امام احترام خاصی برای ایشان قائل بودند
آرشیو
چکیده
متن
آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی، از اساتید ارشد حوزه علمیه قم به بازکاوی شخصیت آیت‌الله العظمی گلپایگانی پرداخت. دفتر ایشان، 15 دقیقه زمان در اختیار ما گذاشت تا در این وادی گفت‌وگو کنیم. زمان مصاحبه، 20 دقیقه مانده به اذان مغرب بود که جمعی از نمایندگان ولی‌فقیه در سپاه پاسداران به حضور آیت‌الله شرفیاب شده و طالب نکات اخلاقی بودند. بدین‌سان، آیت‌الله سبحانی به جایگاه آیت‌الله العظمی گلپایگانی در میان علمای شیعه اشاره کرد و به چند سوال ما پاسخ گفت.
جایگاه آیت‌الله گلپایگانی در میان علمای معاصر دیگر را چگونه ترسیم می‌کنید؟
از عنایت هفته‌نامه شما به احیای شخصیت‌های اسلامی تشکر می‌کنم. ما باید شخصیت‌های اسلامی را زنده نگاه داریم؛ چرا که آنها الگو هستند و می‌توانند برای مردم سرمشق باشند. البته نه تنها فقط در مورد گذشتگان، بلکه باید به حاضرین نیز پرداخت. مرحوم حضرت آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(قدس‌سره) از نظر علمی دردرجه بسیار بالایی بود. از نظر تقوا زبانزد بود؛ انسانی به تمام معنا وارسته، متهجد، متعبد و علاقه‌مند به اهل‌بیت. از نظر فضل و دانش، یکی از شاگردان ارشد مرحوم آیت‌الله موسس حوزه [آیت‌الله عبدالکریم حائری‌یزدی] بود. ایشان در سال 1316 هـ.ق در گلپایگان متولد شدند و پس از آنکه مرحوم حاج شیخ، اراک را مرکز علم قرار داد و حوزه را در این شهر تاسیس کرد، در سال 1336 به این شهر رفتند و تا سال 40 خدمت مرحوم حاج شیخ بودند. وقتی مرحوم حاج شیخ اراک را ترک کردند و حوزه را به قم منتقل کردند، نامه‌ای به فضلای آن حوزه، که یکی از آنها آیت‌الله گلپایگانی بودند، نوشتند تا به قم مهاجرت کنند. در مدت 15 سال حضور مرحوم حاج شیخ در قم، ایشان از محضر ایشان استفاده کرد و در عین حال که شاگرد ممتاز مرحوم آیت‌الله حائری بود، مدرس بزرگوار حوزه هم بود و شخصیت‌های عظیمی از محضر ایشان استفاده کردند.
یکی از آنها مرحوم آیت‌الله آقای شیخ مرتضی حایری بود. آیت‌الله گلپایگانی، پس از فوت مرحوم آیت‌الله حائری، یکی از مدرسین زبردست و واقعی حوزه علمیه قم بود. ایشان همراه رهبر انقلاب، استاد بزرگوار- حضرت امام- مرحوم آیت‌الله بروجردی را از بروجرد به قم دعوت کردند. من خودم شاهد بودم که با توجه به اینکه خودشان درس خارج می‌گفتند، درس مرحوم آیت‌الله بروجردی هم می‌رفتند، هم برای استفاده و هم برای ترویج. من در درس خارج فقه مرحوم آیت‌الله بروجردی ایشان را بسیار دیده بودم، البته در درس خارج اصول ایشان هم در ابتدا حضور می‌یافتند. آیت‌الله گلپایگانی شخصیتی بود که در حقیقت هم در عرصه علمی و فرهنگی موفق شد و هم در عرصه تقوا و زهد. در عرصه علمی و فرهنگی، ایشان حدود 70سال در حوزه تدریس کرد و شاگردانی پرورش دادند. همچنین اولین بیمارستان را برای حوزه علمیه قم و مردم این شهر تاسیس کردند. این مسئله نشانه دید بالای ایشان بود که مملکت علاوه بر علم، به بیمارستان هم نیاز دارد.
شخصیت ایشان در ذهن حضرتعالی چگونه نقش بسته است؟ کدام رفتار بارز ایشان را به خاطر دارید؟
انسان بسیار حق‌شناسی بود. اگر افرادی را مستحق تشخیص می‌داد، به کمک آنها می‌شتافت. به یاد دارم که سالیان زیادی منزل ایشان در حسین‌آباد قم بود، با توجه به این مسافت، قبل از اذان صبح هر روز در حرم مطهر حضرت معصومه(س) حضور می‌یافت. زیارتنامه را می‌خواندند و در محراب مشغول تهجد می‌شدند. این حضور مستمر نشانه عشق به تهجد و عبادت بود.
روابط آیت‌الله گلپایگانی با سایر مراجع چگونه بود؟
ایشان با سایر مراجع کمال علاقه و ارتباط را داشت. من ایشان را در منزل مراجع می‌دیدم و آنان نیز در منزل ایشان حضور می‌یافتند؛ چرا که پس از فوت مرحوم آیت‌الله بروجردی، همه آن بزرگواران دست به دست هم دادند که بالاخره حوزه را اداره کنند، ایشان هم حوزه را اداره می‌کرد.
مزایای خاص این شخصیت بزرگوار چه بود؟
یکی از مزایای ایشان علاقه و توسل به اهل بیت بود.
روابط آیت‌الله گلپایگانی با امام چگونه بود؟
ایشان با امام از دوران جوانی دوستی داشت و دوستی‌شان باقی ماند. امام احترام خاصی نسبت به ایشان قائل بود. مثلا اوایلی که ما در قم بودیم، وقتی در راه یکدیگر را می‌دیدند، می‌ایستادند و احوالپرسی می‌کردند. موقع خداحافظی امام می‌ایستاد، ایشان حرکت می‌کردند، سپس امام می‌رفتند. حتی پس از انقلاب هم که دوستان خدمت امام می‌رسیدند، سفارش می‌کردند که احترام آقای گلپایگانی را حفظ کنید. این مسئله را مکرر می‌فرمودند.
جایگاه ایشان در اداره حوزه علمیه قم به چه نحوی بود؟
همه مراجع حوزه را اداره کردند. ایشان هم سهم عظیمی در اداره حوزه داشتند. اولین مدرسه حوزوی به شکل امروزی را هم ایشان تاسیس کرد. آثاری هم که از ایشان منتشر شده است، علاوه بر حاشیه بر عروه و رساله عملیه، شرحی بر فوایدالاصول، کتاب اصولی مرحوم آیت‌الله حائری، است. شگفت این‌جا است که این شرح را در زمان حیات مرحوم حاج شیخ نوشتند.
چه ویژگی ایشان می‌تواند در حال حاضر برای مدرسین حوزه الگو باشد؟
آنچه می‌تواند الگو باشد، تهجد ایشان بود. همچنین علاقه به تدریس ایشان است، به‌گونه‌ای که موقع تدریس، وقتی افراد کار دیگری داشتند، ایشان قبول نمی‌کردند و می‌گفتند: کار ما تدریس است و تربیت طلاب.
جایگاه آیت‌الله گلپایگانی در میان علمای معاصر دیگر را چگونه ترسیم می‌کنید؟
از عنایت هفته‌نامه شما به احیای شخصیت‌های اسلامی تشکر می‌کنم. ما باید شخصیت‌های اسلامی را زنده نگاه داریم؛ چرا که آنها الگو هستند و می‌توانند برای مردم سرمشق باشند. البته نه تنها فقط در مورد گذشتگان، بلکه باید به حاضرین نیز پرداخت. مرحوم حضرت آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی(قدس‌سره) از نظر علمی دردرجه بسیار بالایی بود. از نظر تقوا زبانزد بود؛ انسانی به تمام معنا وارسته، متهجد، متعبد و علاقه‌مند به اهل‌بیت. از نظر فضل و دانش، یکی از شاگردان ارشد مرحوم آیت‌الله موسس حوزه [آیت‌الله عبدالکریم حائری‌یزدی] بود. ایشان در سال 1316 هـ.ق در گلپایگان متولد شدند و پس از آنکه مرحوم حاج شیخ، اراک را مرکز علم قرار داد و حوزه را در این شهر تاسیس کرد، در سال 1336 به این شهر رفتند و تا سال 40 خدمت مرحوم حاج شیخ بودند. وقتی مرحوم حاج شیخ اراک را ترک کردند و حوزه را به قم منتقل کردند، نامه‌ای به فضلای آن حوزه، که یکی از آنها آیت‌الله گلپایگانی بودند، نوشتند تا به قم مهاجرت کنند. در مدت 15 سال حضور مرحوم حاج شیخ در قم، ایشان از محضر ایشان استفاده کرد و در عین حال که شاگرد ممتاز مرحوم آیت‌الله حائری بود، مدرس بزرگوار حوزه هم بود و شخصیت‌های عظیمی از محضر ایشان استفاده کردند.
یکی از آنها مرحوم آیت‌الله آقای شیخ مرتضی حایری بود. آیت‌الله گلپایگانی، پس از فوت مرحوم آیت‌الله حائری، یکی از مدرسین زبردست و واقعی حوزه علمیه قم بود. ایشان همراه رهبر انقلاب، استاد بزرگوار- حضرت امام- مرحوم آیت‌الله بروجردی را از بروجرد به قم دعوت کردند. من خودم شاهد بودم که با توجه به اینکه خودشان درس خارج می‌گفتند، درس مرحوم آیت‌الله بروجردی هم می‌رفتند، هم برای استفاده و هم برای ترویج. من در درس خارج فقه مرحوم آیت‌الله بروجردی ایشان را بسیار دیده بودم، البته در درس خارج اصول ایشان هم در ابتدا حضور می‌یافتند. آیت‌الله گلپایگانی شخصیتی بود که در حقیقت هم در عرصه علمی و فرهنگی موفق شد و هم در عرصه تقوا و زهد. در عرصه علمی و فرهنگی، ایشان حدود 70سال در حوزه تدریس کرد و شاگردانی پرورش دادند. همچنین اولین بیمارستان را برای حوزه علمیه قم و مردم این شهر تاسیس کردند. این مسئله نشانه دید بالای ایشان بود که مملکت علاوه بر علم، به بیمارستان هم نیاز دارد.
شخصیت ایشان در ذهن حضرتعالی چگونه نقش بسته است؟ کدام رفتار بارز ایشان را به خاطر دارید؟
انسان بسیار حق‌شناسی بود. اگر افرادی را مستحق تشخیص می‌داد، به کمک آنها می‌شتافت. به یاد دارم که سالیان زیادی منزل ایشان در حسین‌آباد قم بود، با توجه به این مسافت، قبل از اذان صبح هر روز در حرم مطهر حضرت معصومه(س) حضور می‌یافت. زیارتنامه را می‌خواندند و در محراب مشغول تهجد می‌شدند. این حضور مستمر نشانه عشق به تهجد و عبادت بود.
روابط آیت‌الله گلپایگانی با سایر مراجع چگونه بود؟
ایشان با سایر مراجع کمال علاقه و ارتباط را داشت. من ایشان را در منزل مراجع می‌دیدم و آنان نیز در منزل ایشان حضور می‌یافتند؛ چرا که پس از فوت مرحوم آیت‌الله بروجردی، همه آن بزرگواران دست به دست هم دادند که بالاخره حوزه را اداره کنند، ایشان هم حوزه را اداره می‌کرد.
مزایای خاص این شخصیت بزرگوار چه بود؟
یکی از مزایای ایشان علاقه و توسل به اهل بیت بود.
روابط آیت‌الله گلپایگانی با امام چگونه بود؟
ایشان با امام از دوران جوانی دوستی داشت و دوستی‌شان باقی ماند. امام احترام خاصی نسبت به ایشان قائل بود. مثلا اوایلی که ما در قم بودیم، وقتی در راه یکدیگر را می‌دیدند، می‌ایستادند و احوالپرسی می‌کردند. موقع خداحافظی امام می‌ایستاد، ایشان حرکت می‌کردند، سپس امام می‌رفتند. حتی پس از انقلاب هم که دوستان خدمت امام می‌رسیدند، سفارش می‌کردند که احترام آقای گلپایگانی را حفظ کنید. این مسئله را مکرر می‌فرمودند.
جایگاه ایشان در اداره حوزه علمیه قم به چه نحوی بود؟
همه مراجع حوزه را اداره کردند. ایشان هم سهم عظیمی در اداره حوزه داشتند. اولین مدرسه حوزوی به شکل امروزی را هم ایشان تاسیس کرد. آثاری هم که از ایشان منتشر شده است، علاوه بر حاشیه بر عروه و رساله عملیه، شرحی بر فوایدالاصول، کتاب اصولی مرحوم آیت‌الله حائری، است. شگفت این‌جا است که این شرح را در زمان حیات مرحوم حاج شیخ نوشتند.
چه ویژگی ایشان می‌تواند در حال حاضر برای مدرسین حوزه الگو باشد؟
آنچه می‌تواند الگو باشد، تهجد ایشان بود. همچنین علاقه به تدریس ایشان است، به‌گونه‌ای که موقع تدریس، وقتی افراد کار دیگری داشتند، ایشان قبول نمی‌کردند و می‌گفتند: کار ما تدریس است و تربیت طلاب.
تبلیغات
