نقش طرح کالبدی-فضایی محله های شهری در ارتقاء سرمایه اجتماعی (مقایسه محله سنتی مسگرها و محله نوسازگلشهر زنجان)
آرشیو
چکیده
سرمایه اجتماعی یکی از شاخصه های نوین توسعه در جامعه و محله های شهریاست که با تاکید بر "اهمیت ارتباط" ، روابط اجتماعی را در راستای افزایش سلامت روانی ، تقویت همبستگی ساکنان وکاهش معضلات اجتماعی همانند جرم و جنایت به کار می گیرد. علیرغم شناسایی ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی، نقش طرح کالبدی- فضایی محله های شهری کمتر واکاوی شده است. پژوهش حاضر، با فرض وجود ارتباط معنادار بین طرح کالبدی-فضایی محله های شهری و میزان سرمایه اجتماعی، به مورد پژوهی در دو محله تاریخی و جدید شهر زنجان می پردازد.روش تحلیل محتوای متون در بخش نظری و روش تحلیلی- توصیفی در بخش میدانیبه کار رفته است.برای تبیین فرضیه، ابتدا شاخص های سرمایه اجتماعی در هفت حوزه (اعتماد ، مشارکت ، انسجام، عضویت در گروه ها، آگاهی عمومی، امنیت ، احساس تعلق)بررسی و شناسایی شدند. سپس برای تحلیل سرمایه اجتماعی ، به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی با مشارکت 305 نفر ساکن از ساکنان دو محله مسگرها (سنتی) و گلشهر (نوساز) زنجان، 7 شاخص کلی و 36 شاخص فرعی سنجش سرمایه اجتماعی از طریق مدل آنتروپی شانون وزن دهی شدند و تاثیر هریک از شاخص ها در محله ها مشخص شد. نتایج نشان می دهد همانطور که سازمان اجتماعی محله، سازنده سرمایه اجتماعی است، طرح کالبدی- فضایی محله نیز می تواند ظهورسرمایه اجتماعی را تسهیل کند. بر این اساس، پیوستگی فضاهای جمعی و عمومی محله، ارتباطات همسایگی، شکل گیری مرکز محله، ایجاد ساختارهای ارتباطی-خدماتی و عملکردی محله، پیوستگی شبکه معابر پیاده ، اختلاط کاربری ها، طراحی برای کودکان، جوانان، میانسالان و کهنسالان می توانند روند ظهور ، شکل گیری و ارتقاء سرمایه اجتماعی را تسهیل نمایند.تداوم تحقیق با تمرکز بر مولفه های کالبدی- فضایی برای سنجش و تعمیق سرمایه اجتماعی در محله ها امکان پذیر است.Role of Physical- Spatial Plan of Urban Neighborhoods in Improving Social Wealth: A Comparative Study of a Traditional Neighborhood (Mesgar-ha) and a Modern Neighborhood (Golshahr) in Zanjan, Iran
Concept of social wealth includes social relations in the way of improving resident’s mental health, strengthening their solidarity, reducing social dilemmas and development of settlement; But despite of identifying indicators of social wealth, the influence of physical- spatial pattern of urban neighborhoods on this field, has been analyzed less. According to the hypothesis of this research, there is a meaningful relation between the physical- spatial plan of urban neighborhoods and amount of social wealth of neighborhoods. In theoretic part of the research, analytical method of content of texts and in practical part, analytical- descriptive method have been used to explain and test the hypothesis. At first indicators of social wealth in two neighborhoods of Zanjan city have been explained in seven axes and physical- spatial indicators (access network, variety and mixture of functions, equipped pedestrian path, spirited neighborhood center, local outdoors and green spaces) identified by field and documentary studying. For analyzing the social wealth, the seven above indicators with thirty six secondary indicators were weighed by random cluster sampling method and participation of 305 people from the residents of Mesgar-ha traditional neighborhood and Golshahr modern neighborhood, by statistical model and influence of the indicators in neighborhoods was examined. Results show that levels of safety indicators and public awareness are close together in two neighborhoods; But Mesgar-ha traditional neighborhood is at a higher level in terms of trust, participation, coherence, being a member of group, and sense of belonging to the neighborhood.
تبلیغات
