نویسندگان: غلامعلی افروز
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله

چکیده

متن

مفهوم مدیریت آموزشی 1 به ساده‏ترین بیان یعنی هدایت و رهبری برنامه‏های آموزشی در قلمرو مأموریت‏ها مسئولیت‏های محوله.به سخن دیگر همه برنامه‏های آموزشی در زمینه‏های گوناگون و در سطوح مختلف نیازمند مدیریت آموزشی است.در این معنا همه برنامه‏های آموزشی در سطح کلان جامعه، آموزش‏های رسمی و غیررسمی، 2 مستقیم و غیرمستقیم با هدف‏های متنوع و متفاوت، نیازمند برخورداری از مدیریت جامع آموزشی است.امروزه مدیریت آموزشی به مثابه یک رشته تخصصی پیش‏رفته در بسیاری از دانشگاه‏های جهان مورد توجه است.
مدیر آموزشی کسی است که می‏تواند هدایت و رهبری برنامه‏های آموزشی را عهده‏دار شود.مدیر آموزشی موفق کسی است که شاکله شخصیتی او آمیزه‏ای از تخصص، تعهد و قدرت رهبری باشد، به گونه‏ای که در سایه چنین مدیریتی اهداف پیش‏بینی شده در برنامه‏های آموزشی محقق گردد.
بدیهی است که عمده‏ترین مصداق و کاربرد مدیریت آموزشی در قلمرو نظام تعلیم تربیت کشور مورد توجه و تأکید می‏باشد.به عبارت دیگر مدیریت و رهبری آموزشی در سطوح مختلف نظام آموزش و پرورش کشور از بیش‏ترین اهمیت برخوردار است و تحقق عینی اهداف همه برنامه‏های آموزشی، تربیتی و فرهنگی در مقاطع مختلف و پایه‏های تحصیلی، از مرحله پیش‏دبستانی تا پیش‏دانشگاهی در پرتو حسن مدیریت و رهبری آموزشی می‏تواند صورت پذیرد.
زنجیره اصلی نظام رسمی تعلیم و تربیت کشور، یعنی وزارت آموزش و پرورش، با هدف‏های والای آموزشی و پرورشی از مجموعه حلقه‏های آموزشی یعنی مدارس تشکیل شده است.سلامت این نظام درگرو سلامت و پویایی تک‏تک حلقه‏های آموزشی در اقصی نقاط کشور است مدیریت آموزش و پرورش در سطح کلان می‏بایست همواره به سلامت و پویایی زنجیره تعلیم و تربیت کشور و بالطبع به درستی و کارآمدی حلقه‏های تشکیل دهنده این زنجیره، یعنی مدارس اندیشه نماید.در واقع سلامت و پویایی و تعالی نظام تعلیم تربیت کشور را می‏توان در قابلیت، قدرت و توان مدیران حلقه‏های‏آموزشی جست‏وجو کرد.
در حقیت اصلی‏ترین رسالت وزیر محترم نظام آموزش و پرورش کشور با همکاری و همدلی معاونان و مدیران کل ستادی و اجرایی و رؤسای آموزش و پرورش مناطق مختلف و با معاضدت هزاران کارشناس و کارمند و کارپرداز در این است که از حسن اجرای برنامه‏های آموزشی و پرورشی و محقق شدن تمامی هدف‏های کوتاه‏مدت و بلند مدت پیش‏بینی‏شده توسط معلمان و مربیان شاغل در هر واحد آموزشی، با هدایت مدبرانه و حسن‏تدبیر مدیران اطمینان حاصل نمایند.از همین روست که از مدیر یک واحد آموزشی انتظار می‏رود با برخورداری از بینش عمیق نسبت به هدف‏ها و روش‏های مؤثر در تعلیم و تربیت و بهره‏مندی از وجود معلمان واجد شرایط، تمام هدف‏های آموزشی و پرورشی موردنظر را محقق سازد.
یک مدیر آموزشی توانمند به درستی می‏داند که امر آموزش نمی‏تواند جدای از پرورش باشد و در فرایند فعالیت‏های پرورشی یا تربیتی، آموزش یا تعلیم به معنای دقیق آن نهفته است.
یک مدیر آموزشی توانمند به درستی می‏داند که امر آموزش نمی‏تواند جدای از پرورش باشد و در فرآیند فعالیت‏های پرورشی یا تربیتی، آموزش یا تعلیم به معنای دقیق آن نهفته است.
یک مدیر آموزشی بصیر می داند که پایدارترین یادگیری‏ها، یادگیری‏های غیر مستقیم است و دانش‏آموزان در سنین مختلف، به ویژه در مقاطع ابتدایی و راهنمایی، بیش‏ترین همانندسازی را با معلمان محبوب خود به عمل می‏آورند و همانندسازی یعنی تربیت‏پذیری.
یک مدیر آموزشی فهیم و مستعد به نیکی می‏داند آن‏گاه که معلم کلاس که در حقیقت رهبری آموزشی و پرورشی دانش‏آموزان را عهده‏دار است، درس خود را با نام خدا آغاز می‏نماید، با وضو سر کلاس حاضر می‏گردد، در هنگامه اذان در صف منادیان توحید قرارمی‏گیرد، همیشه با خوش‏رویی و تبسّم و اعتماد به نفس و در نهایت عطوفت و محبّت و منطق و استواری با بچه‏ها صحبت می‏کند و درس می‏دهد، در هیچ شرایطی از عدالت بصری، کلامی و رفتاری عدول نمی کند و در واقع در کنار تدریس برنامه‏های درسی مختلف و پاسخ به سؤالات شناختی دانش آموزانش نیازهای فطری و روانی آنان را نیز به زیبایی ارضا می‏کند، مهمترین و بلندترین گام را در تحقق اهداف پرورشی و آموزشی مدرسه برمی‏دارد.کوتاه سخن آن که مدیران محترم و زحمتکش مدارس حساس‏ترین و خطیرترین مسئولیت را در گستره نظام تعلیم و تربیت کشور بر عهده دارند.اصلی‏ترین رسالت ایشان هدایت و رهبری برنامه‏های آموزشی است که آن هم بدون همراهی و همدلی و مشاورت و رایزنی مستمر با معلمان عزیز مقدور و میسور نخواهد بود.
بنابراین انتظار معقول و مطلوب این است که مدیران متعهد واحدهای آموزشی با احساس عهده‏دارشدن خطیرترین رسالت، یعنی شکوفا نمودن جوانه‏های وجود کودکان و نوجوانان، بیشترین همّت خود را در همراهی و همدلی با معلمان مبذول دارند.
از یک مدیر آموزشی موفق در نظام تعلیم و تربیت ایران اسلامی انتظار می‏رود که بیش‏ترین وقت خود را در همگامی بامعلمان صرف کند و برای حسن ایفای مسئولیت‏های محوله بخش دیگری از وقت خود را در جهت هم‏آهنگی و همدلی اولیای دانش‏آموزان با معلمان مدرسه‏اش اختصاص دهد.بدیهی است که این مدیر موفق زمانی را نیز برای ارتباط با مدیر یا مدیران ما فوق پیش‏بینی نموده، ضمن حفظ ارتباط بهتر با منابع مؤثر و حمایتگر محلی و منطقه‏ای، عند الاقتضاء با تنظیم برنامه‏ای منظم، با دانش‏آموزان مدرسه بیش‏تر در ارتباط خواهد بود.
مدیر موفق یک مدرسه با احساس مسئولیت پرورشی و آموزشی، حتی المکان از پرداختن به اموری که چندان تناسبی با رسالت اصلی وی ندارد و عمدتا از جمله وظایف یک کارپرداز یا مسئول خدمات عمومی است، اجتناب می‏کند.
آری، زمانی یک مدیر مدرسه می‏تواند موفق باشد که هم او احساس کند که مسئولیت هدایت و رهبری امور تربیتی و آموزشی دانش‏آموزان مدرسه‏اش را بر عهده دارد و هم مدیران محترم مناطق و استان‏ها و مدیران کل ستادی و شاکله مدیریت کلان نظام آموزش و پرورش کشور چنین اندیشه‏ای داشته باشند.
پی‏نوشت‏ها:
(1)- .NOITARTSINIMDA LANOITACUDE
(2)-آموزش‏های غیررسمی جامعه، از طریق برنامه‏های صدا و سیما، مطبوعات، خطبه‏های نماز جمعه و غیره صورت می‏گیرد.

تبلیغات