بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی در چندک های حدی کمینه و بیشینه دما در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تغییراقلیم به هرگونه تغییرات در شرایط آب و هوایی گفته می شود که در طول زمان اتفاق می افتد. این تغییرات ممکن است در میانگین سری داده ها دیده نشود بلکه در چندک هایی از سری با شدت های مختلف رخ دهد که بررسی آن توسط رگرسیون چندک امکان پذیر است. در این پژوهش به منظور بررسی تغییرات زمانی و مکانی بیشینه و کمینه دمای روزانه در فصل های مختلف در ایران، پس از برازش رگرسیون چندک بر روی 102 ایستگاه هواشناسی با دوره آماری 1395-1366 (1987-2016)، شیب روند در چندک های مختلف محاسبه و پس از مقایسه نتایج آن با نتایج رگرسیون خطی معمولی به صورت مکانی پهنه بندی شدند. نتایج نشان داد که مقادیر حدی کمینه و بیشینه دما در اغلب مناطق ایران دارای روند معنی دار بوده است. بیشترین شیب های روند افزایشی در فصل بهار و تابستان مربوط به چندک پایینی دما (05/0) و در نیمه شرقی ایران (شیب> 1/0 درجه در سال)، اما در پاییز و زمستان به ترتیب مربوط به چندک بالایی دما (95/0) در نواحی شرقی (شیب> 05/0 درجه در سال) و چندک های میانی و بالایی (5/0 و 95/0) در شمال غربی و غرب (شیب> 15/0 درجه در سال) بوده است. با این حال یک روند کاهشی برای مقادیر پایین (05/0) دمای پاییز در نیمه ی شمالی و غرب ایران (شیب< 02/0- درجه در سال) وجود داشت. همچنین مقایسه نتایج دو روش رگرسیونی بیانگر آن است که بیشتر چندک ها شیبی متفاوت با شیب رگرسیون حداقل مربعات داشتند و اختصاص شیب خط رگرسیون مربعات معمولی برای روند تغییرات دما در کل سری صحیح نمی باشد. در نهایت می توان بیان کرد که تغییر اقلیم در بیشینه و کمینه دمای روزانه در ایران اتفاق افتاده است اما شدت این تغییرات در فصل ها، چندک ها و بخش های مختلف، متفاوت است.Studying the trend of Temporal and Spatial Changes in Extreme Quantiles of Minimum and Maximum Temperature in Iran
Climate change is a condition that refers to any change in climate that occurs over time. These changes may not be seen in the average of the data series but occur in quantiles of the series with different intensities that can be examined by quantile regression. In this research, to investigate Spatio-temporal changes of maximum and minimum temperature in different seasons in Iran, after fitting quantile regression on 102 meteorological stations with the statistical period of 2016-1986, the slope of the trend was calculated in the different quantiles, and by comparing its results with the results of the ordinary linear regression, they were spatially zoned. The results showed that in the spring season, the highest slope of the increasing trend is in the lower quantiles and the eastern half of Iran, but in the winter season, it was in the middle and upper quantiles and the northwest and west of Iran. In the summer season, the lower quantiles had an increasing trend, but in the autumn season, they had a decreasing trend. However, in spring and summer, the lower quantiles of daily temperature and in autumn and winter, the upper quantiles increased more strongly. Also, the comparison of the two regression methods shows that most of the quantiles had a slope different from the slope of the least square regression, and it’s not correct to assign the slope of the ordinary square regression line for the trend of temperature changes in the whole series. Finally, it can be stated that climate change has occurred in the maximum and minimum daily temperatures in Iran, but the intensity of these changes varies according to different seasons, quantiles, and locations.
تبلیغات
