رییس جمهور کارآفرین

امروزه یکی از دغدغه های ایرانیانی که خواهان ایرانی آباد هستند، انتخاب رئیس جمهور سرنوشت ساز برای چهار سال آتی کشور است. سوالهای زیر موردتوجه است که از ابعاد مختلف می بایستی موردتوجه قرار گیرد.
رئیس جمهور آینده باید از چه ویژگیهای (شخصیتی، مهارتی، توانایی) رهبری، مدیریتی برخوردار باشد؟
سابقه تاریخی و تجربه کشورهای دیگر (از قبیل مالزی - چین - ترکیه - کره) که مسیر موفقیت را جدید و سریع طی کرده اند چگونه بوده است؟
شرایط خاص ایران برای انتخاب رئیس جمهور آینده چه الزاماتی را فراهم می کند؟
ویژگیهای متمایز رؤسای قبلی جمهور و کاندیداهای فعلی باتوجه به مسئول اول چگونه است؟
ارائه برنامه ها و معرفی تیم آتی چگونه است؟
ویژگیهای رئیس جمهور کارآفرین
1 - ویژگیهای شخصیتی(CHARACTERISTIC): نوآوری و خلاق بـودن نیاز به توفیق داشتن، تحمل بالا، سخت کوشی - مخاطره پذیر بودن - جسارت و شجاعت بالا، تحول گرا بودن - عامل تغییر بودن - رویکـــــرد به تغییر ازطریق چارچوب شکنی به جای باور در تغییر تدریجی.
2 - تجربیات و سوابق مرتبط (RELATED EXPERIENCE)
تحصیلات آکادمیک یا حوزه ای؛
تجربه ایجاد یا اداره شرکتها یا سازمانهای بزرگ و متنوع؛
تجربه سیاستگذاری و تصمیم گیری در شرایط بحرانی (اقتصادی، سیاسی، نظامی، فرهنگی)؛
تجربه مدیریتی - سرپرستی و رهبری در دستگاههای دولتی؛
داشتن تجربه ایجاد کسب و کار و دارابودن نگاه اقتصادی، مالی، و درک واقعی مفهوم هزینه - منفعت و اصول اقتصاد خرد و کلان.
دارابودن تجربه اجتماعی - فرهنگی سیاسی و درک واقع بینانه از مشکلات مردم.
3- توانایی و شایستگی (COMPETENCY -CAPABILITLY
- توانایی حل مسئله؛
- تـــوانایی و دارا بودن دید استراتژیک و چشم انداز عمیق، بصیرت بالا؛
- توانایی بالا در تعامل بین المللی و دارابودن دیدگاه و نگاه جهانی؛
- توانایی ارتبــــاط موثر با دیگران (تمامی ذینفع های مداخله گر در کشور)؛
- توانایی پذیرش نقد و انتقاد؛
- توانایی سازماندهی و رهبری، نظارت و استفاده موثر از دیگران؛
- توانایی فضاسازی و تصویرسازی موثر برای ایفای نقش همه ایرانیان در توسعه کشور؛
- توانایی تعامل با حوزه های قدرت رسمی و غیررسمی در کشور.
4 - تجربه کشورهایی که مسیر موفقیت را سریع طی کرده اند: تغییرات و تحولات اخیر کشورهایی از قبیل مالزی - سنگاپور - کره - ترکیه - چین و... همه حاکی از وجود نقطه مشترک عامل اصلی تغییر (CHANGE AGENT) یعنی وجود رئیس جمهور کارآفرین در توفیق سریع کشورهای فوق است.
به عنوان نمونه هیچ کس در ایفای نقش
ماهاتیر محمد در توسعه مالزی؛
تورگورت اوزال در توسعه ترکیه؛
دنگ شیائوپنگ در توسعه چین؛
ژنرال لی، کیم در توسعه کره جنوبی تردیدی نمی کند.
نقطه مشترک همه مقامات پیش گفته، باور در تغییر رادیکال (RADICAL CHANGE) و چارچوب شکن به جای باور در بهبود و تغییر تدریجی بوده است. به بیان دیگر، وجود رئیس جمهور کارآفرین به عنوان عامل اصلی تغییر در این کشورها ایفای نقش می کند. و این جسارت، شجاعت و سرعت در تصمیم گیری و باور نگاه جهانی و استفاده از فرصتهای جامعه اطلاعاتی به عنوان استراتژی های جدید این کشور در گرفتن سهم بازار جهانی بوده است که این کشورها را با فضاسازی و تصویرسازی مثبت به حرکتی روبه جلو رهنمون ساخته که نتیجه آن توسعه، ایجاد اشتغال، رفاه اجتماعی بهتری نسبت به قبل بوده است.
5 - شرایط خاص ایران: آنچه که واقعیت انتخاب رئیس جمهور آتی را رقم می زند حاکی از اختیارات نسبتاً بالای نامبرده به عنوان دومین فرد کشور و ضرورت هماهنگی با اهداف نظام، مقام معظم رهبری، قوه قضائیه، مجلس، مجلس خبرگان، حوزه های علمیه، احزاب و توانایی تعامل و ارتباط بسیار قوی با کلیه ارکان ساختار قدرت در ایران است.
نکته مهم دیگر اینکه انتخاب رئیس جمهور در ایران تنها و مهمترین انتخابی است که همه آحاد مردم نقش مستقیم و تاثیرگذار دارند و به عبارت دیگر، مطالبات مردم چنانچه بخواهد اجرا گردد بایستی دررأی فرد موردنظرشان در حل اولویتهای آنها متبلور گردد.
از سوی دیگر اهمیت دقت در انتخاب رئیس جمهور برای تک تک آحاد ملت ایران مسئله بسیار حساس بوده و طی 25 سال گذشته بویژه بعداز پذیرش قطعنامه 598، سه جریان موثر در شکل گیری و به دست آوردن قدرت اجرایی در ایران وجود داشته اند (یعنی کارگزاران، جریان اصلاحات و جریان راست...). و جریان چهارمی به نظر می رسد درحال شکل گیری است آن هم با ویژگیهای افرادی جوان و مدیریتی تحول گرا و بحران آشنا که بیشتر عمر خدمتی خود را در دوران دفاع مقدس و سیستم های نظامی - امنیتی به لحاظ ضرورتهای انقلاب صرف کرده و از خصوصیات دیگر آنها تحصیلات بالا و اراده جدید آنها برای ورود در حوزه های توسعه، اقتصاد، مدیریت کشور است. نگارنده نام این جریان را جبهه کارآفرینان و نوآوران پیشنهاد می کند.
نکته قابل توجه اینکه باتوجه به ضرورت تامین عقب افتادگیهای کشور و نیاز بالای حل معضلات اقتصادی اجتماعی و بحرانهای حاد کشور (و با عنایت به اینکه در هر دو دوره 8 ساله دو رئیس جمهور محترم هماهنگیهای کامل یکپارچه و منسجم بین سایر دستگاههای قدرت نداشتند).
آیا کشور تاب و تحمل فرصتهای از دست رفته را دارد؟
آیا می خواهیم یک دوره حداقل 6 الی 8 ساله را باز هم گرفتار ناهماهنگیها بین قوای مختلف کنیم؟
باتوجه به اینکه تا به حال جریان راست هیچگاه نتوانسته فردی را انتخاب کند و با عنایت به هماهنگی بیشتر آنها یا سایر ارکان قدرت چنانچه این بار نتیجه انتخابات، امکان پیروزی این جریان را فراهم سازد از چند جنبه مثبت است:
1 - اینکه دوستان راست، عملاً بایستی به دنبال ارائه الگوها و مدل هایی باشند که پاسخ به انتقادات و مطالبات مردم را بدهند؛
2 - از قدرت هماهنگی بیشتر با سایر ارکان مدیریت برخوردارند؛
3 - اگر نتیجه انتخابات آینده به نفع جریان راست باشد. دیگر بهانه اینکه جریان چپ، کارگزاران ناتوان بوده اند از آنها سلب خواهد شد؛
4 - بعداز یک دوره، همه جریانهای چپ و راست و کارگزاران بایستی متحداً این جواب را به مردم بدهند بالاخره چرا در مدت حدوداً 24 سال نتوانسته اند به اهم مطالبات پاسخ دهند و به دنبال راه حلهای اساسی دیگری باشند.
6 - ارائه برنامه ها و معرفی تیم کاری: مسلم است که وجود احزاب در کشورها باعث ایجاد نظامی جهت تعیین سیاستها و برنامه ها و تعیین سیستم کاری می گردد. متاسفانه به علت نهادینه نشدن احزاب در ایران نوعاً مردم، کاندیداهای گوناگون را بدون لحاظ کردن برنامه ها و تیم کاری انتخاب می کنند. انتظار مردم از رئیس جمهــــور آتی ارائه برنامه های ذیل است:
1 - برنامه های سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی، نظامی و فرهنگی.
2 - ارائــــه استراتژی های خود باتوجه به برنامه های چهارم و اینکه می خواهند با چه سرعتی و چه نحوی برنامه ها را به اجرا درآورند؛
3 - اعلان اولویتهای خود؛
4 - تحلیل جامع از نگاه خود به مسائل و معضلات مردم؛
5 - تبیین اولویتها بویژه اقتصادی؛
6 - معرفی تجربیات و عملکرد تیم کاری خود.
ویژگیهای متمایز رؤسای قبلی جمهور و کاندیداهای فعلی
مسئولان دوره های قبل از پذیرش قطعنامه 598 با عملکردی با رویکرد خدمت گرا، خدماتی موثر در آن زمان انجام دادند و سپس جریان کارگزاران رویکرد سازندگی و سپس جریان اصلاحات و رویکرد سیاسی را مطرح ساختند. اما تا به حال مردم فردی را که روحیه کامل کارآفرینی داشته باشد یعنی اینکه خود ایجادکننده و رشددهنده کسب و کاری بوده باشد و یا اینکه شجاع، نوآور و تحول گرا باشد، انتخاب نکرده اند. با نگاهی به کاندیداهای فعلی، متاسفانه باید اذعان کرد، فضای کافی برای پرورش مدیران و رهبران جوان و یا کارآفرینی که بتوانند مسئولیت اجرایی کشور را برعهده بگیرند، وجود ندارد.
در هر صورت شرایط حاضر کشور، فردی را می طلبد که قهرمان توسعه، ناجی، لوکوموتیوران توسعه ایران اسلامی باشد و بتواند هماهنگیهای لازم با سایر قوا و مسئولان درجه یک درجهت تحقق مطالبات به حق مردم را داشته باشد.