واکاوی «تحول متون درسی» با نظر به رویکرد تمدنی از دیدگاه مقام معظم رهبری
آرشیو
چکیده
امروزه تولید علم و دانش یکی از شاخصه های تمدن ساز است که پس از انقلاب اسلامی، جایگاه ویژه ای در سخنان نظریه پردازان جامعه اسلامی داشته است. اهمیت علم به عنوان رکن تمدنی تا بدانجاست که فقدان یا کاستی در این رکن، عزت مندی، استقلال، هویت، امنیت و رفاه کشور را تحت الشعاع خود قرار می دهد. ازاین رو آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب، در چند سال اخیر بیش از پیش بر اهمیت تولید علم و دانش در اقتداربخشی به جامعه تأکید دارد. نظر به اینکه بازنگری و بازتولید متن درسی و به عبارتی تحول متون درسی در مراکز آموزشی، یکی از پایه های تولید علم شمرده می شود، در این مقاله با روش کیفی تحلیل مضمون، تحول متن درسی با نگاه تمدنی آیت الله خامنه ای مورد واکاوی قرار گرفت و پس از رفت و برگشت بین مضامین و تحلیل آنها 35 مضمون پایه، هشت مضمون سازمان دهنده و درنهایت سه مضمون فراگیر به دست آمد. از دیدگاه آیت الله خامنه ای، ضرورت بازنگری در متون درسی، در قالب سه کد «تدوین متون درسی زمینه ساز تمدنی»، «مسئله مندی متون درسی» و «راهبردهای تدوینی» برساخته شد. همچنین «وجود نگاه انحصاری»، «عدم توجه به نیازهای عصری» و «ضعف بیانی متون درسی» در برساخته کردن آسیب های متون درسی کنونی نقش دارد. با تحلیل و تلفیق کدهای الزامات تدوینی نیز، تحول در «الزامات محتوایی» و «ظاهری» به دست آمد. یافته ها به دلیل مبتنی بودن مقوله ها به فحوای عالم برجسته حوزه های علمیه معاصر و تطبیق آنها با آموزه های دینی و مسائل روز، تنها به زمینه مجموعه تدوین متون حوزه های علمیه خواهران و برادران وابسته نیست و قابلیت کاربرد در موقعیت های گوناگون، به ویژه سازمان برنامه ریزی و پژوهش کشور و سازمان نشر کتاب های درسی دانشگاهی (سمت)، را دارد و می تواند شاخص های مهم را برای ترسیم و تدوین خط مشی تحولی تدوین متون درسی و ارتقای کیفیت نظام آموزشی فراهم سازد.Analysis of the "transformation of textbooks" with regard to the civilizational approach from the perspective of the Supreme Leader
Today, the production of science and knowledge is one of the indicators of civilization that has had a special place in the words of theorists of Islamic society after the Islamic revolution. The importance of science as a pillar of civilization is so far that the lack or deficiency of this pillar overshadows the respectability, independence, identity, security and well-being of the country. Therefore, Ayatollah Khamenei, the supreme leader of the revolution, in the last few years has been emphasizing more and more the importance of producing science and knowledge in empowering the society. Considering that the revision and reproduction of textbooks, i.e., the evolution of textbooks in educational centers, is considered one of the foundations of science production, in this article, with the qualitative method of content analysis, the evolution of textbooks with the civilizational perspective of Ayatollah Khamenei was analyzed and after going back and forth Among the themes and their analysis, 35 basic themes, eight organizing themes and finally three comprehensive themes were obtained. From Ayatollah Khamenei's point of view, the need to revise the textbooks was created in the form of three codes: "editing textbooks with a civilizational background", "problemization of textbooks" and "editing strategies". Also, "existence of exclusive view", "lack of attention to modern needs" and "weakness of expression of textbooks" play a role in creating the damage of current textbooks. By analyzing and combining the codes of compilation requirements, the transformation in "content requirements" and "appearance" was obtained. The findings, due to the fact that the categories are based on the content of the prominent scholars of contemporary seminaries and their adaptation to religious teachings and current issues, are not dependent only on the compilation of the texts of the seminaries of sisters and brothers, and the applicability in various situations, especially the planning and research organization of the country and the organization The publishing of university textbooks (Samt) has and can provide important indicators for drawing and formulating a revolutionary policy for the development of textbooks and improving the quality of the educational system.
تبلیغات
