دولت موقت در شورای انقلاب ادغام شد
آرشیو
چکیده
متن
تیرماه 1358 با استعفای مقامات ارتشی و البته ادغام شورای انقلاب و دولت موقت پایان یافت. روزنامههای روز شنبه 30 تیرماه تیتر اول خود را به استعفای سرلشگر فربد، فرمانده ارتش اختصاص دادهاند و اشارهای هم به ادغام شورای انقلاب و دولت موقت در یکدیگر کردهاند.
روزنامه اطلاعات در این روز سخنان مهندس بازرگان در جمع اعضای هیات دولت و اعضای شورای انقلاب را منتشر کرده است که بازرگان در این سخنان درباره منتقدین دولت موقت گفته است:
«آنهایی که ایراد میگیرند که در دولت قاطعیت و قدرت وجود ندارد و ضعف نشان میدهد، بیشترشان در اشتباه هستند و میخواهم بگویم روی سوءنیت است و فراموش میکنند که طبیعت انقلاب ایران چگونه بوده است.» بازرگان در ادامه این دیدار به انتقاد از برخوردهای صورت گرفته با وزرا و استانداران و مامورین دولتی توسط کمیتههای انقلاب پرداخته و گفته است: «تقریبا سه هفته قبل یا شاید کمتر از آن بود که به طور غیرمترقبه زمانی که هیات وزرا تشکیل شد نامهای به دست بنده داده شد که با امضای یازده نفر از وزرا بود. در این نامه آقایان وزرا استعفای خود را اعلام کرده بودند که ما بدین ترتیب حس میکنیم نمیتوانیم کار کنیم و برای ما ادامه خدمت نه تنها مشکل بلکه غیرممکن است. بنده خواهش کردم دست نگه دارند و یکی، دو روز بعد دستهجمعی به قم رفتیم و خدمت امام رسیدیم.»
طبق گفته مهندس بازرگان پیشنهاد ادغام شورای انقلاب و دولت در قم مطرح و البته پذیرفته میشود و بدین ترتیب دو نفر از آقایان شورای انقلاب به عنوان معاونت در وزارت کشور تشریف دارند (آقایان هاشمیرفسنجانی و مهدوی کنی)، یک نفر به عنوان معاون سیاسی وزارت دفاع (جناب آقای سیدعلی خامنهای)، یک نفر در وزارت دارایی (آقای بنیصدر) و یک نفر هم معاونت وزارت آموزش و پرورش (جناب دکتر باهنر).
داستان ادامهدار محمد منتظری
روزنامههای روز شنبه 30 تیرماه همچنین از صدور حکم جلب محمد منتظری خبر دادند. روزنامه اطلاعات ذیل گزارشی با عنوان «ماجرای بازگشت محمد منتظری به ایران» نوشته است: «شیخ محمد منتظری، پسر آیتالله منتظری بعدازظهر دیروز با پرواز 606 هواپیمایی ملی ایران از کویت مستقیما وارد تهران شد و بدون هیچ درگیری به منزل خود رفت. قبل از ورود محمد منتظری و همراهان او از سوی سپاه پاسداران مستقر در فرودگاه حالت فوقالعاده اعلام شد.» در ادامه گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از جانشین پلیس فرودگاه میخوانیم: «بر اساس دستور قرار بود که محمد منتظری را هنگام ورود به ایران دستگیر کنیم که یک ساعت قبل از ورود او آقایهادوی دادستان کل انقلاب به ما دستور دادند که اگر گذرنامه محمد منتظری ایراد داشت گذرنامه گرفته شود و خودش برود که همینطور عمل شد و گذرنامه منتظری که بحرینی بود و ویزای ایران نداشت ضبط شد. با این حال 10 دقیقه پس از خروج منتظری و همراهانش آقای شهشهانی دادستان تهران به ما دستور داد که منتظری را بازداشت کنیم.»
در ادامه این گزارش گفتوگویی هم با محمد منتظری انجام شده است که او در این گفتوگو درباره حوادثی که پس از سفر به لیبی اتفاق افتاده گفته است: «بازرگان مردی متقی است و دروغ نمیگوید. من هم 2 سال با او در زندان بودم اما همانطور که صهیونیسم پدر نیکسون و کارتر را درآورد، حالا حرف در دهان مهندس بازرگان میگذارد.» به این ترتیب روزنامه اطلاعات یک روز بعد یعنی یکشنبه 31 تیرماه در خبری از ممنوعالخروج شدن محمد منتظری با حکم دادستانی انقلاب تهران خبر داد.
5 وزیر در شورای انقلاب
روزنامه کیهان روز یکشنبه 31 تیرماه در خبری اعلام کرد که 5 عضو کابینه دولت موقت به شورای انقلاب وارد شدهاند. در این خبر از آقایان داریوش فروهر، مهندس کتیرایی، دکتر میناچی،هاشم صباغیان و صادق طباطبایی و یدالله سحابی به عنوان کسانی نام بردهاند که احتمالا به شورای انقلاب وارد شدهاند. روزنامههای این روز همچنین صحبتهای آیتالله طالقانی در میدان بهارستان و به مناسبت قیام 30 تیر را به عنوان تیتر یک منتشر کردهاند. روزنامه کیهان این جمله از سخنان آیتالله طالقانی را به عنوان تیتر انتخاب کرده که: «هر گروهی آزادی را محدود کند، اسلام را نشناخته است.» و روزنامه اطلاعات ترجیح داده تا این عنوان کلی را انتخاب کند: «سخنان هشداردهنده آیتالله طالقانی در میدان بهارستان».
گروهها و کاندیداها
همزمان با آماده شدن گروههای سیاسی برای برگزاری انتخابات خبرگان، روزنامه کیهان روز دوشنبه اول مردادماه گزارشی درباره تحلیل وضعیت گروههای سیاسی و اعلام اسامیکاندیداهای این گروهها منتشر کرده است. در این گزارش از جمله 10 نامزد معرفی شده حزب جمهوری برای انتخابات در تهران بدین شرح اعلام شده است: «آیتالله طالقانی و آیتالله بهشتی... در این گزارش همچنین از نهضت آزادی به رهبری مهندس بازرگان به عنوان یکی از گروههایی با شانس بالای پیروزی نام برده شده است. در این گزارش همچنین میخوانیم: «گروههایی که ایدئولوژی مذهبی دارند بیشتر مشتاق ائتلاف با یکدیگر هستند. به همین منظور گروه سیاسی جنبش به رهبری علیاصغر حاج سیدجوادی، جاما به رهبری دکتر کاظم سامیوزیر بهداری، سازمان اسلامیشورا (ساش)، جنبش مسلمانان مبارز و سازمان مجاهدین خلق طی انتشار بیانیهای با یکدیگر ائتلاف کردند و 10 تن را به عنوان نامزد انتخابات مجلس خبرگان معرفی کردند که در میان آنها اسامیمعروفی همچون آیتالله طالقانی، علیاصغر صدر حاجسیدجوادی، کاظم سامی، عبدالکریم لاهیجی و مسعود رجوی به چشم میخورند.»
باز هم استعفا در ارتش
به دنبال استعفای سرلشگر فربد از ریاست فرماندهی ارتش جمهوری اسلامی، روز سهشنبه 2 مردادماه روزنامهها از استعفای دریادار مدنی، فرمانده نیروی دریایی ایران خبر دادند. این استعفا البته با عدم پذیرش از سوی دولت همراه شد. تیمسار مدنی در گفتوگویی با روزنامه کیهان علت استعفای خود را خستگی مفرط و زیادی کار و حساسیت اوضاع در استان خوزستان ذکر کرده است. مدنی در این گفتوگو ارتباط استعفای خود با استعفای سرلشگر فربد را رد کرده است. با این حال در همین روز صادق طباطبایی در مقام سخنگوی دولت از عدم پذیرش استعفای مدنی از سوی دولت موقت خبر داده است. روزنامه کیهان همچنین در این روز گفتوگویی را با صادق خلخالی منتشر کرده است که در این گفتوگو راهحل تمام بحرانهای مناطق مرزی را اعزام ارتش به آن مناطق دانسته و گفته است: «با توجه به اینکه تشکیل مجلس خبرگان در پیش است، ممکن است سروصدای ضدانقلاب بیشتر شود و راهحل این جریان تصمیم قاطع و فرستادن ارتش به مرزهاست.»
جبهه ملی و درخواست تشکیل شورای ملی
روز چهارشنبه سوم تیرماه جبهه ملی با برگزاری یک کنفرانس مطبوعاتی کاندیداهای خود را برای حضور در انتخابات خبرگان معرفی کرد. در این کنفرانس نامزدهای این جبهه چنین معرفی شدند: «کریم سنجابی، کاظم حبیبی، ابراهیم کریمآبادی، نصرتالله امینی و مهدی آذر که جملگی از اعضای قدیمیجبهه ملی هستند.» در این کنفرانس مطبوعاتی مواضع و دیدگاههای جبهه ملی اعلام شد که از جمله این مواضع درخواست انحلال شورای انقلاب و تشکیل یک مجلس شورای ملی بود. از دیگر مواضع جبهه ملی ترمیم اسامیکابینه و رعایت بیطرفی در رادیو و تلویزیون اعلام شد.
چادر اجباری تکذیب شد
روزنامه کیهان روز پنجشنبه چهارم تیر در صفحه اول خود خبری را با این عنوان منتشر کرده است: «کاندیداهای مشترک 10 گروه و حزب معرفی شدند.» در این خبر میخوانیم: «به دنبال دعوت امام خمینی از گروهها و سازمانها جهت معرفی کاندیداهای مشترک برای انتخابات مجلس خبرگان 10 گروه سیاسی از جمله حزب جمهوری اسلامی، جامعه روحانیت مبارز، سازمان مجاهدین انقلاب، مدرسین حوزه علمیه قم و... به چشم میخورد. نامزدهای خود را برای انتخابات معرفی کردند.» در میان نامزدهای این گروهها برای تهران این اسامیبه چشم میخورد: «آیتالله منتظری، آیتالله طالقانی، حجتالاسلام بهشتی، حجتالاسلام موسوی اردبیلی، حجتالاسلام گلزاده غفوری، ابوالحسن بنیصدر، عباس شیبانی، محمدعلی عرب، عزتالله سحابی و خانم منیره گرجی.»
روزنامه کیهان همچنین در این روز به نقل از سخنگوی دولت آورده است که: «هیچکس حق تعرض به زنان بدون چادر را ندارد.» در این خبر آمده است: «صادق طباطبایی پیرامون شایعات مربوط به حضور و غیاب خانمها در اجتماعات و اجبار آنان به سر کردن چادر و همچنین حضور آنها با چادر در ادارات گفت: «از چند روز گذشته و همزمان با شروع ماه رمضان تعدادی اتومبیل با بلندگو در شهر گردش میکنند و این شایعه را پخش میکنند اما در مذاکرهای که امروز با آقای مهندس صباغیان وزیر کشور داشتیم، ایشان گفتند که به نیروهای شهربانی دستور دادهاند با هرگونه اخلالگری و ایجاد مزاحمت برای خانمها و اعمال هرگونه روش و شیوه اکراه و اجبار با قاطعیت ولو منجر به اعمال خشونت گردد جلوگیری کنند.»
روزنامه اطلاعات در این روز سخنان مهندس بازرگان در جمع اعضای هیات دولت و اعضای شورای انقلاب را منتشر کرده است که بازرگان در این سخنان درباره منتقدین دولت موقت گفته است:
«آنهایی که ایراد میگیرند که در دولت قاطعیت و قدرت وجود ندارد و ضعف نشان میدهد، بیشترشان در اشتباه هستند و میخواهم بگویم روی سوءنیت است و فراموش میکنند که طبیعت انقلاب ایران چگونه بوده است.» بازرگان در ادامه این دیدار به انتقاد از برخوردهای صورت گرفته با وزرا و استانداران و مامورین دولتی توسط کمیتههای انقلاب پرداخته و گفته است: «تقریبا سه هفته قبل یا شاید کمتر از آن بود که به طور غیرمترقبه زمانی که هیات وزرا تشکیل شد نامهای به دست بنده داده شد که با امضای یازده نفر از وزرا بود. در این نامه آقایان وزرا استعفای خود را اعلام کرده بودند که ما بدین ترتیب حس میکنیم نمیتوانیم کار کنیم و برای ما ادامه خدمت نه تنها مشکل بلکه غیرممکن است. بنده خواهش کردم دست نگه دارند و یکی، دو روز بعد دستهجمعی به قم رفتیم و خدمت امام رسیدیم.»
طبق گفته مهندس بازرگان پیشنهاد ادغام شورای انقلاب و دولت در قم مطرح و البته پذیرفته میشود و بدین ترتیب دو نفر از آقایان شورای انقلاب به عنوان معاونت در وزارت کشور تشریف دارند (آقایان هاشمیرفسنجانی و مهدوی کنی)، یک نفر به عنوان معاون سیاسی وزارت دفاع (جناب آقای سیدعلی خامنهای)، یک نفر در وزارت دارایی (آقای بنیصدر) و یک نفر هم معاونت وزارت آموزش و پرورش (جناب دکتر باهنر).
داستان ادامهدار محمد منتظری
روزنامههای روز شنبه 30 تیرماه همچنین از صدور حکم جلب محمد منتظری خبر دادند. روزنامه اطلاعات ذیل گزارشی با عنوان «ماجرای بازگشت محمد منتظری به ایران» نوشته است: «شیخ محمد منتظری، پسر آیتالله منتظری بعدازظهر دیروز با پرواز 606 هواپیمایی ملی ایران از کویت مستقیما وارد تهران شد و بدون هیچ درگیری به منزل خود رفت. قبل از ورود محمد منتظری و همراهان او از سوی سپاه پاسداران مستقر در فرودگاه حالت فوقالعاده اعلام شد.» در ادامه گزارش روزنامه اطلاعات به نقل از جانشین پلیس فرودگاه میخوانیم: «بر اساس دستور قرار بود که محمد منتظری را هنگام ورود به ایران دستگیر کنیم که یک ساعت قبل از ورود او آقایهادوی دادستان کل انقلاب به ما دستور دادند که اگر گذرنامه محمد منتظری ایراد داشت گذرنامه گرفته شود و خودش برود که همینطور عمل شد و گذرنامه منتظری که بحرینی بود و ویزای ایران نداشت ضبط شد. با این حال 10 دقیقه پس از خروج منتظری و همراهانش آقای شهشهانی دادستان تهران به ما دستور داد که منتظری را بازداشت کنیم.»
در ادامه این گزارش گفتوگویی هم با محمد منتظری انجام شده است که او در این گفتوگو درباره حوادثی که پس از سفر به لیبی اتفاق افتاده گفته است: «بازرگان مردی متقی است و دروغ نمیگوید. من هم 2 سال با او در زندان بودم اما همانطور که صهیونیسم پدر نیکسون و کارتر را درآورد، حالا حرف در دهان مهندس بازرگان میگذارد.» به این ترتیب روزنامه اطلاعات یک روز بعد یعنی یکشنبه 31 تیرماه در خبری از ممنوعالخروج شدن محمد منتظری با حکم دادستانی انقلاب تهران خبر داد.
5 وزیر در شورای انقلاب
روزنامه کیهان روز یکشنبه 31 تیرماه در خبری اعلام کرد که 5 عضو کابینه دولت موقت به شورای انقلاب وارد شدهاند. در این خبر از آقایان داریوش فروهر، مهندس کتیرایی، دکتر میناچی،هاشم صباغیان و صادق طباطبایی و یدالله سحابی به عنوان کسانی نام بردهاند که احتمالا به شورای انقلاب وارد شدهاند. روزنامههای این روز همچنین صحبتهای آیتالله طالقانی در میدان بهارستان و به مناسبت قیام 30 تیر را به عنوان تیتر یک منتشر کردهاند. روزنامه کیهان این جمله از سخنان آیتالله طالقانی را به عنوان تیتر انتخاب کرده که: «هر گروهی آزادی را محدود کند، اسلام را نشناخته است.» و روزنامه اطلاعات ترجیح داده تا این عنوان کلی را انتخاب کند: «سخنان هشداردهنده آیتالله طالقانی در میدان بهارستان».
گروهها و کاندیداها
همزمان با آماده شدن گروههای سیاسی برای برگزاری انتخابات خبرگان، روزنامه کیهان روز دوشنبه اول مردادماه گزارشی درباره تحلیل وضعیت گروههای سیاسی و اعلام اسامیکاندیداهای این گروهها منتشر کرده است. در این گزارش از جمله 10 نامزد معرفی شده حزب جمهوری برای انتخابات در تهران بدین شرح اعلام شده است: «آیتالله طالقانی و آیتالله بهشتی... در این گزارش همچنین از نهضت آزادی به رهبری مهندس بازرگان به عنوان یکی از گروههایی با شانس بالای پیروزی نام برده شده است. در این گزارش همچنین میخوانیم: «گروههایی که ایدئولوژی مذهبی دارند بیشتر مشتاق ائتلاف با یکدیگر هستند. به همین منظور گروه سیاسی جنبش به رهبری علیاصغر حاج سیدجوادی، جاما به رهبری دکتر کاظم سامیوزیر بهداری، سازمان اسلامیشورا (ساش)، جنبش مسلمانان مبارز و سازمان مجاهدین خلق طی انتشار بیانیهای با یکدیگر ائتلاف کردند و 10 تن را به عنوان نامزد انتخابات مجلس خبرگان معرفی کردند که در میان آنها اسامیمعروفی همچون آیتالله طالقانی، علیاصغر صدر حاجسیدجوادی، کاظم سامی، عبدالکریم لاهیجی و مسعود رجوی به چشم میخورند.»
باز هم استعفا در ارتش
به دنبال استعفای سرلشگر فربد از ریاست فرماندهی ارتش جمهوری اسلامی، روز سهشنبه 2 مردادماه روزنامهها از استعفای دریادار مدنی، فرمانده نیروی دریایی ایران خبر دادند. این استعفا البته با عدم پذیرش از سوی دولت همراه شد. تیمسار مدنی در گفتوگویی با روزنامه کیهان علت استعفای خود را خستگی مفرط و زیادی کار و حساسیت اوضاع در استان خوزستان ذکر کرده است. مدنی در این گفتوگو ارتباط استعفای خود با استعفای سرلشگر فربد را رد کرده است. با این حال در همین روز صادق طباطبایی در مقام سخنگوی دولت از عدم پذیرش استعفای مدنی از سوی دولت موقت خبر داده است. روزنامه کیهان همچنین در این روز گفتوگویی را با صادق خلخالی منتشر کرده است که در این گفتوگو راهحل تمام بحرانهای مناطق مرزی را اعزام ارتش به آن مناطق دانسته و گفته است: «با توجه به اینکه تشکیل مجلس خبرگان در پیش است، ممکن است سروصدای ضدانقلاب بیشتر شود و راهحل این جریان تصمیم قاطع و فرستادن ارتش به مرزهاست.»
جبهه ملی و درخواست تشکیل شورای ملی
روز چهارشنبه سوم تیرماه جبهه ملی با برگزاری یک کنفرانس مطبوعاتی کاندیداهای خود را برای حضور در انتخابات خبرگان معرفی کرد. در این کنفرانس نامزدهای این جبهه چنین معرفی شدند: «کریم سنجابی، کاظم حبیبی، ابراهیم کریمآبادی، نصرتالله امینی و مهدی آذر که جملگی از اعضای قدیمیجبهه ملی هستند.» در این کنفرانس مطبوعاتی مواضع و دیدگاههای جبهه ملی اعلام شد که از جمله این مواضع درخواست انحلال شورای انقلاب و تشکیل یک مجلس شورای ملی بود. از دیگر مواضع جبهه ملی ترمیم اسامیکابینه و رعایت بیطرفی در رادیو و تلویزیون اعلام شد.
چادر اجباری تکذیب شد
روزنامه کیهان روز پنجشنبه چهارم تیر در صفحه اول خود خبری را با این عنوان منتشر کرده است: «کاندیداهای مشترک 10 گروه و حزب معرفی شدند.» در این خبر میخوانیم: «به دنبال دعوت امام خمینی از گروهها و سازمانها جهت معرفی کاندیداهای مشترک برای انتخابات مجلس خبرگان 10 گروه سیاسی از جمله حزب جمهوری اسلامی، جامعه روحانیت مبارز، سازمان مجاهدین انقلاب، مدرسین حوزه علمیه قم و... به چشم میخورد. نامزدهای خود را برای انتخابات معرفی کردند.» در میان نامزدهای این گروهها برای تهران این اسامیبه چشم میخورد: «آیتالله منتظری، آیتالله طالقانی، حجتالاسلام بهشتی، حجتالاسلام موسوی اردبیلی، حجتالاسلام گلزاده غفوری، ابوالحسن بنیصدر، عباس شیبانی، محمدعلی عرب، عزتالله سحابی و خانم منیره گرجی.»
روزنامه کیهان همچنین در این روز به نقل از سخنگوی دولت آورده است که: «هیچکس حق تعرض به زنان بدون چادر را ندارد.» در این خبر آمده است: «صادق طباطبایی پیرامون شایعات مربوط به حضور و غیاب خانمها در اجتماعات و اجبار آنان به سر کردن چادر و همچنین حضور آنها با چادر در ادارات گفت: «از چند روز گذشته و همزمان با شروع ماه رمضان تعدادی اتومبیل با بلندگو در شهر گردش میکنند و این شایعه را پخش میکنند اما در مذاکرهای که امروز با آقای مهندس صباغیان وزیر کشور داشتیم، ایشان گفتند که به نیروهای شهربانی دستور دادهاند با هرگونه اخلالگری و ایجاد مزاحمت برای خانمها و اعمال هرگونه روش و شیوه اکراه و اجبار با قاطعیت ولو منجر به اعمال خشونت گردد جلوگیری کنند.»