جستاری در مناسبات سیاسی ایران و عثمانی از برآمدن سلسله قاجار تا انقلاب مشروطیت

چکیده

ابتدای تاریخ روابط سیاسی ایران و عثمانی به سده نهم هجری قمری باز می گردد، با تأسیس سلسله شیعی مذهب صفویه، پایه اختلافات و کشمکش های مابین دو کشور بیش از گذشته زیاد گردید. درزمان حکومت قاجار نیز عامل استعمار زمینه تازه ای را در روابط دو کشور رقم زد به طوری که با ظهور قدرتهای جدید نظیر آلمان، فرانسه و ... تلاش آنها برای رخنه در شرق در مناسبات سیاسی ایران و عثمانی تأثیر بسزایی داشت. در این زمان علاوه بر تضاد مذهبی و عوامل خارجی تأثیرگذار بر روابط ایران و عثمانی اختلافات ارضی و مرزی، وجود ایلات و عشایر مرزنشین، اختلاف و رقابت دو کشور بر سر مسئله حکمرانی در شهر زور، وجود اماکن مقدسه شیعیان در عتبات عالیات و سخت گیری دولتمردان عثمانی در قبال زوار ایرانی، مسئله وهابیت و بابیت و مواردی از این قبیل از جمله مسائلی بودند که تنش های موجود بین دو کشور همجوار را تشدید می کردند بنابراین درپژوهش حاضرسعی می شود با استفاد از اسناد و مدارک تاریخی تا حد امکان به مسایل اخیرالذکر پاسخ قانع کننده ای داده شود.