پرسش و پاسخ های قضایی- کیفری
چکیده
متن
سؤال: در پرونده¬ای که موضوع اتهام مطرح در آن زنا باشد._ به جای آنکه براساس تبصره 2 ماده (3) قانون اصلاحی، مستقیماً در دادگاه مربوطه مطرح گردد،_ چنانچه به یکی از شعب بازپرسی ارجاع شود؛ آیا بازپرس رسیدگی کننده به پرونده با توجه به اوضاع و احوال موجود در پرونده و بیم فرار متهم و قبل از صدور قرار عدم صلاحیت ذاتی و ارسال پرونده به دادگاه مربوطه می¬تواند نسبت به متهم قرار تأمین صادر نماید یا خیر؟
پاسخ:نظریه اکثریت : به استناد ماده (23) قانون آیین دادرسی کیفری در جرایم مشهودی که از صلاحیت مقام قضایی محلی خارج است مقام قضایی محل ممکن است کلیه¬ی اقدامات لازم را برای جلوگیری از امحاء آثار جرم و فرار متهم به عمل آورد.
در موضوع سؤال چنانچه زنای موضوع صلاحیت دادگاه¬های عمومی جزایی مطرح باشد،به دلیل شمول ماده (23) مرقوم و با توجه به حضور مقام قضایی صالح در محل، دادسرا حق تفهیم اتهام و صدور قرار تأمین را ندارد؛ لیکن با توجه به ماده (23) مرقوم در جرم لواط و زنای موضوع صلاحیت دادگاه کیفری استان چنانچه مشهود بوده و در غیر مرکز استان واقع شود، با توجه به قانون اشاره شده بازپرس محل، صالح به تفهیم اتهام و صدور قرار تأمین است والا چنین اختیاری ندارد.
نظریه اقلیت: ( دو نظر مستقل و متمایز)
اول: با توجه به صراحت تبصره 3 ماده (3) قانون اصلاحی و تبصره ماده (43) قانون آیین دادرسی کیفری که انجام تحقیقات در جرایم منافی عفت ( زنا یا لواط ) را، حتی وقتی که جرم مشهود باشد به عهده دادگاه واگذار نموده، قضات دادسرا اختیار تفهیم اتهام و اخذ تأمین را ندارند.
دوم: نظر به اینکه طبق اصل 32 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، هیچ¬کس را نمی¬توان دستگیر کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین می¬کند و در مانحن فیه تبصره 3 ماده (3) قانون اصلاحی و تبصره ماده (43) قانون آیین دادرسی کیفری تعیین تکلیف نموده¬اند لذا اصولاً در موضوعات مطروحه فقط دادگاه، صالح به اقدامات و رسیدگی است.النهایه با توجه به قسمت دوم اصل 32 قانون اساسی در صورت ضرورت بازداشت، موضوع اتهام باید با ذکر دلیل بلافاصله کتباً به متهم ابلاغ و تفهیم شود و حداکثر ظرف مدت 24 ساعت پرونده¬ی مقدماتی به مراجع صالح قضایی ارسال و مقدمات محاکمه در اسرع وقت فراهم گردد.
تبدیل تأمین توسط دادستان
سؤال : در فرضی که متهم با صدور قرار بازداشت به زندان اعزام شده و دادستان بعد از 24 ساعت، نظر به صدور قرار تأمین دیگری دارد، قرار متناسب باید با احضار متهم از زندان و در حضور او صادر شود یا اینکه قرار مزبور در غیاب متهم صادر و از طریق زندان به متهم ابلاغ گردد؟
پاسخ : چون نص خاصی برای ابلاغ حضوری قرار تأمین به متهم وجود ندارد، درتغییر یا تبدیل قرار بازداشت متهمی که در بازداشت است حضور او ضرورت ندارد. النهایه قرار تبدیل تأمین باید بلافاصله از طریق زندان به متهم ابلاغ شود تا مطابق ماده (138 ) قانون آیین دادرسی کیفری اقدام گردد.
اظهارنظر مجدد دادستان در قرار پیشنهادی به دادیار
سؤال:در صورتی که دادستان از دادیار خواسته باشد قرار کفالت صادر کند، پس از صدور قرار، جلب نظر دادستان لازم است یا خیر؟
پاسخ: باتوجه به بند ز ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب، دادیار مکلف به تبعیت از نظر دادستان است. بنابراین اگر نوع و میزان قرار را دادستان معین نموده و دادیار هم بر آن اساس اقدام کرده باشد، نیازی به اظهارنظر مجدد دادستان نیست و در صورتی که دادستان میزان تأمین را مشخص نکرده باشد، پس از صدور قرار باید پرونده را به نظر دادستان برساند.
مرجع حل اختلاف دادستان حوزه¬ی قضایی بخش ( در مقام جانشینی بازپرس )
سؤال: درصورتی که دادستان شهرستان با قرار منع پیگرد جانشین بازپرس در حوزه قضایی بخش مخالفت کند، مرجع حل اختلاف چه دادگاهی است؟دادگاه عمومی بخش، شهرستان یا کیفری استان؟
پاسخ: با توجه به بندهای ل و ن ماده (3) قانون اصلاح تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب، نظر به اینکه دادرس دادگاه بخش در جرایم موضوع صلاحیت دادگاه کیفری استان به جانشینی بازپرس اقدام می¬کند، حل اختلاف بین او و دادستان راجع به قرار منع تعقیب متهم حسب مورد با دادگاه عمومی حوزه قضایی شهرستان یا دادگاه انقلاب است.
مرجع تأیید قرار وثیقه دادسرای معطی نیابت
سؤال: اگر دادیار به دادسرای دیگر نیابت قضایی داده و صدور قرار وثیقه را تقاضا کند، در زمان نیابت باید موافقت دادستان حوزه خود را بگیرد یا دادیار مجری نیابت باید موافقت دادستان حوزه مجری نیابت را اخذ نماید؟
پاسخ: نظریه اکثریت : چون در فرض سؤال قرار تأمینی صادر نشده است ضرورتی به تحصیل نظریه دادستان محل معطی نیابت نیست؛ لیکن دادیارمجری نیابت باید قرار تأمین مأخوذه را به نظر و موافقت دادستان همان حوزه برساند.
نظریه اقلیت: تکلیف مقرر در بند ز ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب ناظر به قرارهای نهایی و قرار بازداشت موقت است و شامل قرارها اعدادی نمی¬شود.
تأیید قرار بازداشت موقت توسط معاون دادستان علی رغم حضور دادستان
سؤال :با توجه به تبصره 5 ماده (3) قانون اصلاح تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب چنانچه با فرض حضور دادستان، معاون دادستان قرار بازداشت موقت صادر نماید، موافقت دادستان با قراربازداشت مذکور ضرورت دارد یا خیر؟
پاسخ: نظریه اکثریت : مستفاد از ملاک بندهای ح و ز و تبصره 5 ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب، قرار بازداشت صادره توسط معاون دادستان باید با موافقت دادستان باشد.
نظریه اقلیت : با توجه به تبصره 5 ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب ، در غیاب دادستان معاون او دارای کلیه¬ی وظایف و اختیارات قانونی دادستان است و با حضور دادستان فقط نسبت به اموری که دادستان به او ارجاع نموده، وظایف و اختیارات دادستان را دارد. بنابراین در فروض مذکور معاون دادستان تکلیفی برای اخذ نظریه دادستان ندارد و تکلیف مقرر در بند ز ماده مذکور فقط ناظر به دادیار است نه معاون.
پاسخ:نظریه اکثریت : به استناد ماده (23) قانون آیین دادرسی کیفری در جرایم مشهودی که از صلاحیت مقام قضایی محلی خارج است مقام قضایی محل ممکن است کلیه¬ی اقدامات لازم را برای جلوگیری از امحاء آثار جرم و فرار متهم به عمل آورد.
در موضوع سؤال چنانچه زنای موضوع صلاحیت دادگاه¬های عمومی جزایی مطرح باشد،به دلیل شمول ماده (23) مرقوم و با توجه به حضور مقام قضایی صالح در محل، دادسرا حق تفهیم اتهام و صدور قرار تأمین را ندارد؛ لیکن با توجه به ماده (23) مرقوم در جرم لواط و زنای موضوع صلاحیت دادگاه کیفری استان چنانچه مشهود بوده و در غیر مرکز استان واقع شود، با توجه به قانون اشاره شده بازپرس محل، صالح به تفهیم اتهام و صدور قرار تأمین است والا چنین اختیاری ندارد.
نظریه اقلیت: ( دو نظر مستقل و متمایز)
اول: با توجه به صراحت تبصره 3 ماده (3) قانون اصلاحی و تبصره ماده (43) قانون آیین دادرسی کیفری که انجام تحقیقات در جرایم منافی عفت ( زنا یا لواط ) را، حتی وقتی که جرم مشهود باشد به عهده دادگاه واگذار نموده، قضات دادسرا اختیار تفهیم اتهام و اخذ تأمین را ندارند.
دوم: نظر به اینکه طبق اصل 32 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، هیچ¬کس را نمی¬توان دستگیر کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین می¬کند و در مانحن فیه تبصره 3 ماده (3) قانون اصلاحی و تبصره ماده (43) قانون آیین دادرسی کیفری تعیین تکلیف نموده¬اند لذا اصولاً در موضوعات مطروحه فقط دادگاه، صالح به اقدامات و رسیدگی است.النهایه با توجه به قسمت دوم اصل 32 قانون اساسی در صورت ضرورت بازداشت، موضوع اتهام باید با ذکر دلیل بلافاصله کتباً به متهم ابلاغ و تفهیم شود و حداکثر ظرف مدت 24 ساعت پرونده¬ی مقدماتی به مراجع صالح قضایی ارسال و مقدمات محاکمه در اسرع وقت فراهم گردد.
تبدیل تأمین توسط دادستان
سؤال : در فرضی که متهم با صدور قرار بازداشت به زندان اعزام شده و دادستان بعد از 24 ساعت، نظر به صدور قرار تأمین دیگری دارد، قرار متناسب باید با احضار متهم از زندان و در حضور او صادر شود یا اینکه قرار مزبور در غیاب متهم صادر و از طریق زندان به متهم ابلاغ گردد؟
پاسخ : چون نص خاصی برای ابلاغ حضوری قرار تأمین به متهم وجود ندارد، درتغییر یا تبدیل قرار بازداشت متهمی که در بازداشت است حضور او ضرورت ندارد. النهایه قرار تبدیل تأمین باید بلافاصله از طریق زندان به متهم ابلاغ شود تا مطابق ماده (138 ) قانون آیین دادرسی کیفری اقدام گردد.
اظهارنظر مجدد دادستان در قرار پیشنهادی به دادیار
سؤال:در صورتی که دادستان از دادیار خواسته باشد قرار کفالت صادر کند، پس از صدور قرار، جلب نظر دادستان لازم است یا خیر؟
پاسخ: باتوجه به بند ز ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب، دادیار مکلف به تبعیت از نظر دادستان است. بنابراین اگر نوع و میزان قرار را دادستان معین نموده و دادیار هم بر آن اساس اقدام کرده باشد، نیازی به اظهارنظر مجدد دادستان نیست و در صورتی که دادستان میزان تأمین را مشخص نکرده باشد، پس از صدور قرار باید پرونده را به نظر دادستان برساند.
مرجع حل اختلاف دادستان حوزه¬ی قضایی بخش ( در مقام جانشینی بازپرس )
سؤال: درصورتی که دادستان شهرستان با قرار منع پیگرد جانشین بازپرس در حوزه قضایی بخش مخالفت کند، مرجع حل اختلاف چه دادگاهی است؟دادگاه عمومی بخش، شهرستان یا کیفری استان؟
پاسخ: با توجه به بندهای ل و ن ماده (3) قانون اصلاح تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب، نظر به اینکه دادرس دادگاه بخش در جرایم موضوع صلاحیت دادگاه کیفری استان به جانشینی بازپرس اقدام می¬کند، حل اختلاف بین او و دادستان راجع به قرار منع تعقیب متهم حسب مورد با دادگاه عمومی حوزه قضایی شهرستان یا دادگاه انقلاب است.
مرجع تأیید قرار وثیقه دادسرای معطی نیابت
سؤال: اگر دادیار به دادسرای دیگر نیابت قضایی داده و صدور قرار وثیقه را تقاضا کند، در زمان نیابت باید موافقت دادستان حوزه خود را بگیرد یا دادیار مجری نیابت باید موافقت دادستان حوزه مجری نیابت را اخذ نماید؟
پاسخ: نظریه اکثریت : چون در فرض سؤال قرار تأمینی صادر نشده است ضرورتی به تحصیل نظریه دادستان محل معطی نیابت نیست؛ لیکن دادیارمجری نیابت باید قرار تأمین مأخوذه را به نظر و موافقت دادستان همان حوزه برساند.
نظریه اقلیت: تکلیف مقرر در بند ز ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب ناظر به قرارهای نهایی و قرار بازداشت موقت است و شامل قرارها اعدادی نمی¬شود.
تأیید قرار بازداشت موقت توسط معاون دادستان علی رغم حضور دادستان
سؤال :با توجه به تبصره 5 ماده (3) قانون اصلاح تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب چنانچه با فرض حضور دادستان، معاون دادستان قرار بازداشت موقت صادر نماید، موافقت دادستان با قراربازداشت مذکور ضرورت دارد یا خیر؟
پاسخ: نظریه اکثریت : مستفاد از ملاک بندهای ح و ز و تبصره 5 ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب، قرار بازداشت صادره توسط معاون دادستان باید با موافقت دادستان باشد.
نظریه اقلیت : با توجه به تبصره 5 ماده (3) قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاه¬های عمومی و انقلاب ، در غیاب دادستان معاون او دارای کلیه¬ی وظایف و اختیارات قانونی دادستان است و با حضور دادستان فقط نسبت به اموری که دادستان به او ارجاع نموده، وظایف و اختیارات دادستان را دارد. بنابراین در فروض مذکور معاون دادستان تکلیفی برای اخذ نظریه دادستان ندارد و تکلیف مقرر در بند ز ماده مذکور فقط ناظر به دادیار است نه معاون.
تبلیغات
