دیدگاه های مشورتی کمیسیون قضایی و حقوقی سازمان قضایی نیروهای مسلح
چکیده
متن
نظریه شماره 8814/7-9/11/1382
«مجازات قسمت اخیر ماده (612) قانون مجازات اسلامی برای جلوگیری از بی نظمی است و ربطی به شاکی ندارد و مجازات معاون که در تبصره ذیل این ماده بیان شده مربوط به معاون جرم است که جنبه عمومی دارد.»
سؤال:
آیا گذشت شاکی خصوصی در قتل عمدی موضوع ماده (612) قانون مجازات اسلامی قابل استفاده برای معاون جرم نیز می باشد؟
مجازات موضوع ماده (612) قانون مجازات اسلامی قانون مجازات اسلامی ربطی به شاکی ندارد تا گذشت او در اسقاط یا تعیین میزان آن مؤثر باشد، بلکه از باب حفظ نظم و امنیت جامعه برقرار شده است و مجازات مقرر در تبصره ذیل این ماده کیفر اخلال در نظم و امنیت جامعه نیست بلکه مجازات معاونت در قتل عمد است. بنابراین معاونت در قتل عمدی با توجه به تبصره ذیل ماده (208) قانون مجازات اسلامی و تبصره ذیل ماده (612) همان قانون جنبه عمومی دارد.
نظریه شماره 4853/7-16/5/1380
«درجرایمی که مجازات آن قصاص، اعدام، رجم و حبس ابد است، چنان چه متهم فراری باشد، وکیل تسخیری انتخاب می شود و رأی صادره حضوری است.»
سؤال:
طبق تبصره "1" ماده (186) قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری، در جرایمی که مجازات آن به موجب قانون قصاص نفس، اعدام، رجم و حبس ابد است درصورتی که متهم، وکیل معرفی نکند، تعیین وکیل تسخیری برای او الزامی است، در مواردی که قاتل، فراری است و در جلسات رسیدگی شرکت نمی کند، محاکمه وی چگونه ممکن است؟
چون بر اساس تبصره "2" ماده (186) قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری بایستی برای قاتل فراری، وکیل تسخیری تعیین شود و چون وکیل در جلسات محاکمه شرکت می کند، لذا محاکمه و اتخاذ تصمیم نسبت به چنین شخصی فاقد منع قانونی است و با شرکت وکیل در جلسات دادرسی، حکم صادره حضوری محسوب می شود نه غیابی.
نظریه شماره 2595/7-15/4/1382
«فرد ایرانی که در خارج مرتکب جرم و محکوم شده است، مجدداً در ایران محاکمه نمی شود».
سؤال:
یک راننده ایرانی در ترکیه با سرنگون شدن اتوبوس مرتکب قتل غیر عمدی عده ای شده است،چنان چه راننده مقیم شهرستان قم باشد و اولیای دم از راننده شکایت نمایند، تکلیف چیست؟
اولاً: چون قتل و صدمات ناشی از واژگون شدن اتوبوس در ترکیه به وقوع پیوسته و چون حسب مستفاد از استعلام مبنی بر محبوس شدن راننده به مدت سه ماه در ترکیه ظاهراً تعقیب و محاکمه متهم در ترکیه انجام شده است، لذا در صورت محکومیت او در ترکیه، محاکمه دوباره راننده در ایران تجدید خواهد شد. درغیر این صورت، حسب ماده (7) قانون مجازات اسلامی در هر جا که راننده در ایران دستگیر شود، همان مرجع صلاحیت رسیدگی خواهد داشت و مطالبه دیه هم در همان پرونده کیفری صورت خواهد گرفت.
ثانیاً: در صورتی که متهم در ترکیه محکومیت یافته باشد ولی دیه مسکوت مانده باشد، در این صورت چون پرونده کیفری در ترکیه موجود است و صدور حکم به پرداخت دیه در آن جا مقدور نبوده، لذا اولیای دم مقتولین و مصدومین می توانند به دادگاه محل اقامت راننده در قم با تقدیم دادخواست، در مقام مطالبه دیه برآیند.
نظریه شماره 3079285/34/7-7/3/1385
سؤال:
آیا تعاونی های مسکن و مصرف نیروهای مسلح اداری، شخصیت حقوقی مستقل می باشند یا خیر؟
با عنایت به مواد (7) و (36) قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 و ماده (2) اساسنامه ی بنیاد تعاون ناجا، کلیه شرکت های تعاونی دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده که برابر اساسنامه مربوط توسط هیأت مدیره اداره می شوند و مطابق ماده (17) قانون مزبور اگر دستگاه¬های دولتی در تأمین سرمایه تعاونی نقش داشته باشند، عضو تعاونی محسوب نمی¬شوند.
«مجازات قسمت اخیر ماده (612) قانون مجازات اسلامی برای جلوگیری از بی نظمی است و ربطی به شاکی ندارد و مجازات معاون که در تبصره ذیل این ماده بیان شده مربوط به معاون جرم است که جنبه عمومی دارد.»
سؤال:
آیا گذشت شاکی خصوصی در قتل عمدی موضوع ماده (612) قانون مجازات اسلامی قابل استفاده برای معاون جرم نیز می باشد؟
مجازات موضوع ماده (612) قانون مجازات اسلامی قانون مجازات اسلامی ربطی به شاکی ندارد تا گذشت او در اسقاط یا تعیین میزان آن مؤثر باشد، بلکه از باب حفظ نظم و امنیت جامعه برقرار شده است و مجازات مقرر در تبصره ذیل این ماده کیفر اخلال در نظم و امنیت جامعه نیست بلکه مجازات معاونت در قتل عمد است. بنابراین معاونت در قتل عمدی با توجه به تبصره ذیل ماده (208) قانون مجازات اسلامی و تبصره ذیل ماده (612) همان قانون جنبه عمومی دارد.
نظریه شماره 4853/7-16/5/1380
«درجرایمی که مجازات آن قصاص، اعدام، رجم و حبس ابد است، چنان چه متهم فراری باشد، وکیل تسخیری انتخاب می شود و رأی صادره حضوری است.»
سؤال:
طبق تبصره "1" ماده (186) قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری، در جرایمی که مجازات آن به موجب قانون قصاص نفس، اعدام، رجم و حبس ابد است درصورتی که متهم، وکیل معرفی نکند، تعیین وکیل تسخیری برای او الزامی است، در مواردی که قاتل، فراری است و در جلسات رسیدگی شرکت نمی کند، محاکمه وی چگونه ممکن است؟
چون بر اساس تبصره "2" ماده (186) قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری بایستی برای قاتل فراری، وکیل تسخیری تعیین شود و چون وکیل در جلسات محاکمه شرکت می کند، لذا محاکمه و اتخاذ تصمیم نسبت به چنین شخصی فاقد منع قانونی است و با شرکت وکیل در جلسات دادرسی، حکم صادره حضوری محسوب می شود نه غیابی.
نظریه شماره 2595/7-15/4/1382
«فرد ایرانی که در خارج مرتکب جرم و محکوم شده است، مجدداً در ایران محاکمه نمی شود».
سؤال:
یک راننده ایرانی در ترکیه با سرنگون شدن اتوبوس مرتکب قتل غیر عمدی عده ای شده است،چنان چه راننده مقیم شهرستان قم باشد و اولیای دم از راننده شکایت نمایند، تکلیف چیست؟
اولاً: چون قتل و صدمات ناشی از واژگون شدن اتوبوس در ترکیه به وقوع پیوسته و چون حسب مستفاد از استعلام مبنی بر محبوس شدن راننده به مدت سه ماه در ترکیه ظاهراً تعقیب و محاکمه متهم در ترکیه انجام شده است، لذا در صورت محکومیت او در ترکیه، محاکمه دوباره راننده در ایران تجدید خواهد شد. درغیر این صورت، حسب ماده (7) قانون مجازات اسلامی در هر جا که راننده در ایران دستگیر شود، همان مرجع صلاحیت رسیدگی خواهد داشت و مطالبه دیه هم در همان پرونده کیفری صورت خواهد گرفت.
ثانیاً: در صورتی که متهم در ترکیه محکومیت یافته باشد ولی دیه مسکوت مانده باشد، در این صورت چون پرونده کیفری در ترکیه موجود است و صدور حکم به پرداخت دیه در آن جا مقدور نبوده، لذا اولیای دم مقتولین و مصدومین می توانند به دادگاه محل اقامت راننده در قم با تقدیم دادخواست، در مقام مطالبه دیه برآیند.
نظریه شماره 3079285/34/7-7/3/1385
سؤال:
آیا تعاونی های مسکن و مصرف نیروهای مسلح اداری، شخصیت حقوقی مستقل می باشند یا خیر؟
با عنایت به مواد (7) و (36) قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370 و ماده (2) اساسنامه ی بنیاد تعاون ناجا، کلیه شرکت های تعاونی دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده که برابر اساسنامه مربوط توسط هیأت مدیره اداره می شوند و مطابق ماده (17) قانون مزبور اگر دستگاه¬های دولتی در تأمین سرمایه تعاونی نقش داشته باشند، عضو تعاونی محسوب نمی¬شوند.