امکان سنجی فقهی استقراض ربوی به قصد نپرداختن سود (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه یکی از منابع مهم برای تأمین بودجه سالانه کشورها استقراض از بانک های خارجی است. گرچه براساس نظام های حقوق عرفی، استقراض ربوی ممنوعیتی ندارد، لیکن در کشورهای اسلامی که از نظام حقوقی اسلام تبعیت دارند، چنین استقراضی ممنوع است. با این وجود، با توجه به نقش مؤثر استقراض در تأمین منابع درآمدی دولت ها، یکی از راه کارها در این خصوص، استقراض به قصد عدم پرداخت سود است. به همین جهت مسئله مهمی که در اینجا مطرح می شود موضوع مشروعیت چنین استقراضی است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی با بررسی ادله ی شرعی و دیدگاه فقها بدین نتیجه دست یافته است که چنین استقراضی به حکم اولی فاقد اشکال است. با این حال حتی در فرض عدم پذیرش موضوع به حکم اولی، مشروعیت آن به حکم ثانوی به استناد عناوینی همچون اضطرار، عسر و حرج و مصلحت نظام قابل اثبات است.Jurisprudential feasibility of usurious borrowing with the intention of not paying interest
Today, one of the important sources that countries use to fund their annual budgets is by borrowing from foreign banks. Although based on common law legal systems usurious borrowing is not prohibited, in Islamic countries, which follow Islamic law, such a borrowing is forbidden. However, Considering the critical role of borrowing in providing governments revenue sources, one of the solutions in this case is borrowing with the intention of not paying interest. Therefore, a significant question that arises, is regarding the legitimacy of such a borrowing. This research, conducted through a descriptive-analytical approach and examining both jurisprudential reasons and the viewpoints of jurists, concludes that such a borrowing, is free from error based on the initial ruling. However, even if the issue is not accepted based on the initial ruling, the legitimacy of such borrowing can still be proved under secondary ruling, based on titles such as emergency situations, hardship and the expediency of the Islamic framework.