تحلیل مولفه های «شخصیت مفهومی» در شمسِ مولانا و زرتشتِ نیچه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نقش شارحان و مفسرین در تفهیم، ساختارمندی، تاویل، دسته بندی و در نهایت، پویایی و کاربردی نمودن داده-های فکری فلاسفه، جایگاهی ثانوی و گاهی همطراز با خود اندیشمندان را داراست؛ در این میان، ژیل دولوز، فیلسوف و متفکر فرانسوی با بازخوانی و تحلیل نظام اندیشگانی نیچه ودیگران، موفق به خلق و زایش نظریه های نوینی در حوزه ی تفکر شده است. او نظریه ی شخصیت مفهومی را از تطبیق نظام روایی افلاطون، دکارت، نیچه و چند نویسنده ی دیگر ابداع کرد و معتقد بود که شخصیتی چون زرتشت، بواسطه ی برخورداری از مولفه ها و مشخصه هایی، شخصیت مفهومی برساخته ی نیچه است. از سویی، می توان در تحلیل داده ها و مشخصه هایی که دولوز در تبیین شخصیت مفهومی بیان می دارد، شمسِ مولانا را نیز دارای این ظرفیت و قابلیت دانست و در نگاهی تطبیقی، این دو را در یک خویشاوندی مشترک تحلیل کرد. لذا این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی، و با بهره گیری از بن مایه ی نظری دولوز، به تحلیل این دو شخصیت در چهارچوب نظریه ی شخصیت مفهومی پرداخته است و در نهایت به این نتیجه خواهد رسید که هم شمسِ مولانا و هم زرتشتِ نیچه از یک آبشخور فکری و در چهاچوب شخصیت مفهومی خلق شده اند و هر دو برخاسته از اصل بدلیت، نقاب و امر فراتاریخی بوده و دارای مشخصه های تاثری، نسبتی و پویایی در این ساخت فلسفی و روایی هستند.Analysis of the components of “conceptual Personality” in Rumi’s Shams and Nietzsche’s Zoroaster
The role of commentators and expounders in understanding, structuring, interpreting, categorizing, and finally, dynamizing and applying the intellectual data of philosophers has a secondary and sometimes equal position with the thinkers themselves. Meanwhile, the French philosopher and thinker Gilles Deleuze, by readout and analyzing the thought system of Nietzsche and others, has succeeded in creating and giving birth to new theories in the field of thought. He developed the generality of conceptual personality from the adaptation of the narrative system of Plato, Descartes, Nietzsche, and other authors, and he believed that a figure such as Zoroaster was a conceptual figure constructed by Nietzsche by his components and characteristics. On the other hand, in analyzing the data and specs that Deleuze expresses in explaining the perceptual personality, Rumi's Shams can also be considered as having this capacity and capability, so in a comparative view, and analyze them in a usual common kinship. Therefore, this research cum an analytical-descriptive system using Deleuze's theoretical basis, analyzes these two personalities in the framework of conceptual personality theory, and eventually infers that both Rumi's Shams and Nietzsche's Zarathustra are from an intellectual source. In the personality framework, a concept created that both arise from the principle of imitation, mask, and transhistorical matter and have the characteristics of influence, relativity, and dynamism in this philosophical and narrative construction.