طالقانی: اگر لازم باشد مسلسل دست می‌گیریم
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
هفته دوم مرداد ماه 1358، هفته‌ای است که انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی در آن برگزار شد. پس بی‌دلیل نیست که در ذیل تورق روزنامه‌های آن روزها، جابه‌جا اخبار و موضع‌گیری‌های گروه‌های سیاسی درباره این انتخابات و چگونگی برگزاری آن به چشم می‌خورد. برگزاری این انتخابات در شرایط انقلابی و حال و هوای آن روزها اما یک تفاوت اساسی با امروز دارد. تنها یک هفته مانده به این انتخابات یعنی در روز شنبه 6 مرداد ماه، روزنامه‌ها گفت‌گوی مطبوعاتی وزیر کشور را منتشر کردند که در آن گفت‌وگو هاشم صباغیان اعلام کرده است که کاندیداها تا پایان وقت اداری همان روز فرصت دارند برای ثبت‌نام و اعلام کاندیداتوری به فرمانداری‌ها مراجعه کنند. وزیر کشور هم چنین خبر داده است که کاندیداها تا روز قبل از رای‌‌گیری امکان تبلیغات و حتی حضور در رادیو جهت تبلیغ خود را دارند.
برپایی اولین نمازجمعه تهران
روز شنبه 6 مردادماه اما روزنامه‌های کیهان و اطلاعات سخنان آیت‌الله طالقانی در اولین نمازجمعه تهران در دانشگاه تهران را منتشر کردند. در گزارش روزنامه کیهان از این مراسم آمده است که پس از تکلیف امام‌خمینی بر آیت‌الله طالقانی، ایشان به اقامه نماز جمعه در دانشگاه تهران اقدام کردند که بیش از یک میلیون نفر در این نماز شرکت کردند. آیت‌الله طالقانی در خطبه‌های اولین نمازجمعه تهران ضمن دعوت تمامی گروه‌های به وحدت گفتند: «اگر لازم باشد من و امام‌خمینی مسلسل به دست می‌گیریم و یا پشت تانک می‌نشینیم.» آیت‌الله‌طالقانی هم‌چنین با اشاره به برگزاری انتخابات مجلس خبرگان قانون‌اساسی گفتند: «ما نمی‌خواهیم بگوییم که این مجلس بی‌عیب و نقص است و به هر صورتی که باشد مسلماً یک مجلس کامل و تمام نخواهد بود ... ما می‌دانیم که ایراد داریم ولی با ایراد گرفتن که نمی‌توان جلو رفت.»
جزوه پیشنهادی جبهه ملی
در این روز هم‌چنین روزنامه کیهان پیشنهادهای جبهه ملی درباره قانون اساسی را منتشر کرده است. در این مجموعه پیشنهادها که در قالب یک جزوه توسط جبهه‌ملی منتشر شده است، یکی از مهم‌ترین اصلاحاتی که بر متن پیش‌نویس قانون‌اساسی وارد شده است، مربوط به نحوه انتخاب رئیس‌جمهوری است. در پیش‌نویس قانون اساسی انتخاب رئیس‌جمهوری از طریق مراجعه مستقیم به آرای عمومی ذکر شده در حالی‌که در طرح جبهه ملی انتخاب رئیس‌جمهوری از طرف مجمعی با شرکت نمایندگان، مجلس شورای ملی و پنج نفر از اعضای هر یک از شوراهای استان پیشنهاد شده است. بدین‌ترتیب جبهه ملی با طرح اصلاحات مورد نظر خود در متن پیش‌نویس قانون اساسی خواستار اعمال تغییرات جدی و اساسی در این متن شده است.
اعتراض سعیدی سیرجانی به پاکسازی‌ها
روزنامه اطلاعات در روز دوشنبه هشتم مردادماه یادداشتی را به قلم سعیدی سیرجانی به‌چاپ رسانده که در این یادداشت سیرجانی نسبت به نحوه برخورد با برخی از اساتید دانشگاه اعتراض کرده است. در این یادداشت که در پاسخ به یک مقاله منتشر شده در روزنامه اطلاعات نوشته شده است، سعیدی سیرجانی در این مطلب درباره اساتید اخراجی از دانشگاه‌ها نوشته است: «اغلب کسانی که تاکنون از دانشگاه‌ها اخراج شده‌اند، معلمانی بوده‌اند، معتقد به علم و تقوای علمی، معلمانی بودند که ساعات درس و تحقیق را صرف تبلیغات شخصی و مریدتراشی نکرده‌اند. حساب فعالیت سیاسی دانشجو را با حساب درس و تکلیف نیامیخته‌اند ...» در همین روز در صفحه آخر روزنامه اطلاعات گزارش آخرین روز برپایی «کنفرانس تحرک اداری» با سخنان مهندس بازرگان منتشر شده است. در این کنفرانس نتیجه‌گیری‌هایی چند درباره عملکرد چند ماهه پس از انقلاب در ادارات اعلام شده است که ازجمله آنها بیان نکته‌ای درباره پاکسازی در ادارات و دانشگاه‌ها است. در شرح این نکته که روزنامه اطلاعات آن را چاپ کرده می‌خوانیم: «پاکسازی و تصفیه‌هایی که در دانشگاه‌ها و مؤسسات دولتی، صورت گرفته عجولانه بوده و باعث اعمال غرض و محروم کردن افراد مطلع مجرب از حقوق قانونی خودشان و خارج شدن آنها از گردونه و خلل در دستگاه‌ها شده است ... ضروری است که مصدر شغلی بودن در گذشته صرفاً نباید دلیل پاکسازی قرار گیرد.»
دفاع مکارم شیرازی از آزادی
روزنامه کیهان در روز دوشنبه هشتم مردادماه اما در صفحه مقالات، یادداشتی را به قلم آیت‌الله مکارم‌شیرازی با عنوان «شعارهای انقلابی را وسیله تصفیه حساب‌های شخصی قرار ندهیم» منتشر کرده است. در این یادداشت که به‌بهانه حمایت از آزادی‌های اجتماعی و شخصی نوشته شده می‌خوانیم که: «اگر آزادی را پاس نداریم، زمینه برای یک دیکتاتوری خطرناک مجدد فراهم می‌شود.» در این یادداشت آیت‌الله مکارم‌شیرازی با اشاره به مصادیقی چند از نحوه پایمال شدن حقوق افراد در ادارات و دستگاه‌ها و نهادهای انقلابی اشاره کرده و ضمن انتقاد به برخی از نویسندگان جراید نوشته است: «امروز حمله به حریم آزادی با نیش قلم از سوی برخی نویسندگان کاری معمولی شده است. هرکس به فوت و فن نویسندگی آشنا باشد، خوب درک می‌کند که چگونه برخی نویسندگان غیرمسئول با استفاده از آزادی بی‌حسابی که دارند، در میان مردم سمپاشی می‌کنند و گروه‌ها را به جان هم می‌اندازند …»
اعتراض حاج‌سیدجوادی به قانون انتخابات
روز سه‌شنبه 9 تیرماه، خبرنگار روزنامه اطلاعات گفت‌وگویی با چند تن از کاندیداهای انتخابات خبرگان قانون‌اساسی انجام داده که روزنامه اطلاعات مجموع این گفت‌وگوها را در قالب یک گزارش منتشر کرده است. این گزارش با سخنان علی‌اصغر صدر حاج‌سیدجوادی کاندیدای گروه سیاسی جنبش آغاز شده است. حاج سیدجوادی البته کاندیداتوری خویش برای انتخابات را مشروط عنوان کرده و گفته است: «در آیین‌نامه انتخابات، آقایان وزرا از شرکت در انتخابات منع شده‌اند، اما اعضای شورای انقلاب که در صدر هیأت وزرا قرار دارند از این ممنوعیت معاف شدند و در انتخابات شرکت خواهند کرد. من به این امر معترض هستم یا باید اصل ممنوعیت را از آقایان وزرا بردارند یا باید آقایان اعضای شورای انقلاب هم مثل وزرا شرکت نکنند.» محمد‌علی عمویی کاندیدای حزب توده ایران هم درباره این انتخابات و قانون اساسی به خبرنگار اطلاعات گفته است: «موضع حزب توده درباره قانون اساسی سازنده و مثبت است و حزب توده اصولی را که برای تدوین یک قانون‌اساسی مترقی و درخور انقلاب شکوهمند ایران ضروری است عرضه داشته است.» دکترمحمد مفتح، کاندیدای حزب جمهوری اسلامی نیز درباره موضع این حزب به قانون‌اساسی ایران به اطلاعات گفته است: «برنامه کار ما مطالعه در پیش‌نویس قانون اساسی است تا مواردی که احتیاج به اصلاح دارد، اصلاح شود و آن قسمت‌هایی که باید تغییر داده شود، تغییر کند.من اساساً فکر می‌کنم که قسمت زیادی از طرح پیش‌نویس فعلی در مجلس خبرگان تغییر داده خواهد شد.»
هم‌چنین در آستانه برگزاری انتخابات خبرگان قانون اساسی روزنامه اطلاعات در صفحه نظر‌ها و اندیشه‌ها اطلاعیه مشترک چهار اتحادیه مربوط به مسایل زنان را منتشر کرده که این چهار اتحادیه نسبت به نادیده گرفته شدن حقوق زنان در متن پیش‌نویس قانون اساسی اعتراض کرده‌اند. این سه گروه که ذیل عناوین «گروه پژوهش و طرح مسایل زنان»، «اتحادیه زنان حقوقدان»، انجمن رهایی زن و اتحاد ملی زنان یک اطلاعیه مشترک صادر کرده‌اند نسبت به عدم تساوی حقوق زن و مرد در متن قانون اساسی اعتراض کرده و خواستار اصلاح آن شده‌اند.
کناره‌گیری جبهه ملی از انتخابات
یک روز مانده به برگزاری انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی روزنامه اطلاعات در صفحه یک خود آخرین مواضع و وضعیت گروه‌های سیاسی نسبت به انتخابات را به‌چاپ رسانده است. مطابق خبر این روزنامه جبهه ملی ایران و نیز جبهه دموکراتیک ملی و حزب جمهوری‌خواه در انتخابات شرکت نخواهند کرد. در خبر اطلاعات درباره تصمیم جدید جبهه ملی آمده است: «جبهه ملی ایران صبح امروز اعلام کرد که در انتخابات شرکت نمی‌کند و از همه اعضای خود که نامزد این مجلس در تهران و شهرستان‌ها شده بودند خواست که بلافاصله فعالیت انتخاباتی خود را متوقف کنند ….
جبهه ملی با اعتقاد به اینکه اصولاً مجلس خبرگان به علت دارا نبودن خصلت دموکراتیک نمی‌تواند جای مجلس مؤسسان واقعی را که باید مظهر اراده ملت و قشرهای گوناگون آن باشد بگیرد، فقط برای حفظ وحدت و آزمایش حسن‌نیت دولت با شروطی آماده شرکت در انتخابات شد. متأسفانه دولت نتوانست بر جو اختناق فایق آید و در عمل مشهود گردید که وعده آزادی عمل گروه‌ها و احزاب فقط در مرحله حرف است … جبهه ملی ضمن اعتراض به نحوه عمل دولت کناره‌گیری خود را از انتخابات مجلس خبرگان اعلام و به نامزدهای خود در تهران و شهرستان‌ها دستور می‌دهد که از ادامه فعالیت خودداری کنند.» روزنامه کیهان هم در این روز در صفحه اول خود با چاپ عکس آیت‌الله منتظری، از کاندیداتوری ایشان در یک روز باقی‌مانده تا برگزاری انتخابات از شهر تهران خبر داده است. در این خبر به نقل از آیت‌الله طالقانی دلیل کاندیداتوری چنین اعلام شده است: «اول بنا نداشتم بپذیریم اما با توجه به دستور حضرت آیت‌الله امام‌خمینی به پذیرفتن این امر ملزم شدم که اول هم بنا بود کاندیدای قم باشم ولی با صلاحدید تنی چند از دوستان برای تهران کاندیدا شدم.»
برپایی اولین نمازجمعه تهران
روز شنبه 6 مردادماه اما روزنامه‌های کیهان و اطلاعات سخنان آیت‌الله طالقانی در اولین نمازجمعه تهران در دانشگاه تهران را منتشر کردند. در گزارش روزنامه کیهان از این مراسم آمده است که پس از تکلیف امام‌خمینی بر آیت‌الله طالقانی، ایشان به اقامه نماز جمعه در دانشگاه تهران اقدام کردند که بیش از یک میلیون نفر در این نماز شرکت کردند. آیت‌الله طالقانی در خطبه‌های اولین نمازجمعه تهران ضمن دعوت تمامی گروه‌های به وحدت گفتند: «اگر لازم باشد من و امام‌خمینی مسلسل به دست می‌گیریم و یا پشت تانک می‌نشینیم.» آیت‌الله‌طالقانی هم‌چنین با اشاره به برگزاری انتخابات مجلس خبرگان قانون‌اساسی گفتند: «ما نمی‌خواهیم بگوییم که این مجلس بی‌عیب و نقص است و به هر صورتی که باشد مسلماً یک مجلس کامل و تمام نخواهد بود ... ما می‌دانیم که ایراد داریم ولی با ایراد گرفتن که نمی‌توان جلو رفت.»
جزوه پیشنهادی جبهه ملی
در این روز هم‌چنین روزنامه کیهان پیشنهادهای جبهه ملی درباره قانون اساسی را منتشر کرده است. در این مجموعه پیشنهادها که در قالب یک جزوه توسط جبهه‌ملی منتشر شده است، یکی از مهم‌ترین اصلاحاتی که بر متن پیش‌نویس قانون‌اساسی وارد شده است، مربوط به نحوه انتخاب رئیس‌جمهوری است. در پیش‌نویس قانون اساسی انتخاب رئیس‌جمهوری از طریق مراجعه مستقیم به آرای عمومی ذکر شده در حالی‌که در طرح جبهه ملی انتخاب رئیس‌جمهوری از طرف مجمعی با شرکت نمایندگان، مجلس شورای ملی و پنج نفر از اعضای هر یک از شوراهای استان پیشنهاد شده است. بدین‌ترتیب جبهه ملی با طرح اصلاحات مورد نظر خود در متن پیش‌نویس قانون اساسی خواستار اعمال تغییرات جدی و اساسی در این متن شده است.
اعتراض سعیدی سیرجانی به پاکسازی‌ها
روزنامه اطلاعات در روز دوشنبه هشتم مردادماه یادداشتی را به قلم سعیدی سیرجانی به‌چاپ رسانده که در این یادداشت سیرجانی نسبت به نحوه برخورد با برخی از اساتید دانشگاه اعتراض کرده است. در این یادداشت که در پاسخ به یک مقاله منتشر شده در روزنامه اطلاعات نوشته شده است، سعیدی سیرجانی در این مطلب درباره اساتید اخراجی از دانشگاه‌ها نوشته است: «اغلب کسانی که تاکنون از دانشگاه‌ها اخراج شده‌اند، معلمانی بوده‌اند، معتقد به علم و تقوای علمی، معلمانی بودند که ساعات درس و تحقیق را صرف تبلیغات شخصی و مریدتراشی نکرده‌اند. حساب فعالیت سیاسی دانشجو را با حساب درس و تکلیف نیامیخته‌اند ...» در همین روز در صفحه آخر روزنامه اطلاعات گزارش آخرین روز برپایی «کنفرانس تحرک اداری» با سخنان مهندس بازرگان منتشر شده است. در این کنفرانس نتیجه‌گیری‌هایی چند درباره عملکرد چند ماهه پس از انقلاب در ادارات اعلام شده است که ازجمله آنها بیان نکته‌ای درباره پاکسازی در ادارات و دانشگاه‌ها است. در شرح این نکته که روزنامه اطلاعات آن را چاپ کرده می‌خوانیم: «پاکسازی و تصفیه‌هایی که در دانشگاه‌ها و مؤسسات دولتی، صورت گرفته عجولانه بوده و باعث اعمال غرض و محروم کردن افراد مطلع مجرب از حقوق قانونی خودشان و خارج شدن آنها از گردونه و خلل در دستگاه‌ها شده است ... ضروری است که مصدر شغلی بودن در گذشته صرفاً نباید دلیل پاکسازی قرار گیرد.»
دفاع مکارم شیرازی از آزادی
روزنامه کیهان در روز دوشنبه هشتم مردادماه اما در صفحه مقالات، یادداشتی را به قلم آیت‌الله مکارم‌شیرازی با عنوان «شعارهای انقلابی را وسیله تصفیه حساب‌های شخصی قرار ندهیم» منتشر کرده است. در این یادداشت که به‌بهانه حمایت از آزادی‌های اجتماعی و شخصی نوشته شده می‌خوانیم که: «اگر آزادی را پاس نداریم، زمینه برای یک دیکتاتوری خطرناک مجدد فراهم می‌شود.» در این یادداشت آیت‌الله مکارم‌شیرازی با اشاره به مصادیقی چند از نحوه پایمال شدن حقوق افراد در ادارات و دستگاه‌ها و نهادهای انقلابی اشاره کرده و ضمن انتقاد به برخی از نویسندگان جراید نوشته است: «امروز حمله به حریم آزادی با نیش قلم از سوی برخی نویسندگان کاری معمولی شده است. هرکس به فوت و فن نویسندگی آشنا باشد، خوب درک می‌کند که چگونه برخی نویسندگان غیرمسئول با استفاده از آزادی بی‌حسابی که دارند، در میان مردم سمپاشی می‌کنند و گروه‌ها را به جان هم می‌اندازند …»
اعتراض حاج‌سیدجوادی به قانون انتخابات
روز سه‌شنبه 9 تیرماه، خبرنگار روزنامه اطلاعات گفت‌وگویی با چند تن از کاندیداهای انتخابات خبرگان قانون‌اساسی انجام داده که روزنامه اطلاعات مجموع این گفت‌وگوها را در قالب یک گزارش منتشر کرده است. این گزارش با سخنان علی‌اصغر صدر حاج‌سیدجوادی کاندیدای گروه سیاسی جنبش آغاز شده است. حاج سیدجوادی البته کاندیداتوری خویش برای انتخابات را مشروط عنوان کرده و گفته است: «در آیین‌نامه انتخابات، آقایان وزرا از شرکت در انتخابات منع شده‌اند، اما اعضای شورای انقلاب که در صدر هیأت وزرا قرار دارند از این ممنوعیت معاف شدند و در انتخابات شرکت خواهند کرد. من به این امر معترض هستم یا باید اصل ممنوعیت را از آقایان وزرا بردارند یا باید آقایان اعضای شورای انقلاب هم مثل وزرا شرکت نکنند.» محمد‌علی عمویی کاندیدای حزب توده ایران هم درباره این انتخابات و قانون اساسی به خبرنگار اطلاعات گفته است: «موضع حزب توده درباره قانون اساسی سازنده و مثبت است و حزب توده اصولی را که برای تدوین یک قانون‌اساسی مترقی و درخور انقلاب شکوهمند ایران ضروری است عرضه داشته است.» دکترمحمد مفتح، کاندیدای حزب جمهوری اسلامی نیز درباره موضع این حزب به قانون‌اساسی ایران به اطلاعات گفته است: «برنامه کار ما مطالعه در پیش‌نویس قانون اساسی است تا مواردی که احتیاج به اصلاح دارد، اصلاح شود و آن قسمت‌هایی که باید تغییر داده شود، تغییر کند.من اساساً فکر می‌کنم که قسمت زیادی از طرح پیش‌نویس فعلی در مجلس خبرگان تغییر داده خواهد شد.»
هم‌چنین در آستانه برگزاری انتخابات خبرگان قانون اساسی روزنامه اطلاعات در صفحه نظر‌ها و اندیشه‌ها اطلاعیه مشترک چهار اتحادیه مربوط به مسایل زنان را منتشر کرده که این چهار اتحادیه نسبت به نادیده گرفته شدن حقوق زنان در متن پیش‌نویس قانون اساسی اعتراض کرده‌اند. این سه گروه که ذیل عناوین «گروه پژوهش و طرح مسایل زنان»، «اتحادیه زنان حقوقدان»، انجمن رهایی زن و اتحاد ملی زنان یک اطلاعیه مشترک صادر کرده‌اند نسبت به عدم تساوی حقوق زن و مرد در متن قانون اساسی اعتراض کرده و خواستار اصلاح آن شده‌اند.
کناره‌گیری جبهه ملی از انتخابات
یک روز مانده به برگزاری انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی روزنامه اطلاعات در صفحه یک خود آخرین مواضع و وضعیت گروه‌های سیاسی نسبت به انتخابات را به‌چاپ رسانده است. مطابق خبر این روزنامه جبهه ملی ایران و نیز جبهه دموکراتیک ملی و حزب جمهوری‌خواه در انتخابات شرکت نخواهند کرد. در خبر اطلاعات درباره تصمیم جدید جبهه ملی آمده است: «جبهه ملی ایران صبح امروز اعلام کرد که در انتخابات شرکت نمی‌کند و از همه اعضای خود که نامزد این مجلس در تهران و شهرستان‌ها شده بودند خواست که بلافاصله فعالیت انتخاباتی خود را متوقف کنند ….
جبهه ملی با اعتقاد به اینکه اصولاً مجلس خبرگان به علت دارا نبودن خصلت دموکراتیک نمی‌تواند جای مجلس مؤسسان واقعی را که باید مظهر اراده ملت و قشرهای گوناگون آن باشد بگیرد، فقط برای حفظ وحدت و آزمایش حسن‌نیت دولت با شروطی آماده شرکت در انتخابات شد. متأسفانه دولت نتوانست بر جو اختناق فایق آید و در عمل مشهود گردید که وعده آزادی عمل گروه‌ها و احزاب فقط در مرحله حرف است … جبهه ملی ضمن اعتراض به نحوه عمل دولت کناره‌گیری خود را از انتخابات مجلس خبرگان اعلام و به نامزدهای خود در تهران و شهرستان‌ها دستور می‌دهد که از ادامه فعالیت خودداری کنند.» روزنامه کیهان هم در این روز در صفحه اول خود با چاپ عکس آیت‌الله منتظری، از کاندیداتوری ایشان در یک روز باقی‌مانده تا برگزاری انتخابات از شهر تهران خبر داده است. در این خبر به نقل از آیت‌الله طالقانی دلیل کاندیداتوری چنین اعلام شده است: «اول بنا نداشتم بپذیریم اما با توجه به دستور حضرت آیت‌الله امام‌خمینی به پذیرفتن این امر ملزم شدم که اول هم بنا بود کاندیدای قم باشم ولی با صلاحدید تنی چند از دوستان برای تهران کاندیدا شدم.»
تبلیغات
