چکیده

Gardens are one of the most important built environments throughout the history of Iran in terms of symbolism, semantics, social construction, mythical elements and physical and functional spatial relationships. The coexistence of natural and built environments is more obvious in the Persian garden compared to any other functions. In this research, the nature of Persian gardens is analysed in terms of physical and functional structures and spatial and natural relationships based on a qualitative approach and a comparative-analogous method and the data is collected through library research and field investigations. Then, the components of the living structure theory, introduced by Christopher Alexander, are surveyed as research theoretical framework. The components are analysed and scored using AHP and the comparative analogy is done by 15 scholars. The data reveal that the physical, functional and natural structures are prioritized in order of importance with weights of 0.428, 0.334 and 0.238, respectively. The total interaction of components demonstrates that Ein-al-Doleh Garden possesses a living structure better than Eshrat-Abad Garden for all three structures, but it is weaker in natural structure, the same in functional structure and stronger in physical one in comparison to the Niavaran Garden. The local symmetries (0.125), strong centres (0.214) and roughness in the cultivation system (0.194) represent the most effective factors. For today, In consequence, it is possible to revitalize living structures in historical gardens through the revival of strong centres, attendance of green spaces, spatiality of Kushks and intense relationships between gardens and the Kushks.

بررسی تطبیقی نظریه ساختار زنده در باغ های تاریخی تهران (مطالعه موردی: باغ عین الدوله، باغ عشرت آباد، باغ نیاوران)

یکی از مهم ترین کالبدهای ساخته شده در تاریخ ایران، از جنبه های نمادگرایی، معناشناسی، ساخت اجتماعی، عناصر اسطوره ای و روابط فضاییِ کالبدی و عملکردی، باغ ها هستند. هم نشینی محیط طبیعی و محیط مصنوع به نحوی که یک ساختار به هم پیوسته را شکل دهد، بیش از هر کالبد دیگری در باغ ایرانی مشهود است؛ بنابراین شناخت آن بر اساس مدل های کارآمد به مثابه ابزاری برای بازتولید آن کیفیت فضایی، مسئله این پژوهش است. سؤال اصلی پژوهش آن است که چگونه می توان مؤلفه های ساختار زنده را در باغ های موردمطالعه احصا و ارزیابی کرد. هدف از انجام این پژوهش بازشناسی کیفیت فضایی باغ ایرانی با هدف بازتولید سنت ساخت آن است. مبتنی بر رویکرد کیفی و روش قیاسی-تطبیقی، با جمع آوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و جست وجوهای میدانی، ماهیت باغ ایرانی از جنبه ساختارهای کالبدی، عملکردی و روابط فضایی و طبیعی مورد تحلیل قرار گرفت. سپس مؤلفه های نظریه ساختار زنده به عنوان چارچوب نظری تحقیق، احصا شد. تحلیل و امتیازدهی مؤلفه ها به روش تحلیل سلسله مراتبی و قیاس تطبیقی توسط ۲۵ نفر از نخبگان انجام پذیرفت. سه باغ عین الدوله، عشرت آباد و نیاوران به دلیل شاخص های مهم و مشترک اعم از کاربری اقامتی ییلاقی، پیچیدگی روابط فضایی در عمارت و عناصر تزئیناتی وارداتی مورد مطالعه قرار گرفته است. داده ها نشان می دهد ساختار کالبدی با وزن ۴۲۸/.، عملکردی (۳۳۴/.) و طبیعی (۲۳۸/.) به ترتیب اهمیت قرار می گیرند. برهم کنش کلی مؤلفه ها نشان می دهد باغ عین الدوله با ۴۲۹/. در هر سه ساختار از باغ عشرت آباد زنده تر است اما نسبت به باغ نیاوران در ساختار طبیعی، ضعیف تر، در ساختار عملکردی هم تراز و در ساختار فیزیکی، قوی تر است. تقارن موضعی (۱۲۵/.)، مراکز نیرومند (۲۱۴/.) و نایکسانی در نظام کاشت (۱۹۴/.) مهم ترین شاخص ها هستند. احیای ساختار زنده در باغ های تاریخی از طریق احیای مراکز نیرومند، حضورپذیری فضای سبز، مکان مندی کوشک و ارتباط قوی میان باغ و کوشک امکان پذیر است.
ساختار باغ ایرانی#نظریه ساختار زنده#باغ های تاریخی تهران#معماری عصر قاجار#فضای سبز شهری#

تبلیغات