بررسی میزان رسوب زایی با استفاده از واحدهای همگن روی کاربری های اراضی و سازندهای زمین-شناسی (مطالعه ی موردی: حوضه ی آبخیز تنگ بستانک، استان فارس) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شناسایی مناطق مولّد رسوب و تعیین سهم آن ها در تولید رسوب از مهم ترین مصادیق مدیریت خاک به منظور بهره برداری مطلوب آن می باشد. هدف از تحقیق حاضر تعیین واحدهای همگن بر روی کاربری های اراضی و سازندهای زمین شناسی جهت اندازه گیری میزان مشارکت و اهمیّت نسبی آن ها بر رسوب خروجی بود. بر این اساس از مدل های Fargas، BLM و اندازه گیری مستقیم رسوب استفاده شد. سپس با استفاده از نقشه ی سیمای فرسایش واحدهای همگن روی نقشه ی کاربری های اراضی و سازندهای زمین شناسی است خراج شد و میزان رسوبات تولیدی حاصل از فرسایش سطحی، ش یاری و خندقی اندازه گیری شد. با احتساب مجموع میانگین رسوب اندازه گیری شده در هر کاربری، سازند و نیز احتساب مساحت هر کدام، میزان مشارکت از کل رسوب تولیدی مشخص شد. نتایج نشان داد کاربری اراضی مرتع با کدهای B S33R42G21، C S34R43G32 و D S34R43G32با مجموع میانگین73/38 تن در هکتار و سازند رازک با کدهایC S43R42G21 وD s44R43G32 با مجموع میانگین 83/17 تن در هکتار بیشترین مقدار تولید رسوب داشتند. بیشترین سهم تولید رسوب مربوط به کاربری اراضی مرتع با مقدار 9/64% و سازند آسماری با مقدار 43/55% می باشد. سازند بختیاری و اراضی زراعی کمترین اهمیّت نسبی را در فرسایش و تولید رسوب دارند.The Evaluation of the Sediment Yield Using Homogeneous Units on Land Uses and the Geological Formations (Case Study: Tange Bostanak Watershed)
Soil management is necessary in order to optimize utilization and decrease degradation. The present study aimed to measure the relative importance of the erosion rates and sediment yields of homogeneous units in land-uses and geological formations. Accordingly, Fargas, BLM models, and direct field measurements of soil erosion were used. Then, the degree of homogeneous units' erosion on the map of land use and geology formation were extracted. In addition, the amount of the sediment caused by surface erosion, rill, and gully was measured. The total mean of sediments per land use and the geology information were measured. The areas including the participation of each of the produced sediments were also found. The results revealed that the highest amount of the sediment deposits in basin were for the range lands called B S33R42G21, C S34R43G32, and D S34R43G32 with the mean of 38.73(ton/ha) and for the Razak Information called C S43R42G21 and D s44R43G32 with the mean of 17.83(ton/ha). The highest amount of sediment deposits were also for the rangelands and Asmari formation, respectively, with the means of 64.9% and 55.43%. Bakhtyari formation and cultivation, in contrast, had the lowest relative importance in sediment yield of the Tange Bostanak watershed.
تبلیغات
