چکیده

متن

امروزه جامعه بشری بیش از هر زمان دیگری با کمبود منابع و نیازهای متنوع مواجه شده است، لذا شناخت فرصتها و ‏استفاده بهینه از منابع محدود به منظور برآوردن نیازها، اهمیت بسزایی یافته است. لازمه تحقق چنین هدفی شناخت علایق ‏مشتری، درک تحولات بازار و برنامه‌ریزی صحیح است‎.‎
سازمان مدیریت صنعتی به پشتوانه انجام پروژه‌های متعدد تحقیقاتی، مشاوره‌ای و آموزشی، شناخت واقع‌بینانه‌ای از مسائل ‏و نیازهای مدیریت کشور به دست آورده و می‌کوشد این دستاوردها را در خدمت توسعه اقتصادی کشور قرار دهد. بر این ‏اساس بخش جدیدی از این شماره تحت عنوان «کلینیک بازاریابی و تبلیغات» به مجله تدبیر اضافه شده است. این بخش در ‏نظر دارد، اخبار، اطلاعات و مطالب مفید و کاربردی در زمینه بازاریابی و تبلیغات را در اختیار علاقه‌مندان و خوانندگان ‏گرامی قرار دهد‎.‎
کلینیک بازاریابی و تبلیغات همه متخصصان و علاقه‌مندان حوزه بازاریابی را به همکاری دعوت می‌کند. امید است شما نیز ‏با پیشنهادات سازنده خود، و همچنین ارسال تجربیات، اطلاعات و مطالب مرتبط، این کلینیک را در جهت هرچه پربارتر و ‏غنی‌تر شدن یاری دهید‎.‎
تحقیقات بازاریابی
در شرایطی که تولید و عرضه کالا و خدمات به عنوان مبنا و میزانی برای سنجش توسعه‌یافتگی اقتصادی کشورها قلمداد ‏می‌شود، عنصری نقش حیاتی دارد که پایداری این روند را تضمین کند. این عنصر بدون شک مصرف‌کننده است که حق ‏انتخاب دارد. لذا گزینه‌هایی که برای انتخاب در پیش روی اوست و براساس آنها یکی را بر دیگری مقدم می‌دارد بسیار ‏اساسی و تعیین کننده است. باید این موارد را شناخت، تحلیل کرد و تولید را برپایه آنها بنیاد نهاد‎.‎
بازاریابی محصولات و خدمات، عامل ماندگاری و بالندگی مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی است، بدین جهت این امر از ‏اهمیتی ویژه برخوردار بوده و در چرخه تولید تا مصرف نقطه‌ای کلیدی تلقی می‌شود. حال اگر این فرایند با پشتوانه تحقیقات ‏بازار همراه شود که خود می‌تواند بخشی از علم بازاریابی باشد‎. ‎قطعاً اثربخشی بیشتری خواهد داشت‎.‎
‎«‎راسبی گازیر» معتقد است در بازاریابی، اطلاعات صرفاً به عنوان مبنایی برای اتخاذ تصمیمات بهتر نیست‎. ‎بلکه یک ‏دارایی ارزشمند است که از نظر استراتژیک می‌تواند مزایای رقابتی به بار آورد‎.‎
تحقیقات بازاریابی چیست ؟ تحقیق عبارت است از بررسی کامل موضوع به گونه‌ای منظم و منسجم و بر اساس روشهای ‏عینی، به منظور کسب اطلاعات یا کشف اصول وابسته به آن. با توجه به این تعریف، تحقیقات بازاریابی عبارت است از ‏روش عینی، منظم و منسجم که از طریق آن اطلاعات لازم و مناسب برای تصمیم‌گیری مدیر بازاریابی فراهم می‌آید‎.‎
حوزه کاربرد تحقیقات بازاریابی: یکی از مواردی که موجبات تصمیمات سازنده و درست مدیران بازاریابی را فراهم ‏می‌آورد تحقیقات بازاریابی است. بهره‌برداریهای مختلفی از تحقیقات بازاریابی به عمل می‌آید که از جمله این موارد عبارتند ‏از‎:‎
‎* ‎تحقیقات بازاریابی نخستین گام در راه شناختن خریداران است و در نتیجه زیربنای مدیریت سازمانهایی است که برنامه ‏کار خود را با توجه به نیازها و خواسته‌های مشتریان تنظیم می‌کند؛
‎* ‎از تحقیقات بازاریابی در تعیین سیاستهای بازاریابی استفاده می‌شود و به این ترتیب از عوامل قابل کنترل و خارج از ‏کنترل بازار به بهترین صورت استفاده می‌شود؛
‎* ‎تحقیقات بازاریابی با کشف بازارهای جدید، موارد استفاده از محصولات و خدمات پیشین را گسترش می دهد؛
‎* ‎تحقیقات بازاریابی باعث حذف تصمیماتی می‌شود که بر اطلاعات نادرست و یا حدسیات استوار است و از آنجا که ‏معمولاً پس از تصمیم‌گیریهای مهم تجاری، امکان بازگشت وجود ندارد، از سرمایه‌گذاریهای سنگین در بخشهای غیر ‏ضروری جلوگیری می‌شود؛
‎* ‎تحقیقات بازاریابی موجب کاهش هزینه‌ها می‌شود؛
‎* ‎تحقیقات بازاریابی تاثیر فعالیتهای تبلیغاتی را زیاد کرده، موجب افزایش فروش می‌شود‎.‎
نقش تحقیقات بازاریابی برقراری پیوند بین مشتری یا مصرف‌کننده و سازمان از طریق اطلاعات است. تحقیقات بازاریابی ‏را به طور کلی می‌توان به گروه‌های زیر تقسیم کرد‎:‎
الف) تحقیقات درباره بازار؛
ب) تحقیقات درباره مشتری و مصرف‌کننده؛
ج) تحقیقات درباره محصول‎.‎
مراحل کلی انجام تحقیقات بازاریابی
‎1- ‎تنظیم مسئله؛
‎2- ‎تعیین طرح تحقیق؛
‎3- ‎تعیین روش گردآوری اطلاعات؛
‎4- ‎طراحی فرم های گردآوری اطلاعات؛
‎5- ‎نمونه گیری؛
‎6- ‎گردآوری اطلاعات؛
‎7- ‎پردازش داده‌ها؛
‎8- ‎تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات؛
‎9- ‎تهیه گزارش تحقیق‎.‎
انواع تحقیقات بازاریابی
‎* ‎تحقیقات کمی: در تحقیقات کمی از روشهایی استفاده می‌شود که بتوان نتایج را اندازه‌گیری کرد. این روشها بر پایه ‏تحقیقات پیمایشی قرار دارد که اغلب از نمونه‌هایی بیش از 100 نفر استفاده می‌شود. ولی پژوهشگران بر این باور نیستند که ‏باید فقط از روش کمی استفاده کرد. اغلب پژوهشگران بر این باورند که باید نخست با استفاده از روشهای کیفی از دیدگاه و ‏نظرات افراد آگاه شده و سپس درصدد ارائه اعداد و ارقام برآمد. بنابراین، شاید بهترین راه این باشد که از ترکیبی از ‏روشهای کیفی و کمی استفاده کرد‎.‎
‎* ‎تحقیقات کیفی: در برخی از تحقیقات، پژوهشگران می‌خواهند نه تنها درباره آنچه رخ می‌دهد بلکه درباره علت و شیوه ‏رخ دادن آن درکی عمیق پیدا کنند‎. ‎تحقیقات کیفی عمدتاً به دنبال چرایی موضوع تحقیق است و اقدامی در جهت اندازه‌گیری ‏پاسخها به عمل نمی‌آورد. تحقیق کیفی می‌تواند داده‌های پربار و غنی ارائه کند و از این طریق پژوهشگر می‌تواند به نوع ‏نگرش، رفتار ، نیازها و انگیزه‌های آزمودنی‌ها پی ببرد. در تحقیقات کیفی عمدتاً از روشهای مصاحبه آزاد و بحث گروهی ‏استفاده می‌شود‎.‎
مواقع سودمندی تحقیقات بازاریابی
‎1- ‎هنگامی که اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری بازاریابی وجود ندارد‎.‎
‎2- ‎زمانی که چند راه مختلف موجود است و نمی دانیم کدام یک را انتخاب کنیم‎.‎
‎3- ‎وقتی که درون سازمان بر سر مسائلی از قبیل سیاست سازمان، اهداف و راهبردهای آن تضاد و کشمکش وجود دارد‎.‎
‎4- ‎هنگامی که مشکلی مشاهده می‌شود، نظیر کاهش سهم بازار یا ضعیف شدن نحوه توزیع‎.‎
‎5- ‎وقتی به کار تازه ای دست می زنیم، نظیر عرضه محصولی جدید، تغییر قیمت، ایجاد شبکه توزیع جدید، تغییر بسته‌بندی ‏یا تقسیم بازار فروش‎.‎
انتخاب تیم تحقیقات بازاریابی
سازمانها و مؤسسات برای تصمیم‌گیری درباره انجام یک پروژه در داخل سازمان خود و یا برون‌سپاری آن می‌بایست ‏مواردی را در نظر گیرند. در زیر برخی شرایط که در آن برون‌سپاری تحقیقات بازاریابی توصیه شده، آمده است‎:‎
‎* ‎در صورتی که پروژه گستره وسیعی داشته باشد.(تعداد نمونه‌ها زیاد باشد یا می‌بایست در چند منطقه یا ناحیه انجام شود‎.)‎
‎* ‎نبود متخصصان لازم برای انجام پروژه یا کمبود وقت آنان‎.‎
‎* ‎در بسیاری از موارد به منظور اجتناب از انحراف در تحلیل نتایج، استفاده از متخصصان بیرونی توصیه می‌شود‎.‎
‎* ‎برای همکاری موفقیت‌آمیز بین مؤسسه تحقیقاتی و استفاده کننده از تحقیقات، هر دو طرف می‌بایست همچون افراد ‏حرفه‌ای رفتار کرده و برای رسیدن به اهداف مورد نظر برنامه‌ریزی کرده و مشکلات احتمالی را حل کنند‎. ‎
آخرین اخبار حوزه تبلیغات
‎* ‎مدیر عامل سازمان زیباسازی شهر تهران در پی دستور شهردار تهران، از محدودیت ویژه تبلیغات شرکتهای خارجی در ‏تهران خبر داد. به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران ‏‎(‎ایسنا)حجت‌الله ملاصالحی، مدیر عامل سازمان زیباسازی شهر ‏تهران اعلام کرد: عوارض تبلیغات محصولات شرکتهای خارجی در تهران افزایش یافته، ضمن آنکه تولیدکنندگان داخلی ‏برای تبلیغ با تخفیف در عوارض برخوردار می‌شوند. وی خاطر نشان کرد: با افزایش هزینه تبلیغ محصولات خارجی در ‏تهران، فضای رقابت محصولات داخلی با یکدیگر بیشتر شده که این مهم به ارتقای کیفیت و کمیت تولیدات داخلی منجر ‏می‌شود‎.‎
وی همچنین ساماندهی تابلوهای تبلیغاتی نصب شده بر سردر مغازه‌های شهر تهران را ازجمله موضوعات در دستور کار ‏سازمان زیباسازی شهر تهران اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مدیر عامل سازمان زیباسازی ‏شهر با بیان ‌اینکه ناهمگونی تابلوهای‌ تبلیغاتی مغازه‌ها مشکلات بصری بسیاری را درپی داشته است، گفت‎: ‎در همین ‏خصوص آئین‌نامه جدید تبلیغاتی سردر مغازه‌ها تدوین شده که بزودی اجرایی می‌شود. وی اظهارداشت: در این آیین نامه، ‏ابعاد، رنگ و نحوه تبلیغات بر سردر مغازه‌های شهر تعیین شده و صنوف مختلف شهر موظف به اجرای آن هستند‎. ‎
‎* ‎روزنامه «جوانان چین» نیز اعلام کرده، درآمد شرکتهای تلویزیونی چین از طریق پخش آگهی در سال گذشته میلادی به ‏پنج میلیارد دلار رسید. به گزارش ایرنا این رقم در مقایسه با سال 2004 میلادی افزایش 575 میلیون دلاری را نشان ‏می‌دهد. آمار اداره رادیو، فیلم و تلویزیون چین نشان می‌دهد بیشترین تبلیغات و درآمد حاصله از آن برای لوازم آرایشی، مواد ‏غذایی و دارویی بوده است .این درحالی‌است که تبلیغات افسار گسیخته پزشکی و دارویی یکی از جدی‌ترین معضلات ‏اجتماعی و بهداشتی چین مدرن به حساب می‌آید‎.‎
‎* ‎پروژه‌ مشترک دو شرکت آلمانی و عربستانی برای راه‌اندازینخستین موتور جست‌وجوگر عرب‌زبان نیز از دیگر اخبار ‏قابل توجه یک ماه اخیر بوده که بر اساس نظر کارشناسان می‌تواند بازار اینترنت را در جهان عرب به یکبارهبا رشد ‏چشمگیری همراه سازد. به گزارش ایسنا این موتور جست‌وجوگر که در سه ماهه‌ پایانی امسال راه‌اندازیخواهد شد، می‌تواند ‏رقیب جدی برای دیگر موتورهای جست‌وجوگر بزرگ جهان مانند یاهو،گوگل و‎ MSN ‎باشد. بر اساس آخرین آمار ارائه ‏شده ازسوی مرکز تحقیقات اینترنتدوبی، تعداد کاربران اینترنت عرب تا سال ‌2004 تنها ‏‎16 ‎میلیون نفربوده است که ‏پیش‌بینی می‌شود تا سال ‌2008 به ‌43 میلیون افزایش یابد. از آنجاکه موتورهای جست‌وجوگروابستگی فراوانی به درآمدهای ‏حاصل از تبلیغات اینترنتی دارند. انتظار می‌رود بازارتبلیغات اینترنتی عرب در سال ‌2008 با ‌15 برابر افزایش نسبت به ‏سال ‌2004 به مرز ‏‎150‎میلیون دلار برسد‎. ‎
کلام آخر
کلینیک بازاریابی و تبلیغات آمادگی خود را برای پاسخگویی به پرسشها و مسائل مدیران و کارشناسان محترم بازاریابی و ‏تبلیغات اعلام می‌دارد. می‌توانید با پست الکترونیک ‏Clinic@imi.ir ‎و یا دورنگار 22043001 با ما در ارتباط باشید‎. ‎

تبلیغات