میرزا محمدصادق مروزی مورخ عصر قاجار، از مردم شاه جهان مرو بود. میرزا محمدصادق ابتدا سمت منشی گری دربار فتحعلیشاه و سپس منصب وقایع نگاری گرفت . وقایع نگار شعر هم می سرود و «هما» تخلص می کرد. او در اندک مدتی به مناصب مناسب نایل آمد و از آن پس از طرف فتحعلی شاه و عباس میرزا به ماموریت های مختلف در داخل و خارج گسیل شد.
وقایع نگار از آنجا که از معدود افرادی بوده که با قائم مقام مکاتبه داشته و مورد مشورت قائم مقام و عباس میرزا بوده ، از بسیاری از مسائل دربار آگاهی داشته و در برخی آثار خود مستقیم و غیر مستقیم پرده از حوادث محرمانه دربار برداشته است. از آثار به جامانده از وی می توان به شِیَم عباسی، زینه المدایح، دیوان همای مروزی، تحفه عباسی، راحه الارواح، حکایات میرزاصادق، مجمع الآثار، مناظره عقل و بخت و شمایل فتحعلی شاه قاجار و تاریخ جهان آرا اشاره نمود که از این میان شاید بتوان گفت تاریخ جهان آرا بهترین اثر اوست.
این مقاله نیز بر آن است تا نگاهی گذرا به زندگی سیاسی، علمی و فرهنگی میرزا صادق مروزی، با توجه به جلد دوم کتاب تاریخ جهان آرا، بیندازد.
