نمایش نامه ی ایرانی پهلوان اکبر می میرد از بیضایی و آمیز قلمدون از رادی، به تحلیلی فلسفی از چونی و چرایی قهرمان و ضدقهرمان در این روایت ها بپردازد. نتایج این پژوهش می دهد که نقشِ قهرمان به عنوان عاملِ کنش گر در درام، دچارِ نارسایی است و نظام باورها و ارزش های سنتی و عیاری سبب شده اند تا او بیشتر در پوششِ قربانی و شخصیتِ کنش پذیر نمایان شود و روایت ها نموداری از استیلایِ ضد قهرمان های کنش گر بر قهرمان های کنش پذیر و منفعل خواهد بود؛ و برخلاف انتظار از نظام ساختاری روایت، قهرمانان از تبار فرودستان و شخصیت-های فرعی دارای ویژگی های والاتباران هستند.Activism and reactivity in the plays of Radi and Baizaei with Nietzsche's philosophical approach
In comparative studies, philosophical analysis of literary works can be considered as a powerful branch of literary criticism. In the meantime, Nietzsche's system of thought has been able to be placed as an attractive theoretical basis for artistic-literary researches due to his origin and his attitude towards art and drama. Among his theories, the position and concept of action and its relationship with the hero, his desire and will, and the morals of the noble and the lowly under the theory of the superhuman, can lead to very wide results in the narratology and analysis of the philosophy of drama. to result. Therefore, this research aims to, with a descriptive method - and according to Nietzsche's theories on the axes of will, action and man acting and reacting and rereading two Iranian plays, Pahlavan Akbar Mimirad by Baizaei and Amize qalmadoon by Radi, to give a philosophical analysis of why and why the hero and anti-hero in these narratives. The results of this research show that the role of the hero as an active agent in the drama is deficient, and the system of beliefs and traditional values have caused him to appear more in the guise of a victim and an active character, and the narratives are a diagram of the dominance of anti-heroes. It will be on active and passive heroes; And contrary to what is expected from the structural system of the narrative, the heroes are of the lower castes and the secondary characters have the characteristics