زورآزمایی مشرف و طلاب
آرشیو
چکیده
متن
درگیری‌های 8روزه مسجد لعل(سرخ) در پاکستان روز سه‌شنبه گذشته با برجای گذاشتن حدقل 8نظامی و 60غیرنظامی کشته از جمله یکی از رهبران برجسته شورشیان به پایان رسید. در جریان درگیری‌های روز سه‌شنبه نیروهای امنیتی دولت پاکستان بیش از 17ساعت مسجد سرخ ، مقر شورشیان این کشور را مورد هدف قرار دادند. در جریان این حمله عبدالرشیدغازی، یکی از دو برادری که مسجد سرخ را تحت کنترل داشتند کشته شد. برادر دیگر نیز هفته گذشته و پیش از درگیری‌های اخیر دستگیر شده بود.
ژنرال وحید ارشد از فرماندهان ارتش پاکستان و سخنگوی این ارتش در مورد عملیات مسجد سرخ گفت:«عملیات فشرده‌ای انجام دادیم. شورشیان مقاومت بسیار زیادی کردند و به خوبی تجهیز شده و آموزش دیده بودند. عملیات ارتش پاکستان علیه شورشیان اسلامگرای مسجد سرخ می‌تواند چالشی بزرگ برای دولت ژنرال پرویز مشرف به شمار رود که با حمله به یک مکان مقدس خشم مسلمانان را برانگیخت. این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که اعتراضات طرفداران دمکراسی در پاکستان در آستانه انتخابات احتمالی امسال به اوج خود رسیده است.
این در حالی است که هواداران ژنرال پرویز مشرف عملیات مسجد سرخ را نمونه‌ای از مقاومت دولت در برابر آنچه افراط‌گرایی و تروریسم می‌خوانند تلقی می‌کنند. اما در نقطه مقابل اسلامگرایان از این عملیات به شدت ناراضی هستند. لیاقت بلوچ، یک نماینده پارلمان پاکستان که از مخالفان دولت به شمار می‌رود، عملیات مسجد سرخ را نمونه‌ای از ناتوانی دولت در اداره کشور توصیف می‌کند. بلوچ که عضو حزب جماعت اسلامی پاکستان نیز هست، بر این باور است که بحران مسجد سرخ می‌توانست از طریق مذاکره و گفت‌وگو حل و فصل شود. با این حال مقامات پاکستانی می‌گویند تصمیم آغاز عملیات ارتش سرخ پس از شکست مذاکرات انجام شده است. او تاکید می‌کند که عملیات ارس پاکستان تنها عملیاتی برای خشنود کردن ایالات متحده و کشورهای غربی بود. خیف جلندری، رهبر ائتلاف موسوم به «مدرسه» هم می‌گوید که عملیات ارتش پاکستان عملیاتی برای پاکسازی اسلام‌آباد- پایتخت پاکستان- از طلبه‌ها و روحانیون بود.
شکست گفت‌وگوها
عملیات ارتش سرخ در حالی آغاز شد که پیشتر امید می‌رفت که دو طرف بتوانند برای پایان رویارویی‌ها به توافقی مسالمت‌آمیز دست یابند. اما امیدها برای دست‌یابی به توافق در آغازین ساعات روز سه‌شنبه از بین رفت. چودهری شجاعت حسین، نخست وزیر سابق پاکستان که ریاست تیم مذاکره‌کننده دولت را برعهده داشت در پایان تلاش‌هایش برای دست‌یابی به توافقی مسالمت‌آمیز میان شورشیان و ارتش پاکستان گفت:«من با ناامیدی و دلسردی از این مذاکرات باز می‌گردم.» تلاش شجاعت حسین بر این بود که بتواند افراد داخل مسجد سرخ را راضی کند تا خود را تسلیم کنند.
این در حالی است که شورشیان مستقر در مسجد سرخ برای چندین ماه تلاش کرده بودند تا شریعت اسلامی را در پاکستان جاری کنند و به همین دلیل از دستورات مقامات سرپیچی می‌کردند.
ماجرای مسجد سرخ پس از آن به بحرانی جدی تبدیل شد که طلاب این مسجد که در عین حال مدرسه‌ای مذهبی نیز هست در ماه مارس گذشته هفت کارگر چینی را به اتهام برپا ساختن خانه فحشا ربودند و پس از آن بود که نیروهای دولتی پاکستان پست‌های دولتی در اطراف مسجد برپا کردند.
سه‌شنبه هفته گذشته 12تیرماه جمعی از طلاب مسجد که به چماق و اسلحه گرم مسلح بودند به یکی از پست‌های نگهبانی حمله کردند و در درگیری با ماموران یکی از آنان را به ضرب گلوله کشتند. پس از این اتفاق بود که نیروهای دولتی مجتمع مسجد و مدرسه را به محاصره درآوردند و خواستار خروج نیروهای مسلح از آن شدند.
حمایت آمریکا
در همین حال وزارت‌خارجه ایالات متحده از حمله نیروهای ارتش پاکستان به مسجد سرخ حمایت کرد. تام کیسی، معاون سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا در همین ارتباط گفت که شبه‌نظامیان پیش از آغاز حمله نیروهای ارتش، هشدارهای کافی دریافت کرده بودند. این مقام وزارت‌خارجه ایالات متحده ضمن ستایش از عملکرد دولت مشرف در حمله به مسجد سرخ گفت که دولت پاکستان مسیر درستی را پیش گرفت. با این حال کاخ سفید در موضعی متعادل‌تر اعلام کرد که موضوع مسجد سرخ موضوعی داخلی در پاکستان است و دولت این کشور در مورد آن تصمیم‌گیری کرده است. اسکات استنزل، معاون سخنگوی کاخ سفید هم در این مورد گفت: آنچه مشخص است این است که در پاکستان خطر افراط‌گرایی وجود دارد، اما موضوع مسجدسرخ، موضوعی است که تنها به دولت اسلام‌آباد مرتبط است. آن‌گونه که مخالفان طلاب مدرسه مسجد سرخ ادعا می‌کنند، افراط‌گرایان اسلامی از مسجد سرخ به عنوان مکانی برای تربیت و آموزش نیروهای افراطی استفاده کرده و طلاب افراطی آموزش دیده را برای اهداف خود به نقاط مختلف جهان اعزام می‌کردند.
این در حالی است که بنابر گزارش‌ها مرکز تحقیقات کارنگی، آمریکا بیش از 10میلیارد دلار کمک مالی به پاکستان اعطا کرده تا دخالت ارتش را نه تنها در اقتصاد و سیاست که سیستم قضایی حذف کند؛ اما تنها حدود 900میلیون دلار از این مبلغ صرف چنین پروژه‌ای شده و معلوم نیست دولت پاکستان مبلغ باقیمانده را در چه اموری هزینه کرده است. گزارش مرکز کارنگی همچنین اضافه می‌کند که صرف چنین هزینه‌های از سوی ایالات متحده تا چه حد توانسته به ارتقای سطح امنیت آمریکا و به طور کلی امنیت جهانی بینجامد و همین موضوع اعتماد به دولت مشرف را که روزگاری از حکومت طالبان حمایت کرده و آن را به رسمیت شناخته بود کمرنگ کرده است.
ژنرال وحید ارشد از فرماندهان ارتش پاکستان و سخنگوی این ارتش در مورد عملیات مسجد سرخ گفت:«عملیات فشرده‌ای انجام دادیم. شورشیان مقاومت بسیار زیادی کردند و به خوبی تجهیز شده و آموزش دیده بودند. عملیات ارتش پاکستان علیه شورشیان اسلامگرای مسجد سرخ می‌تواند چالشی بزرگ برای دولت ژنرال پرویز مشرف به شمار رود که با حمله به یک مکان مقدس خشم مسلمانان را برانگیخت. این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که اعتراضات طرفداران دمکراسی در پاکستان در آستانه انتخابات احتمالی امسال به اوج خود رسیده است.
این در حالی است که هواداران ژنرال پرویز مشرف عملیات مسجد سرخ را نمونه‌ای از مقاومت دولت در برابر آنچه افراط‌گرایی و تروریسم می‌خوانند تلقی می‌کنند. اما در نقطه مقابل اسلامگرایان از این عملیات به شدت ناراضی هستند. لیاقت بلوچ، یک نماینده پارلمان پاکستان که از مخالفان دولت به شمار می‌رود، عملیات مسجد سرخ را نمونه‌ای از ناتوانی دولت در اداره کشور توصیف می‌کند. بلوچ که عضو حزب جماعت اسلامی پاکستان نیز هست، بر این باور است که بحران مسجد سرخ می‌توانست از طریق مذاکره و گفت‌وگو حل و فصل شود. با این حال مقامات پاکستانی می‌گویند تصمیم آغاز عملیات ارتش سرخ پس از شکست مذاکرات انجام شده است. او تاکید می‌کند که عملیات ارس پاکستان تنها عملیاتی برای خشنود کردن ایالات متحده و کشورهای غربی بود. خیف جلندری، رهبر ائتلاف موسوم به «مدرسه» هم می‌گوید که عملیات ارتش پاکستان عملیاتی برای پاکسازی اسلام‌آباد- پایتخت پاکستان- از طلبه‌ها و روحانیون بود.
شکست گفت‌وگوها
عملیات ارتش سرخ در حالی آغاز شد که پیشتر امید می‌رفت که دو طرف بتوانند برای پایان رویارویی‌ها به توافقی مسالمت‌آمیز دست یابند. اما امیدها برای دست‌یابی به توافق در آغازین ساعات روز سه‌شنبه از بین رفت. چودهری شجاعت حسین، نخست وزیر سابق پاکستان که ریاست تیم مذاکره‌کننده دولت را برعهده داشت در پایان تلاش‌هایش برای دست‌یابی به توافقی مسالمت‌آمیز میان شورشیان و ارتش پاکستان گفت:«من با ناامیدی و دلسردی از این مذاکرات باز می‌گردم.» تلاش شجاعت حسین بر این بود که بتواند افراد داخل مسجد سرخ را راضی کند تا خود را تسلیم کنند.
این در حالی است که شورشیان مستقر در مسجد سرخ برای چندین ماه تلاش کرده بودند تا شریعت اسلامی را در پاکستان جاری کنند و به همین دلیل از دستورات مقامات سرپیچی می‌کردند.
ماجرای مسجد سرخ پس از آن به بحرانی جدی تبدیل شد که طلاب این مسجد که در عین حال مدرسه‌ای مذهبی نیز هست در ماه مارس گذشته هفت کارگر چینی را به اتهام برپا ساختن خانه فحشا ربودند و پس از آن بود که نیروهای دولتی پاکستان پست‌های دولتی در اطراف مسجد برپا کردند.
سه‌شنبه هفته گذشته 12تیرماه جمعی از طلاب مسجد که به چماق و اسلحه گرم مسلح بودند به یکی از پست‌های نگهبانی حمله کردند و در درگیری با ماموران یکی از آنان را به ضرب گلوله کشتند. پس از این اتفاق بود که نیروهای دولتی مجتمع مسجد و مدرسه را به محاصره درآوردند و خواستار خروج نیروهای مسلح از آن شدند.
حمایت آمریکا
در همین حال وزارت‌خارجه ایالات متحده از حمله نیروهای ارتش پاکستان به مسجد سرخ حمایت کرد. تام کیسی، معاون سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا در همین ارتباط گفت که شبه‌نظامیان پیش از آغاز حمله نیروهای ارتش، هشدارهای کافی دریافت کرده بودند. این مقام وزارت‌خارجه ایالات متحده ضمن ستایش از عملکرد دولت مشرف در حمله به مسجد سرخ گفت که دولت پاکستان مسیر درستی را پیش گرفت. با این حال کاخ سفید در موضعی متعادل‌تر اعلام کرد که موضوع مسجد سرخ موضوعی داخلی در پاکستان است و دولت این کشور در مورد آن تصمیم‌گیری کرده است. اسکات استنزل، معاون سخنگوی کاخ سفید هم در این مورد گفت: آنچه مشخص است این است که در پاکستان خطر افراط‌گرایی وجود دارد، اما موضوع مسجدسرخ، موضوعی است که تنها به دولت اسلام‌آباد مرتبط است. آن‌گونه که مخالفان طلاب مدرسه مسجد سرخ ادعا می‌کنند، افراط‌گرایان اسلامی از مسجد سرخ به عنوان مکانی برای تربیت و آموزش نیروهای افراطی استفاده کرده و طلاب افراطی آموزش دیده را برای اهداف خود به نقاط مختلف جهان اعزام می‌کردند.
این در حالی است که بنابر گزارش‌ها مرکز تحقیقات کارنگی، آمریکا بیش از 10میلیارد دلار کمک مالی به پاکستان اعطا کرده تا دخالت ارتش را نه تنها در اقتصاد و سیاست که سیستم قضایی حذف کند؛ اما تنها حدود 900میلیون دلار از این مبلغ صرف چنین پروژه‌ای شده و معلوم نیست دولت پاکستان مبلغ باقیمانده را در چه اموری هزینه کرده است. گزارش مرکز کارنگی همچنین اضافه می‌کند که صرف چنین هزینه‌های از سوی ایالات متحده تا چه حد توانسته به ارتقای سطح امنیت آمریکا و به طور کلی امنیت جهانی بینجامد و همین موضوع اعتماد به دولت مشرف را که روزگاری از حکومت طالبان حمایت کرده و آن را به رسمیت شناخته بود کمرنگ کرده است.
تبلیغات
