تنشزدایی با غولها
آرشیو
چکیده
متن
ظهور چین به عنوان غول اقتصادی آسیا و موتور محرکه اقتصاد جهان، چهارمین اقتصاد بزرگ دنیا و رشد 10 درصدی آن مطمح نظر بسیاری از سیاستمداران و دست اندرکاران حوزه سیاست خارجی آمریکاست. باراک اوباما نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ابتدا لازم به ذکر است که بر اساس گزارش US Business & Industry Council سال گذشته میلادی کسری تجاری آمریکا 3/256 میلیارد دلار به نفع چین بود. در همین رابطه اوباما در اظهار نظری چنین گفت:« مرکز توجه در دنیای فعلی به سوی آسیا درحال تغییر است.
ژاپن سالهای متمادی متحد ما بوده است. اما در حال حاضر چین در حال ظهور است. این کشور نه دوست و نه دشمن ماست بلکه رقیب ماست». هر چند ممکن است این عبارات منعکسکننده رویکرد اوباما باشد اما بد نیست برای درک بهتر مواضع او نسبت به چین مروری به پیشینه فعالیت او در قامت سناتور بیندازیم. در ژوئن 2007 کنگره آمریکا لایحهای تصویب کرد که اوباما نیز در زمره رایدهندگان به آن بود. این لایحه تصریح میکرد که باید بر چین فشار آورد تا ارزیابی مجددی در مورد واحد پول خود داشته باشد چرا که با پایین نگه داشتن نرخ پول خود ضررهایی را متوجه اقتصاد آمریکا میکرد.
اوباما در نامهای به هنری پاولسون وزیر خزانه داری این کشور مینویسد: «جمهوری خلق چین با دغلبازی نرخ پول خود را سالها متغیر نگه داشته تا در تجارت با آمریکا ناعادلانه دست برتر داشته باشد... متاسفانه دولت در تغییر رفتار چین ناکام بوده است. اتکای دولت شما برای عدم اتخاذ سیاستی مناسب پرسشهایی جدی در مورد تعهد دولت به حمایت از منافع تاجران و کارگران آمریکایی برمیانگیزد».
در همین رابطه اوباما از چین خواسته تا مسوولانه تر رفتار کرده و به عنوان «نیرویی مثبت» در اقتصاد جهان عمل کند. در عین حال اوباما خواستار قطع همکاری با چین نشده بلکه ضمن تاکید بر همکاری با چین از این کشور میخواهد مانع دستیابی برخی کشورها به سلاح اتمیشود. وی در عین حال از چین میخواهد تا مانع نسلکشی در دارفور (سودان) شده و به برقراری صلح در زیمبابوه نیز کمک رساند.
روسیه نیز یکی دیگر از چالشهای مهم آمریکا در عصر جدید است. روسیه که طی سالیان اخیر با افزایش درآمدهای نفتی مواجه بود سعی دارد تا خود را در قامت رقیبی مطرح برای آمریکا ترسیم کند و همچنان پرستیژ دوران اتحاد شوروی خود را حفظ نماید. درهرحال، درگیری اخیر میان روسیه و گرجستان انتقادهایی را نه تنها میان دولتمردان آمریکا برانگیخت که موضعگیریهایی را نیز از سوی دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا سبب شد.
نقش روسیه در پرونده هستهای ایران، رقابت میان مسکو – واشنگتن در منطقه قفقاز، موضوع انرژی و حضور روسیه در ونزوئلا به عنوان حیات خلوت آمریکا و برگزاری مانور احتمالی در اواخر سال جاری میلادی در این کشور همگی انتقاداتی از عملکرد روسیه را موجب شده است. درهمین رابطه ترجیحاً به مواضع اوباما در خصوص روسیه پس از حمله این کشور به گرجستان اشاره میشود. با حمله روسیه به گرجستان و تحولات پس از آن اوباما بیانیهای صادر کرد که در آن نکاتی به چشم میخورد.
الف) وی با متهم کردن روسیه به قشونکشی و تجاوز به گرجستان اعلام کرد که باید در توافقات دو جانبه و چند جانبه با روسیه و نیز الحاق این کشور به سازمان تجارت جهانی بازنگری صورت گیرد.
ب) اوباما همچنین خواستار جایگزینی صلحبانان بینالمللی به جای نیروهای روسی در گرجستان شد.
ج) وی در عین حال خواستار بسط روابط عمیق میان گرجستان با نهادهای فرا آتلانتیکی همچون ناتو شد.
د) او در بخشی دیگر از بیانیه خود افزود: ما در پی تعامل با دولت و ملت روسیه هستیم. ما خواهان روسیهای هستیم که نقش خود به عنوان یک کشور بزرگ را به درستی ایفا کند. نقشی که در قرن جدید مسئولیت هم به دنبال میآورد. و) وی در بخشی دیگر از بیانیه خود روسیه را متهم کرده که حال و هوای امپریالیستی در سر دارد.
اما در اظهارات اوباما این تناقض به چشم میخورد که از یک سو خواهان همکاری با مسکو برای متوقف ساختن تکثیر هستهای و مبارزه با تروریسم میشود اما از سوی دیگر خواهان عضویت گرجستان در ناتو است؛ امری که روسیه به شدت نسبت به آن ابراز نگرانی کرده است.
ژاپن سالهای متمادی متحد ما بوده است. اما در حال حاضر چین در حال ظهور است. این کشور نه دوست و نه دشمن ماست بلکه رقیب ماست». هر چند ممکن است این عبارات منعکسکننده رویکرد اوباما باشد اما بد نیست برای درک بهتر مواضع او نسبت به چین مروری به پیشینه فعالیت او در قامت سناتور بیندازیم. در ژوئن 2007 کنگره آمریکا لایحهای تصویب کرد که اوباما نیز در زمره رایدهندگان به آن بود. این لایحه تصریح میکرد که باید بر چین فشار آورد تا ارزیابی مجددی در مورد واحد پول خود داشته باشد چرا که با پایین نگه داشتن نرخ پول خود ضررهایی را متوجه اقتصاد آمریکا میکرد.
اوباما در نامهای به هنری پاولسون وزیر خزانه داری این کشور مینویسد: «جمهوری خلق چین با دغلبازی نرخ پول خود را سالها متغیر نگه داشته تا در تجارت با آمریکا ناعادلانه دست برتر داشته باشد... متاسفانه دولت در تغییر رفتار چین ناکام بوده است. اتکای دولت شما برای عدم اتخاذ سیاستی مناسب پرسشهایی جدی در مورد تعهد دولت به حمایت از منافع تاجران و کارگران آمریکایی برمیانگیزد».
در همین رابطه اوباما از چین خواسته تا مسوولانه تر رفتار کرده و به عنوان «نیرویی مثبت» در اقتصاد جهان عمل کند. در عین حال اوباما خواستار قطع همکاری با چین نشده بلکه ضمن تاکید بر همکاری با چین از این کشور میخواهد مانع دستیابی برخی کشورها به سلاح اتمیشود. وی در عین حال از چین میخواهد تا مانع نسلکشی در دارفور (سودان) شده و به برقراری صلح در زیمبابوه نیز کمک رساند.
روسیه نیز یکی دیگر از چالشهای مهم آمریکا در عصر جدید است. روسیه که طی سالیان اخیر با افزایش درآمدهای نفتی مواجه بود سعی دارد تا خود را در قامت رقیبی مطرح برای آمریکا ترسیم کند و همچنان پرستیژ دوران اتحاد شوروی خود را حفظ نماید. درهرحال، درگیری اخیر میان روسیه و گرجستان انتقادهایی را نه تنها میان دولتمردان آمریکا برانگیخت که موضعگیریهایی را نیز از سوی دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا سبب شد.
نقش روسیه در پرونده هستهای ایران، رقابت میان مسکو – واشنگتن در منطقه قفقاز، موضوع انرژی و حضور روسیه در ونزوئلا به عنوان حیات خلوت آمریکا و برگزاری مانور احتمالی در اواخر سال جاری میلادی در این کشور همگی انتقاداتی از عملکرد روسیه را موجب شده است. درهمین رابطه ترجیحاً به مواضع اوباما در خصوص روسیه پس از حمله این کشور به گرجستان اشاره میشود. با حمله روسیه به گرجستان و تحولات پس از آن اوباما بیانیهای صادر کرد که در آن نکاتی به چشم میخورد.
الف) وی با متهم کردن روسیه به قشونکشی و تجاوز به گرجستان اعلام کرد که باید در توافقات دو جانبه و چند جانبه با روسیه و نیز الحاق این کشور به سازمان تجارت جهانی بازنگری صورت گیرد.
ب) اوباما همچنین خواستار جایگزینی صلحبانان بینالمللی به جای نیروهای روسی در گرجستان شد.
ج) وی در عین حال خواستار بسط روابط عمیق میان گرجستان با نهادهای فرا آتلانتیکی همچون ناتو شد.
د) او در بخشی دیگر از بیانیه خود افزود: ما در پی تعامل با دولت و ملت روسیه هستیم. ما خواهان روسیهای هستیم که نقش خود به عنوان یک کشور بزرگ را به درستی ایفا کند. نقشی که در قرن جدید مسئولیت هم به دنبال میآورد. و) وی در بخشی دیگر از بیانیه خود روسیه را متهم کرده که حال و هوای امپریالیستی در سر دارد.
اما در اظهارات اوباما این تناقض به چشم میخورد که از یک سو خواهان همکاری با مسکو برای متوقف ساختن تکثیر هستهای و مبارزه با تروریسم میشود اما از سوی دیگر خواهان عضویت گرجستان در ناتو است؛ امری که روسیه به شدت نسبت به آن ابراز نگرانی کرده است.