روایت غیرملی از نهضت ملی
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
میخواستم نظر شما را درباره تصویری که از مصدق و کاشانی در سریال پدرخوانده ارائه شده است، بدانم.
این تصویر به هیچ وجه با واقعیت شخصیت این دو بزرگوار منطبق نبود. اگر قرار است از مصدق که یک رهبر ملی است و خدمات فراوانی داشته، تصویرسازی کنند، بهتر از این باید عمل شود. حتی در خصوص آیتالله کاشانی هم تصویرسازی کودکانهای صورت گرفته بود. نهضتی به نام نهضت ملی که مصدق و کاشانی در آن نقش اساسی داشتند و جهانیان هم این را قبول دارند، باید بهتر به تصویر کشیده میشد. چنین سریالی نمیتواند رضایت عامه را به همراه داشته باشد.
آیا به صورت مشخص موردی را میخواهید اشاره کنید که این فیلم در نقل و روایت آن، راه درستی را نرفته باشد؟
در توصیف رابطه مصدق و کاشانی در این فیلم، رگههایی از انحراف و اشتباه دیده میشود. کاشانی هیچگاه به آن صورت نگفته بود که مصدق از قانون اساسی عدول کرده است. من در جریان و رابطه با آنها بودم. یک روز قبل از سی تیر ما خدمت آقای کاشانی رسیده بودیم و بحث ایشان مخالفت با دخالت شاه در امور داخلی کشور بود. این یادداشت به نقل از آقای کاشانی که «مصدق کاری نکند که من بگویم چرا ایشان خلاف قانون اساسی عمل میکند» مطابق با واقع نیست. چون به هر حال ایشان یک شخصیت سیاسی و دیپلماتیک بودند و به این شکل، سخنی را منتقل نمیکردند. آقای کاشانی حداکثر میگفت مصدق که حامی قانون اساسی است اگر اختیارات تام میخواهد، علتش را بیاید و بگوید.
نظرتان درباره روایت این فیلم از جایگاه شاپور ریپورتر چیست؟
بالاخره شاپور ریپورتر منتسب به محافل انگلیسی بوده و طرفدار نظام محمدرضا شاهی. برخی مشکلات میان شاه و مصدق هم به او و مداخلاتش بازمیگشت.
یعنی شما پرداختن بیش از حد به جایگاه شاپور ریپورتر را مبتنی بر توطئهپنداری نمیدانید؟
بالاخره، در اینکه انگلستان در سیاست ایران دخالت داشته و میخواسته است تا با دخالت خود حرکت نهضت ملی را متوقف کند، شکی وجود ندارد. بالاخره برخی عوامل داخلی در ارتباط با سیاست خارجیها کار میکردند. نفی توطئه بودن کودتای 28 مرداد را پسر آقای کاشانی مطرح میکند تا بگوید که آن اتفاق یک قیام مردمی بوده است. حال آنکه قتل افشار طوس و مسافرتهای شاه و بسیاری ماجراهای دیگر که نتیجه نداد و بیگانگان نتوانستند میان مصدق و مردم فاصله بیندازند، باعث شد تا مجبور به کودتا شوند.
یکی از نکات این فیلم، حضور شعبان جعفری در ماجرای حمله به خانه آیتالله کاشانی در مرداد 1332 بوده است. حال آنکه در آن زمان شعبان جعفری در زندان بوده است.
بله، شعبان جعفری پس از حمله به خانه مصدق در اسفند 1331 بازداشت شد و تا زمان کودتا در زندان بود. اما بیشک در ماجرای حمله به خانه آیتالله کاشانی، شعبان در جریان بوده است و نیروهای او در این ماجرا حضور داشتند.
این تصویر به هیچ وجه با واقعیت شخصیت این دو بزرگوار منطبق نبود. اگر قرار است از مصدق که یک رهبر ملی است و خدمات فراوانی داشته، تصویرسازی کنند، بهتر از این باید عمل شود. حتی در خصوص آیتالله کاشانی هم تصویرسازی کودکانهای صورت گرفته بود. نهضتی به نام نهضت ملی که مصدق و کاشانی در آن نقش اساسی داشتند و جهانیان هم این را قبول دارند، باید بهتر به تصویر کشیده میشد. چنین سریالی نمیتواند رضایت عامه را به همراه داشته باشد.
آیا به صورت مشخص موردی را میخواهید اشاره کنید که این فیلم در نقل و روایت آن، راه درستی را نرفته باشد؟
در توصیف رابطه مصدق و کاشانی در این فیلم، رگههایی از انحراف و اشتباه دیده میشود. کاشانی هیچگاه به آن صورت نگفته بود که مصدق از قانون اساسی عدول کرده است. من در جریان و رابطه با آنها بودم. یک روز قبل از سی تیر ما خدمت آقای کاشانی رسیده بودیم و بحث ایشان مخالفت با دخالت شاه در امور داخلی کشور بود. این یادداشت به نقل از آقای کاشانی که «مصدق کاری نکند که من بگویم چرا ایشان خلاف قانون اساسی عمل میکند» مطابق با واقع نیست. چون به هر حال ایشان یک شخصیت سیاسی و دیپلماتیک بودند و به این شکل، سخنی را منتقل نمیکردند. آقای کاشانی حداکثر میگفت مصدق که حامی قانون اساسی است اگر اختیارات تام میخواهد، علتش را بیاید و بگوید.
نظرتان درباره روایت این فیلم از جایگاه شاپور ریپورتر چیست؟
بالاخره شاپور ریپورتر منتسب به محافل انگلیسی بوده و طرفدار نظام محمدرضا شاهی. برخی مشکلات میان شاه و مصدق هم به او و مداخلاتش بازمیگشت.
یعنی شما پرداختن بیش از حد به جایگاه شاپور ریپورتر را مبتنی بر توطئهپنداری نمیدانید؟
بالاخره، در اینکه انگلستان در سیاست ایران دخالت داشته و میخواسته است تا با دخالت خود حرکت نهضت ملی را متوقف کند، شکی وجود ندارد. بالاخره برخی عوامل داخلی در ارتباط با سیاست خارجیها کار میکردند. نفی توطئه بودن کودتای 28 مرداد را پسر آقای کاشانی مطرح میکند تا بگوید که آن اتفاق یک قیام مردمی بوده است. حال آنکه قتل افشار طوس و مسافرتهای شاه و بسیاری ماجراهای دیگر که نتیجه نداد و بیگانگان نتوانستند میان مصدق و مردم فاصله بیندازند، باعث شد تا مجبور به کودتا شوند.
یکی از نکات این فیلم، حضور شعبان جعفری در ماجرای حمله به خانه آیتالله کاشانی در مرداد 1332 بوده است. حال آنکه در آن زمان شعبان جعفری در زندان بوده است.
بله، شعبان جعفری پس از حمله به خانه مصدق در اسفند 1331 بازداشت شد و تا زمان کودتا در زندان بود. اما بیشک در ماجرای حمله به خانه آیتالله کاشانی، شعبان در جریان بوده است و نیروهای او در این ماجرا حضور داشتند.