حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۸

چکیده

متن

  اگرتاریخ رسانه‌های آمریکای لاتین را بررسی کنیم متوجه می‌شویم که مالکیت رسانه‌ها همواره در اختیارعده اندکی بوده است. در آرژانتین این موضوع به دوران دیکتاتوری نظامی‌سال‌های 1976 تا 1983 بر می‌گردد. در این دوران رسانه‌ها تحت نظارت شدید دولت بودند و هرگونه مطلبی در انتقاد از حکومت نظامیان سانسور می‌شد. قوانین حاکم بر رسانه‌ها نیز اجازه هرگونه آزادی بیان را سلب کرده بود. اما امروز قوانین دوران حکومت دیکتاتوری آرژانتین به یادگار مانده و تغییرات چندانی در آن صورت نگرفته است. طبق قوانین آرژانتین هر شخص یا گروه اقتصادی که شرایط پایدار مالی داشته باشد می‌تواند تقاضای مجوز تاسیس رادیو و تلویزیون کند. در مقابل مراکز آموزشی، تعاونی‌ها و کسانی توجیه مالی برای ایجاد یک رسانه ندارند، مجوز تاسیس رادیو و تلویزیون به آنها داده نمی‌شود.
 
به طور مثال رئیس‌جمهور سابق آرژانتین کارلوس منم طی سال‌های 1990 تا سال 2005 صاحب یک رادیوتلویزیون شخصی بود. اما رئیس‌جمهور جدید نستور کرچنر به آقای منم دستور داد که برای گرفتن مجوز جدید 35 ساله اقدام کند اما او ابتدا باید به یکی از گروه‌های رسانه‌ای بپیوندد. گروه‌های رسانه‌ای اگر چه ممکن است منجر به سوددهی برای مالکان خود شوند، اما از طرف دیگر آزادی بیان و صدای مخالف را از بین می‌برند. به طور مثال برنامه‌های یک تلویزیون 24 ساعته می‌تواند شامل اخباری از برجسته‌کردن مبارزات گروه‌های لیبرال، درگیری کارگران با سرکارگرها بر سر ساعت کاری، اتهام افسران ارتش به نقض حقوق بشر و شورش‌های نابهنگام در استان شمالی سالتا باشد اما این خبرها هیچ‌گاه در رسانه‌های آرژانتینی جدی گرفته نمی‌شود. دولت آرژانتین همواره به صورت پنهان مالکان رسانه‌ها و سردبیران را تحت فشار قرار می‌دهد تا گزارش‌های انتقاد آمیز منتشر نکنند.
 
بر اساس تحقیقی که سایت .justiceinitiative.org منتشر کرده حدود 75 درصد از محتوای تولیدشده رسانه‌های آرژانتین به نوعی تبلیغ فعالیت‌های دولت بوده است. براساس این گزارش دولت با مداخله در کار رسانه‌ها اجازه انتقاد از رئیس‌جمهور نستور کرچنر را گرفته است. فشارهای دولتی باعث شده که روزنامه‌نگاران به سمت خودسانسوری پیش روند و بیشتر خبرهای حوزه سرگرمی ‌را پوشش دهند که هم پولساز است هم بدون خطر. همچنین مساله «خبرفروشی» باعث شده که نوعی سانسور نرم گسترش یابد. البته این مشکلی که بسیاری از رسانه‌ها در آمریکای لاتین با آن مواجه هستند اما دولت آرژانتین نسبت به این مساله بی‌تفاوت است و حتی گاهی اوقات آن را تقویت می‌کند. این در حالی است که آرژانتین در زمینه پخش برنامه‌های رادیویی، گسترش تلویزیون‌های کابلی، استفاده از فناوری‌های نوین در رسانه‌ها و رونق علاقه‌مندان به روزنامه در آمریکای لاتین پیشتاز است. آرژانتین اگرچه در رقابت رسانه‌ای دیداری و شنیداری رقیبی سرسخت به نام برزیل دارد اما هنوز فاصله خود را با دیگر کشورها حفظ کرده است.

پیشگام تولیدات رادیویی
ساعت 9 بعدازظهر 27 آگوست 1920 رادیوی آرژانتین کار خود را آغاز کرد. در آن زمان تنها حدود 20 خانه در شهر بوئنوس‌آیرس گیرنده رادیویی داشتند. اما هم‌اکنون بیش از1500 ایستگاه رادیویی در آرژانتین مجوز کار دارند که 260ایستگاه پخش موج AM و 1150 عدد از آنها پخش FM است. قوانین رادیویی آرژانتین به دوران دیکتاتوری جورج رافائل ویدلا در دهه 1980 بر می‌گردد. در این دوران آقای ویدلا از رسانه‌های غیر دولتی به شرطی حمایت می‌کرد که پایه‌های حکومت او را سست نکنند. در این میان یک نوع بده‌بستان سیاسی میان مالک رادیو و دولت دیکتاتوری برقرار بود و همین مساله باعث می‌شد تا آب از آب تکان نخورد. در زمانی که رادیوهای خصوصی سود سرشاری را بابت پخش برنامه‌های تفریحی و سرگرم‌کننده نصیب خود می‌کردند، گروه‌های کماندویی منتسب به دولت بیش از 100 روزنامه نگار را در این دوران کشتند.

تسخیر با تلویزیون‌های کابلی
صنعت تلویزیون آرژانتین با برنامه‌های متنوع در همه قسمت‌های آمریکای لاتین مشاهده و تولیدات به کشورهای سراسر دنیا ملاحظه می‌شود. بسیاری از برنامه‌های محلی توسط شبکه‌هایی از کشورهای دیگر پخش می‌شود و برخی دیگر ازاین برنامه‌ها با حفظ حقوق‌شان، توسط تولیدکنندگان خارجی برای انجام عملیات هماهنگ‌سازی برای بازار داخلی خودشان، خریده می‌شود. آرژانتین دارای پنج شبکه اصلی است. همه مراکز ایالتی و دیگر شهرهای بزرگ دست‌کم یک ایستگاه محلی دارند. آرژانتین دارای فراگیرترین تلویزیون کابلی و ماهواره‌ای را در آمریکای لاتین است. در دوران حکومت دیکتاتوری پخش هرگونه تصویری که آینده دیکتاتوری را به خطر بیندازد ممنوع بود. اکنون رسانه‌های گوناگونی در قالب گروه‌های مختلف دور هم جمع شده‌اند. به طور مثال کلارین، تلفونیکا و تلکام از جمله بزرگترین گروه‌های رسانه‌ای در آرژانتین هستند که مالکیت چندین شبکه تلویزیونی کابلی، کانال‌های تلویزیونی داخلی، سایت‌های اینترنتی، اپراتوری تلفن و رادیو را در اختیار دارند.

آگورا برای شنیدن صدای مردم
سازمان رسانه‌ای آگورا در بوئنوس‌آیرس پایتخت آرژانتین برنامه‌سازان تلویزیونی را گردهم آورده و تولیدات خود را در اینترنت نیز پخش می‌کند. سایت www.agoratv.org از سال 2006 بنیان نهاده شد و هم اکنون به ابزاری برای پیشبرد حرکت‌های اجتماعی در آرژانتین تبدیل شده است. این سایت اکنون هزاران بازدیدکننده در روز دارد. هدف گردآوران اگورا ایجاد تغییرات اجتماعی در جامعه آرژانتین است. سازندگان برنامه‌های ویدئویی این امکان را دارند که درباره موضوعات اجتماعی با نگاهی انتقادآمیز به وضعیت کنونی برنامه تهیه کنند. در این تلویزیون فضای بازی برای شنیدن صدای مردم وجود دارد. این سازمان رسانه‌ای قصد دارد تا با به خدمت گرفتن اینترنت به تمرین مهارت‌های اجتماعی بپردازد. چرا که هرشخصی می‌تواند ویدئوی خود را تولید کند و برای گردانندگان این شبکه بفرستد و در صورت تایید حرفه‌ای، ویدئوی او در اینترنت پخش شود. همه برنامه‌های این تلویزیون آنلاین برای کاربران اینترنت رایگان است. ضمن آنکه این تلویزیون به مکانی برای بحث‌های اجتماعی و بازخوردهای نظرات کاربران نیز هست.

تبلیغات