تحلیل تاثیر مهاجرت بر نوسانات نرخ رشد جمعیت، مطالعه موردی: استان کرمانشاه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

امروزه با ثبات نسبی و همگرایی در نرخ باروری و مرگ ومیر مناطق مختلف از یک سو و افزایش میزان و شدت مهاجرت از سوی دیگر، هم اکنون مهاجرت به عنوان عامل مهم جمعیتی در تغییرات جمعیت مناطق داخلی، ایفای نقش می کند. استان کرمانشاه نیز به مانند بسیاری از مناطق دیگر کشور در معرض این تغییرات جمعیتی بوده است. اما آنچه شرایط این استان را متفاوت کرده جریان های مهاجرتی آن است. در دهه های گذشته به دلایل مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این استان همواره با مهاجرفرستی گسترده ای روبرو بوده است. از این رو در تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل ثانویه داده های سرشماری دو دهه 95-1385، تلاش شده است که تاثیر مهاجرت این استان بر نرخ رشد جمعیت آن مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاکی از آن است که استان کرمانشاه در در دو دوره 90-1385 و 95-1390 به ترتیب با خالص مهاجرتی 37755- و 34928- دومین استان مهاجرفرست کشور بوده است. در دوره 95-1390 با باوجود کاهش شدت مهاجرت های این استان، اما سهم زیادی از مهاجرت های صورت گرفته به سمت مهاجرت برون استانی بوده است. استان های تهران، البرز، همدان و مرکزی نقش اصلی و پررنگی در خالص مهاجرتی منفی این استان دارند. مهاجرت در دو دوره مورد بررسی به ترتیب موجب کاهش 33/0 و 35/0 درصدی نرخ رشد سالانه جمعیت بوده است، بطوریکه نرخ رشد واقعی جمعیت را از 1/1 به 67/0 در دوره 90-1385 و از 45/0 به 10/0 در دوره 95-1390 کاهش داده است.