ولایتی نخست‌وزیری را نمی‌پذیرد

یک شایعه انتخاباتی
جمعه 8 شهریور 1364: در منزل ماندم. صبح زود مهدی به مدرسه رفت که با شاگردان مدرسه با قطار به مشهد بروند. وزارت نفت اطلاع داد که صبح امروز به جزیره خارک بمب انداخته‌اند ولی [به تجهیزات صدور نفت] آسیبی نرسیده است. از فرمانده نیروی هوایی استفسار کردم که گفت صدای انفجار شنیده شده و هواپیمایی در آسمان مشاهده نشده است. احتمال دارد موشک بوده است. عصر احمدآقا آمد و در مورد شایعه شرکت آیت‌الله [سیدشهاب‌الدین مرعشی] نجفی [یکی از مراجع تقلید] در انتخابات [ریاست‌جمهوری] مطالبی داشت.1

استقراض برای ادامه جنگ
یکشنبه 10 شهریور 1364: در بین راه مجلس به بیمارستان رفتم و از آقایان [سیدجلال‌الدین] طاهری اصفهانی، حسن سعید و خراسانی – از علمای آواره عراق که سه فرزندش [در آن کشور] زندانی هستند – عیادت کردم. در مجلس، عمده وقتم به ملاقات‌ها گذشت. آقای میرزا طاهری آمد و از عزل خودش از ریاست سازمان محیط زیست گله داشت و برای گرفتن ماموریت کمک خواست و من کمک کردم. آقای [محمود] واعظی معاون وزیر پست و تلگراف و تلفن آمد. گزارشی از طرح ماهواره مخابراتی داد که قرار است با ژاپن قرارداد ببندیم و در خصوص مشارکت با ترکیه و پاکستان در این طرح، مشورت کرد. گفتم اگر از خودمان باشد و به آنها، کانال اجاره بدهیم بهتر است ولی کارشناسان باید نظر بدهند. همچنین او از [آقای حسن عابدینی] استاندار آذربایجان شرقی به خاطر مخالفت با تعویض [آقای صوفی] مدیرکل مخابرات استان شکایت داشت.2

وزارت نفت اطلاع داد که عراق از ارتفاع بالا چند بمب به خارک انداخته که خسارتی نداشته است. به نیروی هوایی اعتراض کردم. آقای مهرآیین مدیرکل خدمات مجلس آمد. از تداخل وظایف شاکی است و می‌خواهد استعفا بدهد. گفتم مشکلات و راه‌حل‌ها را بنویسد. آقای محسن مرعشی آمد و پیشنهادهایی برای فروش اسلحه داشت. همسر شهید شیرودی آمد و برای انتقال منزل به تهران و گرفتن کار کمک خواست. آقای [مهدی] موحدی کرمانی [نماینده امام در شهربانی کل کشور] آمد و از کمبود بودجه شهربانی و زندان‌ها و تبعیض‌ها گفت. دو نفر از ستاد امداد و درمان جبهه آمدند و از نابسامانی‌های درمان در جبهه‌ها و عدم قدرت ستاد امداد و درمان گفتند. آقای [محسن] رضایی هم تلفنی از همین موضوع گله کرد. با آقای [جواد] اژه‌ای [رئیس سازمان بهزیستی] صحبت کردم که گفت وضع رو به بهبود است. نخست‌وزیر تلفنی خواست که خدمت امام برویم و اجازه بگیریم که از بانک‌ها ده‌میلیارد تومان برای مخارج جنگ اضافه بر بودجه قرض کنیم.3 آقای [جلیل] بشارتی مسئول پیگیری شکایات مردم از نخست‌وزیری آمد و گزارشی از کارهایش را داد.
 
سرهنگ [مصطفایی] ترابی آمد و گزارشی از وضع دفاع هوایی در جزیره خارک داد. گفتم بررسی شود و در صورت لزوم یکی از موشک‌های سام – که از لیبی می‌گیریم – در خارک مستقر شود. شب به خانه آمدم و تنها خوابیدم.

دفاع ناطق‌نوری از ولایتی
دوشنبه 11 شهریور 1364: در منزل بودم. پیش از ظهر وزیر امور خارجه آمد و در مورد برنامه کنفرانس غیرمتعهدها در آنگولا مشورت کرد. گفتم میزبان شدن یوگسلاوی [در اجلاس بعدی] به نفع ما نیست، چون آنها با عراقند و بهتر است که میزبان همان هند بماند. درباره دولت آینده بحث شد. با توجه به اظهار امام که مصلحت نمی‌دانند آقای [میرحسین] موسوی عوض شود، گفت به آیت‌الله خامنه‌ای بگویم که اسم آقای ولایتی را به عنوان نخست‌وزیر مطرح نکنند و حاضر نیست در این شرایط مسئولیت را بپذیرد.

عصر آقای ناطق [نوری] آمد. ایشان هم درباره همین موضوع صحبت کرد و اصرار داشت که امام را باید راضی کرد. طرفدار نخست‌وزیر شدن آقای [علی‌اکبر] ولایتی است و گفت که خودش در کابینه آینده، سمت وزارت کشور را نمی‌پذیرد.

پی‌نوشت‌ها:
1- صندوق رای سیار جهت رای از آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری به درب منزل ایشان در قم برده می‌شود لیکن ایشان از دادن رای خودداری می‌نماید. در زمان مراجعه صندوق سیار به بیت آیت‌الله مرعشی نجفی و آیت‌الله سیدصادق روحانی، از سوی اهالی منزل اظهار می‌شود که مراجع مذکور به خارج از شهر رفته‌اند. رسانه‌های خارجی دلیل امتناع آیت‌الله مرعشی نجفی از شرکت در انتخابات را ناخشنودی از ردصلاحیت مهندس بازرگان اعلام کردند. مهندس مهدی بازرگان رهبر نهضت آزادی ایران نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری به دلیل حمایت از عباس امیرانتظام که به اتهام جاسوسی برای بیگانگان در زندان به سر می‌برد از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شده بود.

2- در پی عزل آقای صوفی مدیرکل مخابرات استان آذربایجان شرقی، استاندار وی را به عنوان مشاور عالی استانداری منصوب کرد و از سوی دیگر انجمن اسلامی و جمعی از خانواده‌های شهدا با مدیرکل جدید مخالفت کردند. آقای همدانلو مدیرکل جدید دستور داده بود که تمام عکس‌ها به جز عکس حضرت امام(ره) از دیوارهای اداره برداشته شود. این دستور باعث شده بود که کارکنان حزب‌اللهی با امضای طوماری به آقای هاشمی رفسنجانی ریاست مجلس شورای اسلامی، خواستار عزل مدیرکل جدید و بازگشت مدیرکل قبلی شوند.

3- آقای میرحسین موسوی نخست‌وزیر، طی گزارشی به تاریخ 19/6/1364 به محضر امام خمینی(ره) با تشریح وضعیت اعتبارات سالانه دولت و هزینه‌های مربوط به دفاع مقدس و کمبود اعتبار برای برخی از هزینه‌های ضروری جبهه‌ها، درخواست خود و نمایندگان امام در شورای عالی دفاع (مسئولین قوا) را مبنی بر اجازه مساعدت سیستم بانکی کشور و تامین آن از طریق متمم بودجه، تقدیم کرد. امام خمینی در پاسخ مرقوم فرمودند: «بسمه تعالی نظر به آنکه روسای محترم قوای سه‌گانه، ضرورت آنچه را ذکر شده تشخیص داده‌اند بر طبق درخواست فوق، اقدام و عمل شود. 23 شهریور 1364 روح‌الله الموسوی الخمینی.»