تأثیر قاعده نفی ضرر بر امور عمرانی شهر از دیدگاه فقه اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
قاعده لاضرر یکی از قواعد مسلم فقهی است که هم ادله نقلی و هم ادله عقلی آن را پشتیبانی می کنند. البته در مورد مفاد این قاعده نظرات متعددی مانند نهی از اضرار یا لزوم جبران ضرر یا امر سلطانی یا لزوم اتخاذ تصمیمات در جهت جلوگیری از اضرار یا نفی حکم ضرری و ... وجود دارد که تأثیر این قاعده بر امور اجتماعی و احکام شرعی مربوط به شهرنشینی قابل انکار نیست. با توجه به آنکه جلوه های گوناگونی از این قاعده در مسائل مربوط به شهر به چشم می خورد، بررسی میزان تأثیرگذاری قاعده لاضرر در امور عمرانی شهرهای اسلامی ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی ابتدا به بررسی میزان اعتبار و مفاد قاعده لا ضرر و نظرات پیرامون آن پرداخته است و سپس تأثیر این قاعده در پدیده های عمرانی شهر را موردبررسی قرار داده است و در نهایت می توان چنین نتیجه گرفت که طبق قاعده لاضرر تمامی عوامل که ابعاد مختلف عمرانی در شهرها را به مخاطره می اندازد. از نظر فقه اسلامی ممنوع بوده و این قاعده بر قاعده تسلیط تقدم دارد. بنابراین، شهروندان موظف اند در امور عمرانی مانند ساختن ساختمان های چندطبقه یا دیوارهای مشترک یا ساختن سازه های بیرون ساختمان یا حضور در معابر عمومی یا اشراف پنجره بر خانه همسایه رعایت حقوق سایرین را کرده و در صورتی که این امور منجر به ضرر آحاد جامعه شود، از نظر فقها ممنوع است.The Effect of the Rule of Negation of Harm on the Civil Affairs of the City from the Perspective of Islamic Jurisprudence
The harmless rule is one of the indisputable rules of jurisprudence that is supported by both narrative and rational arguments; Of course, there are several opinions about the provisions of this rule, such as the prohibition of damages or the need to compensate damages or the royal order or the need to take decisions to prevent damages or deny the damages sentence, etc .; The effect of this rule on social affairs and sharia rules related to urbanization is undeniable; Given that there are various manifestations of this rule in matters relating to the city; It seems necessary to study the effectiveness of the no-harm rule in the development of Islamic cities; The present study, with an analytical-descriptive method, first examines the validity and provisions of the no-harm rule and opinions about it, and then examines the impact of this rule on urban development phenomena; Finally, it can be concluded that according to the harmless rule, all the factors that endanger the various dimensions of development in cities; It is forbidden in Islamic jurisprudence and this rule takes precedence over the rule of domination. Therefore, citizens are obliged to respect the rights of others in civil matters such as the construction of multi-storey buildings or common walls or the construction of structures outside the building or presence in public thoroughfares or windows overlooking the neighbor's house, and if these matters lead to harm to the community; It is forbidden according to the jurists.
تبلیغات
