گونه شناسی هویتی پناهندگان نسل دوم و سوم افغانستانی در ایران (با تاکید بر استان قزوین) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مقدمه:نسل جدید پناهنده افغانستانی با چالش هایی در عرصه های فردی، فرهنگی،اجتماعی و ملی مواجه است. اهداف:این پژوهش به دنبال گونه شناسی هویتی پناهندگان نسل دوم وسوم افغانستان با تأکید بر استان قزوین با بهره گیری از رویکرد برساخت گرایی هویت است. مواد و روش ها:روش تحقیق،توصیفی-تحلیلی از طریق پیمایش،جامعه مورد مطالعه بر پایه آمایش رسمی وزارت کشور1397ش. شامل 8091 نفر پناهنده 15-40 ساله، نمونه مورد مطالعه برابر فرمول کوکران 375 نفر،که تصادفی از بین مراجعه کنندگان به اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری انتخاب گردید. یافته ها:1- هویت اجتماعی افغانستانی با میانگین3/65 نسبت به سایرهویت ها از میانگین نمره بالاتری برخوردار است. سپس به ترتیب هویت فرهنگی با میانگین 3/35،هویت ملی با میانگین 3/29 و هویت فردی با میانگین 2/48 قرار دارند.2 - میانگین نمره هویت(هویت فرهنگی،اجتماعی و ملی)بر حسب تابعیت در بین پناهندگانی که مادر آن ها ایرانی و افغانستانی است با یکدیگر تفاوت زیادی دارد. اما درمیانگین هویت فردیِ دو گروه تفاوتی مشاهده نمی شود. 3- ضریب همبستگی در هویت های فرهنگی، اجتماعی و ملی افغانستانی رابطه ای مثبت و قوی می باشد.ولی همبستگی بین هویت فردی با سایر گونه ها مشاهده نگردید. نتایج پژوهش نشان داد با توجه به ضعف هویت فردی و تقویت هویت اجتماعی، فرهنگی و ملی افغانستانی در زمینه اجتماعی جامعه مورد مطالعه، فرد پناهنده دریافت صحیحی از معانی محیط یا موقعیت خود نداشته و این موضوع منجر به هدایت فرد به کسب نقش ها و هویت های تازه ای شده است که می توان آن را هویت « افغانستانی -ایرانی» نامید.