نویسندگان: هادی خسرو شاهین
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۸

چکیده

متن

کناره‌گیری اولمرت از قدرت فقط خداحافظی از قدرت نبود بلکه اولمرت با این‌کار به یک دوره سیاسی مهم در حکومت اسرائیل نیز پایان داد. او نماینده یک جریان سیاسی جدید در اسرائیل بود؛ آنچنان که حزب تحت رهبری‌اش نیز آغاز تغییرات در سیستم حزبی را کلید زد. اولمرت و کادیما هر دو از این حیث یک استثنا در حیات سیاسی اسرائیل بودند. اولمرت اولین نخست‌وزیری بود که بدون سابقه نظامی قدرت را به دست گرفت. او از حوزه عمومی و خدمات شهری پای به سیاست گذاشت و همین مساله از اولمرت نخست‌وزیری متفاوت از گذشته ساخت.
 
اگر دوره قبل از اولمرت را حاکمیت صهیونیسم نام می‌نهادند، دوره پس از اولمرت را حاکمیت پست‌صهیونیسم خطاب کردند تا تمایزها در سیاست و حکومت در اسرائیل مشخص شود. در دوره صهیونیسم اصل و اساس بر پیوند مذهب یهود و سیاست استوار شده بود و در دوره پست صهیونیسم سیاستمداران اسرائیلی به تبعیت از افکار عمومی بیشتر بر سکولاریسم پای فشردند و برای تحقق چنین هدفی نیز رفته‌رفته از مذهب یهود فاصله گرفتند تا امکان ظهور و بروز عقلانیت ابزاری و سیاست‌های سکولار فراهم شود. در این دوره دیگر ایده تشکیل اسرائیل از نیل تا فرات به‌فراموشی سپرده شد و حتی آشکارا اولمرت از پایان پروژه اسرائیل بزرگ سخن گفت.
 
اگر جدایی از مذهب یهود نبود دیگر امکانی برای اتخاذ چنین رویکردهایی فراهم نمی‌شد اما حزب کادیما نیز همانند نخست‌وزیری اولمرت تافته‌ای جدا بافته در سیاست و حکومت اسرائیل محسوب می‌شود چرا که این حزب با ورودش به عرصه سیاست، بازی دوقطبی در اسرائیل را برهم زد. از آن پس اسرائیل را تنها راست‌ها و چپ‌ها اداره نمی‌کردند بلکه میانه‌روها نیز پا به عرصه گذاشتند تا خط سوم را تبلیغ و ترویج ‌کنند. یعنی نه چپ بودند نه راست بلکه در بین این دو گرایش سیاسی قرار می‌گرفتند تا ماهیت بازی سیاست در اسرائیل پلورالیزه و توازن قدرت دستخوش تحول شود. اگرچه بیش از این نیز نظام سیاسی در اسرائیل نظامی پارلمانی بود ولی با ورود حزب کادیما ائتلاف برای تشکیل دولت با رنگ و لعاب بیشتری مطرح شد به‌گونه‌ای که دولت‌ها در اسرائیل در عمل حالت چندحزبی و متکثر پیدا کردند یعنی حکومت‌ها دیگر نه چپ بودند و نه راست و این تجربه‌ای متفاوت در تاریخ حیات سیاسی اسرائیل بود.
 
اما با کناره‌گیری اولمرت از قدرت و تجربه نه‌چندان موفق کادیما در ساختار سیاسی، این دوران تاریخی در لحظات پایانی عمر خود قرار گرفته است. نه لیونی و نه موفاز به عنوان جانشینان اولمرت قادر نیستند این روند را به عقب بازگرداند حداقل جایگاه دوره پست‌صهیونیسم در میان افکار عمومی اسرائیل قطعیت این روند را ثابت می‌کند. به نظر می‌رسد شکست اسرائیل مقابل حزب‌الله در جنگ 33 روزه و پرونده فساد سیاسی و اقتصادی اولمرت و سایر مقامات حزب کادیما روند جدید را از چشم افکار عمومی انداخته است چرا که اسرائیلی‌ها در حال حاضر نه آن شکوه و عظمت دوره صهیونیسم را در میدان‌های جنگی شاهد هستند و نه آن اخلاق سیاسی مبتنی بر پیوند سیاست و مذهب یهود.
 
دوره پست‌صهیونیسم همه آن بنیان‌ها و قواعدی را که اسرائیل بر پایه آن شکل گرفته بود، برهم زده و چنین تحولی چندان به کام اسرائیلی‌ها خوش نیامده است. آرمان‌ آنها بازگشت به گذشته است و ورود دوباره سیاستمداران کهنه‌کار و صهیونیست به عرصه سیاسی اسرائیل. افکار عمومی تصور می‌کند که شرایطش پس از اولمرت و پایان کار حزب کادیما بهتر از پیش شود ولی مساله این است که اگر روندهای سیاسی گذشته کارآمد بود، شاید اسرائیل هرگز پای به دوره پست‌صهیونیسم، نخست‌وزیری اولمرت و حاکمیت حزب کادیما نمی‌گذاشت. این واقعیتی است که به نظر می‌رسد تا اطلاع ثانوی افکار عمومی اسرائیل چشمان خود را روی آن ببندد.

لیونی جانشین اولمرت شد
احسان ابطحی: سه کانال تلویزیونی اسرائیل چهارشنبه شب و پس از شمارش اولیه آرای انتخابات درون‌حزبی کادیما، از پیروزی تیزیپی لیونی، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه رژیم اسرائیل خبر دادند. به گزارش روزنامه‌هاآرتص، چاپ سرزمین‌ها اشغالی، لیونی موفق شده با کسب 47 تا 49 درصد آرا ضمن پیروزی در انتخابات رهبری حزب کادیما از کشیده شدن این انتخابات به دور دوم جلوگیری کند. با پیروزی لیونی در انتخابات رهبری حزب میانه کادیما، به احتمال زیاد او نخست‌وزیر آینده رژیم اسرائیل خواهد بود و جایگزین ایهود اولمرت خواهد شد که به دلیل فشارهای ناشی از ناکامی‌در جنگ 33 روزه علیه حزب‌الله لبنان و همچنین اتهام فساد مالی، روز 30 ژوییه اعلام کرد که از سمت خود کناره‌گیری خواهد کرد.
 
شائول موفاز، وزیر تندروی حمل و نقل اسرائیل و فرمانده پیشین ارتش که اصلی‌ترین رقیب تیزیپی لیونی به شمار می‌رفت موفق به کسب 37 درصد آرا شد. شمارش اولیه آرا همچنین نشان داد که دو نامزد دیگر رهبری حزب کادیما، یعنی “میر شیتریت” و “آوی دیچر”هر کدام تنها هفت درصد آرا را کسب کردند. هر نامزد برای پیروزی در انتخابات به دست‌کم 40 درصد کل آرا نیاز دارد. لیونی قرار بود روز پنجشنبه برای فعالان حزبی سخنرانی کند. به گفته بسیاری از کارشناسان مهمترین چالش پیش روی اسرائیل در آینده مذاکرات صلح میان این رژیم و فلسطینیان است. این در حالی است که گفته می‌شود لیونی نسبت به موفاز تمایل بیشتری برای دست‌یابی به صلح دارد.
 
این انتخابات در شرایطی برگزار شد که هر کدام از نامزد‌های اصلی رهبری حزب کادیما در صورت پیروزی تاریخ‌ساز می‌شدند. لیونی که پیروز این انتخابات بود پس از “گلدا مایر” اولین نخست‌وزیر زن تاریخ 61 ساله رژیم اسرائیل خواهد بود. اما اگر موفاز که متولد سال 1948 میلادی است و در تهران متولد شده پیروز انتخابات می‌شد اولین نخست‌وزیر اسرائیل به شمار می‌رفت که نژادی خاورمیانه‌ای یا سفاردی داشت. (سفارد ناحیه‌‌ای در آسیای صغیر است که اسرای یهودی را در زمان بخت‌انصر به آنجا تبعید می‌کردند.) تیزیپی لیونی 50 ساله است. او در سال 2007 از سوی مجله تایم به عنوان یکی از 100 زن تاثیر‌گذار جهان شناخته شد. مجله فوربس هم او را در رده پنجاه‌و‌دوم زنان قدرتمند جهان قرار داد. لیونی ازدواج کرده و دو فرزند دارد.

تبلیغات