سالمندان

بنابر آمار سازمان ملل متحد، تعداد سالمندان تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو برابر می شود و از ۸۴۱ میلیون نفر به ۲ میلیارد نفر می رسد. ازجمله مسائل مهمی که در دوره سالمندی نیز مطرح است سبک زندگی است. محققان در این پژوهش از مدل بومی استاندارد داخلی موجود در خصوص سبک زندگی سالمندان استفاده کردند که دارای 5 بُعد پیش گیری؛ فعالیت های جسمی، تفریحی، سرگرمی و ورزشی؛ تغذیه سالم؛ مدیریت تنش و روابط اجتماعی و بین فردی است. در این پژوهش، از دو راهکار هم بستگی و توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری تمام شهروندان تهرانی با حداقل 60 سال سن هستند. نتایج نشان داد که رسانه ها در ابعاد پیش گیری، تغذیه سالم و روابط اجتماعی و بین فردی نقش دارند؛ درحالی که بر ابعاد فعالیت های جسمی، تفریحی، سرگرمی و ورزشی و مدیریت تنش تأثیر معناداری ندارند.

در این پژوهش، تجربه زیسته سالمندان در مواجهه با پاندمی کووید-19 به عنوان یک تجربه اجتماعی و مخاطره آمیز، مورد واکاوی قرار گرفت و مهم ترین تغییرات زندگی روزمره سالمندان استخراج شد. روش این مطالعه مبتنی بر طرح پژوهش کیفی است. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با سالمندان (و یا فرزندان آن ها) و برای تحلیل داده های کیفی از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد سالمندان در زندگی روزمره، تغییرات چندگانه ای را تجربه کرده اند. این تغییرات در قلمروهای اقتصاد، سلامت جسمی، سلامت روانی و مناسبات خانوادگی و اجتماعی بوده است. نتایج روایتگر آن است که مسائل سالمندان در دوره پاندمی کووید-19، فردی نیست بلکه خانوادگی و اجتماعی است. این موضوع به اهمیت خانواده و تعاملات بین نسلی در زندگی روزمره سالمندان برمی گردد. علاوه بر این، پیامدهای این دوره بر زندگی روزمره سالمندان فقط شامل تاثیرات مستقیم آن نیست بلکه پیامدهای غیرمستقیمی نیز داشته است. در این زمینه می توان به پیامدهای اقتصادی کرونا بر زندگی شغلی فرزندان (عمدتاً جوانان) اشاره کرد که نه تنها به کاهش حمایت گری از والدین سالمند منتهی شده بلکه اضطراب و نگرانی سالمندان را نیز به دنبال داشته است. همچنین می توان به افت سرمایه سلامت سالمندان و مرگ هایی اشاره داشت که ناشی از تاخیر در پیگیری وضعیت سلامت و درمان است. سالمندی، تجربه ای اجتماعی و نابرابر است و انجام این دسته از مطالعات در راستای سیاست گذاری اجتماعی سالمندی و خانواده بسیار سودمند است.    

  امروزه جوامع بشری با مسئله بزرگ افزایش شدید نسبت جمعیت سالمندان به کل جمعیت، روبه رو هستند. علت این مسئله، پیشرفت های بهداشتی و پزشکی و کاهش آمار موالید و مرگ ومیر است. در این میان، نکته مهم آن است که 60 درصد افراد سالمند در کشورهای درحال توسعه زندگی می کنند؛ کشورهایی که آمادگی لازم برای رویارویی با پدیده سالمندی و پیامدهای بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی آن را ندارند. هدف از این پژوهش ارزیابی شاخص های شهر مطلوب سالمندان و ارزیابی مهم ترین بعد در شهر یاسوج می باشد. این تحقیق بر اساس هدف «کاربردی» و ازلحاظ ماهیت و روش «توصیفی-تحلیلی» می باشد. شیوه گردآوری اطلاعات شامل مطالعات کتابخانه ای (فیش برداری و اسنادی) و مطالعات میدانی (پرسش نامه) است. جهت تحلیل داده ها از مدل های تحلیل آماری در SPSS شامل آزمون T تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون چند متغیره و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج ارزیابی شاخص ها نشان داد که شهر یاسوج ازنظر مطلوبیت برای سالمندان از شرایط مناسب و باکیفیتی برخوردار نبوده و در طراحی و ساخت شهر یاسوج، رفاه و آسایش سالمندان به درستی موردتوجه قرار نگرفته و فقط در برخی از ابعاد به این امر توجه شده است.

هدف پژوهش تبیین اثر بازاریابی اجتماعی بر ایجاد انگیزه مشارکت ورزشی سالمندان استان آذربایجان شرقی بود. جهت گیری اصلی پژوهش کاربردی به روش کمّی با رویکرد قیاسی از نوع توصیفی همبستگی مبتنی بر معادلات ساختاری و به صورت پیمایشی اجرا شده بود. جامعه آماری پژوهش سالمندان ورزشکار استان آذربایجان شرقی در سال 1400 بودند، بر اساس حجم منطقی نمونه مورد نیاز در مدل یابی معادلات ساختاری 200 نفر به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته 45 گویه ای، حاوی متغیر پیش بین؛ بازاریابی اجتماعی در برگیرنده رفاه فردی 5 سؤالی و رفاه اجتماعی 5 سؤالی و متغیر ملاک انگیزه مشارکت ورزشی شامل آمادگی جسمانی 5 سؤالی، انگیزه اجتماعی6 سؤالی، شناختی6 سؤالی، چالشی6 سؤالی، مشارکتی5 سؤالی، پزشکی7 سؤالی بود. روایی محتوایی پرسشنامه با محاسبه میانگین واریانس استخراج شده در جامعه و ارزیابی بیرونی مدل با توجه به ضرایب آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی مورد مطالعه و تأیید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. به منظور تأیید و برازش مدل از روش تحلیل عاملی تأییدی از طریق نرم افزار Spss20 و Lisrel8.5 استفاده شد. نتایج نشان داد بازاریابی اجتماعی بر شش بُعد انگیزه مشارکت ورزشی؛ آمادگی جسمانی، انگیزه اجتماعی، شناختی، چالشی، مشارکتی، پزشکی تأثیر مثبت معناداری دارد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوهای عشق ورزی سالمندان ساکن در شهر تهران با استفاده از نظریه زمینه ای است که نظریه داده بنیاد نیز می نامند. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، کیفی است. جامعه آماری پژوهش را سالمندان 65 سال و بیشتر ساکن در شهر تهران تشکیل می دهند. روش نمونه گیری از نوع هدفمند بوده است و 20 تن نیز براساس اشباع نظری انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود و تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شده است. یافته ها: براساس تحلیل داده ها، 344 مفهوم اولیه(کدهای باز)، 103کد محوری و 18 کد گزینشی شناسایی شد. نتایج مستخرج از تجزیه و تحلیل مصاحبه های کیفی نشان داد که عوامل علی از 4مقوله اصلی، 36 مقوله فرعی و 137 کد اولیه؛ عوامل زمینه ای از 2 مقوله اصلی، 15 مقوله فرعی، و 50 کد اولیه؛ عوامل مداخله گذار 2 مقوله اصلی، 7 مقوله فرعی و 23 کد اولیه؛ راهبردها از 3 مقوله اصلی، 19 مقوله فرعی و 49 کد اولیه و در نهایت پیامدها حاصل از 7 مقوله اصلی، 26 مقوله فرعی و 85 کد اولیه تشکیل شده اند. نتیجه گیری: در مجموع، هفت مدل پارادایمی عشق ورزی از قبیل عشق اجتماعی، عشق مادرانه، عشق در نگاه اول، عشق ازدواجی، عشق همدمی و دوستانه، عشق به خدا و عشق نیازخواه در میان سالمندان ساکن در شهر تهران شناسایی گردید.

هدف: هدف مطالعه حاضر، بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس اضطراب سالمندان (GAS) بود. روش پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی بود. جامعه آماری، شامل کلیه مردان و زنان سالمند ساکن در سرای سالمندان کهریزک شهر تهران بود. از بین آن ها تعداد 250 نفر (150 زن و 100 مرد) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مقیاس اضطراب سالمندان (GAS) بود. برای بررسی روایی سازه مقیاس از تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آلفای کرونباخ و ضریب باز آزمایی استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار LISREL و SPSS تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مقیاس اضطراب سالمندان (GAS) در ساختار عاملی مرتبه اول با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. ضریب بازآزمایی حاصل از اجرای این آزمون در فاصله یک هفته ای برآورد شده است. ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس، 83/0 و ضریب باز آزمایی آن، 81/0 برآورد شده است. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی مقیاس اضطراب سالمندان (GAS) از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بوده و ابزار خودگزارش دهی کارآمدی برای اهداف پژوهشی در زمینه سالمندی می باشد.

توجه به نیازهای جسمی و احساسی کاربران جزء لاینفک طراحی صنعتی محسوب می شود. روش مهندسی کانسی از جمله روش هایی است که به طراحان در پاسخگویی به نیازهای احساسی کاربران کمک می کند. در این مقاله به مطالعه نحوه بکارگیری روش مهندسی کانسی در طراحی وسیله ای کمک حرکتی برای افراد سالمند پرداخته شد. از جمله اهداف این مطالعه، می توان به بررسی روش مهندسی کانسی به عنوان روشی مناسب جهت ایجاد ارتباط بین احساسات کاربر و ویژگی های محصول اشاره نمود. هم چنین بررسی نقش کلمات در بیان احساسات کاربر و اهمیت آن در هدایت طراح، از دیگر اهداف اصلی این مطالعه بود. در این راستا پس از شناخت نیاز و جمع آوری اطلاعات مربوطه، طراحی محصول با رویکرد احساس گرا صورت پذیرفت. از بین ایده های اولیه چهار طرح برگزیده شد و به منظور انتخاب طرح برتر از روش مهندسی کانسی استفاده شد. 52 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند و با توجه به نتایج حاصل از مطالعه و تحلیل های صورت گرفته بر روی چهار طرح منتخب، ویژگی های طرح نهایی مشخص شد. بر مبنای این ویژگی ها طرح نهایی شکل گرفت. به منظور سنجش رضایت کاربران طرح نهایی روی 25 نفر مورد مطالعه قرار گرفت که نتایج آن حاکی از رضایت کامل آنان بود.

«رسانه و سالمندی» از موضوعاتی است که در ایران مورد غفلت قرار گرفته است و با توجه به اینکه 10% شهروندان ایرانی را سالمندان تشکیل می دهند بازهم رسانه ها به آن بی تفاوت هستند و تصور نمی کنند که باید برای این قشر از شهروندان نیز تولید برنامه یا رسانه اختصاصی داشت. هدف این مقاله بررسی میزان رضایت سالمندان از رسانه ها است برای این بررسی از روش توصیفی – مقطعی با استفاده از پرسشنامه استفاده شده و جامعه آماری این پژوهش آسایشگاه سالمندان ابراهیم آباد اراک با 121 نفر انتخاب شده است که تمام شماری مد نظر بوده اما از این تعداد فقط 65 پرسشنامه کامل شده و مابقی به علت فرتوتی و بیماری همکاری نکرده اند. روایی این اطلاعات بر اساس آلفای کرونباخ 0.71 شد که تایید کننده روایی این آمار بوده است. مشاهدات و یافته ها نشان دهنده آن است که در این آسایشگاه فقط تلویزیون وجود دارد که در ساعاتی خاص روشن می شود و رسانه های دیگر نزد یکی دو نفر وجود دارد. لذا یافته های این پژوهش فقط در مورد سیمای جمهوری اسلامی ایران صادق است. برای اندازه گیری رضایت سالمندان از هشت گویه ستفاده شده است که بدترین حالت گویه تشویق به ورزش بوده که رضایت خیلی کمی را نشان داده است و برنامه های مفرح در بالاترین حد بوده که بازهم در وضعیت نرمال است که با حذف گویه متوسط دچار چولگی منفی می گردد. بر اساس یافته های پژوهش، میانگین رضایت سالمندان در طیف 5 درجه ای لیکرت؛ امید به زندگی 2.37 فراموشی سختی ها 2.63 فرار از خود 2.45 شادی و نشاط 2.68 تشویق به ورزش 1.55 ارتباط با دیگران 2.55 مشارکت 2.44 خبرهای خوب 2.32 بوده است که هیچکدام دارای چولگی مثبت یعنی نزدیک به 5 نیستند و تمامی به 2.5 نزدیک است که اگر گویه متوسط یا بی نظر حذف شود تماماً دارای چولگی منفی خواهند شد و در مجموع میانگین رضایت از رسانه ها 2.37 از 5 است که نشان دهند رد فرضیه توصیفی این تحقیق تحت عنوان « سالمندان از برنامه های رسانه ها رضایت دارند» است.

مقدمه : با توجه به تغییرات اجتماعی مرتبط با مدرنیزاسیون مانند پیشرفت فناوری بهداشتی، توسعه اقتصادی و پیشرفت های آموزشی، موقعیت سالمندان در جامعه مدرن تغییر کرده است و این تغییرات موقعیت برای سالمندان، آن ها را با مسائلی روبه رو کرده که مهم ترین آن حول آشیانه خالی و نحوه مواجهه آن ها با تنهایی است. از این رو پژوهش حاضر درصدد واکاوی درک و برداشت سالمندان از تنهایی و نحوه مواجهه آن ها با این مسئله است. روش : در این مقاله، تجربه زیسته والدین از تنهایی ناشی از آشیانه خالی با رویکردی پدیدارشناسانه بررسی می شود. به این منظور 20 مصاحبه نیمه ساختاریافته با افراد سالمند (9 مرد و 11 زن) انجام شده است. یافته ها : برآیند این مطالعه که از طریق تحلیل مضمون حاصل شده است، حاکی از سه مضمون اصلی (ادراک تنهایی، علل تنهایی و جبران تنهایی) و یازده خرده مضمون (ادراک تقدیرگرایانه، ادراک رضایتمندانه، ادراک منزجرانه، ادراک متضاد، ازدواج فرزندان و فوت همسر، فاصله مکانی، سبک های فرزندپروری، بازآفرینی روابط اجتماعی، ارتباط با خدا و پرداختن به برخی فعالیت های اجتماعی و کنشگری مبتنی بر مبادله) است. نتیجه گیری : اکثر شرکت کنندگان این مطالعه – افراد دارای فرزندان کم یا زیاد و زنان و مردان- احساس تنهایی را تجربه کرده اند، اما نوع ادراک آن ها از تنهایی با توجه به ویژگی های اجتماعی و فرهنگی متفاوت است. همچنین تنهایی سالمندان و رفع آن نیازمند اتخاذ راهبردهای حمایتی از سوی اعضای خانواده، مراقبان سلامت و سیاست گذاران است.

تغییراتی که در زندگی سالمندان به وجود می آید، می تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی سالمند و بهداشت روانی او ایجاد کند. اگر شخص انعطاف پذیر و سازگار باشد بیشتر می تواند با این تغییرات کنار بیاید. پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس تحمل پریشانی در سالمندان انجام گرفت. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظرروش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل تمامی سالمندان آشیانه خالی شهر تهران در سال 1399 بودندکه از بین آن ها به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 278 نفر از بین افراد واجد شرایط که داوطلب همکاری در پژوهش بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005) پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، علاوه بر عامل کلی تحمل پریشانی، چهار عامل (تحمل، جذب، ارزیابی و تنظیم) را برای پرسشنامه تحمل پریشانی تأیید کرد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی عاملی آن از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است و ضرایب پایایی عامل های پرسشنامه تحمل پریشانی بین 64/0 تا 82/0 است. همچنین ضریب کل پایایی پرسشنامه برابر با 89/0 است. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که نتایج تحلیل عاملی تأییدی مؤید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص های نیکویی برازش، مدل را تأیید می کنند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، این پرسشنامه ابزار مناسبی برای تعیین تحمل پریشانی در سالمندان آشیانه خالی است.

مصرف مواد روان گردان چالشی رو به گسترش در سالمندان است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی و خلاصه کردن اساسی ترین مباحث مرتبط با شیوع شناسی، غربال گری و مداخلات درمانی برای اختلالات مصرف مواد در بین سالمندان است. در این پژوهش از روش مروری استفاده شد. یافته ها نشان دادند الکل، تنباکو، اُپیوئیدها و داروهای تجویزی از شایع ترین مواد روان گردان مصرفی در بین سالمندان هستند. سالمندان، مستعد استفاده از مواد اغلب به دلیل چالش های مرتبط با سن مانند شکایات فیزیکی و درد، بازنشستگی، زیان های مالی، تغییرات وضعیت زندگی یا فقدان های اجتماعی هستند. در حال حاضر ابزارهای غربالگری مصرف مواد برای سالمندان فقط محدود به الکل است. با توجه به شباهت نشانگان مصرف مواد با نشانگان افسردگی، هذیان یا زوال عقل در سالمندان، غربالگری و سنجش همبودی ها از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. ادبیات پژوهشی مرتبط با اثربخشی و کارآمدی مداخلات درمانی اختلالات مصرف مواد در سالمندان کم و نیازمند پژوهش های بیشتر است. نتایج این پژوهش نشان داد مداخلات درمانی برای سالمندان مبتلا به اختلالات مصرف مواد باید برای آنها مناسب سازی شوند و اینکه شناسایی و مدیریت اختلالات مصرف مواد باید به عنوان بخشی از سنجش اولیه سالمندان در نظر گرفته شود.

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی توانبخشی شناختی بر عملکرد اجرایی و عملکرد حافظه فعال در سالمندان مبتلا به افسردگی غیر بالینی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع تحقیقات پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه سالمندان مبتلا به افسردگی غیر بالینی که تعداد آنها 90 نفر زن و مرد بین دی ماه 1399 تا خرداد سال 1400 به مرکز مشاوره مهرگان در طول شش ماه مراجعه نمودند. نمونه مورد مطالعه 45 نفر سالمندان بود که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه مساوی مداخله و یک گروه کنترل تقسیم شدند (هر گروه 15 نفر). دوره پیگیری پس از گذشت سه ماه از اتمام پس آزمون انجام شد. داده در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه افسردگی بکII (بک، استیر و براون، 1996) پرسشنامه ی عملکرد اجرایی، پرسشنامه عملکرد حافظه فعال: توسط والات ازووی، پرادات دیل و ازووی (2012) بدست آمد. در این پژوهش از آزمون اندازه گیری مکرر و نرم افزارهای SPSS.22 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که توانبخشی شناختی بر عملکرد اجرایی و عملکرد حافظه فعال در سالمندان مبتلا به افسردگی غیر بالینی موثر بود و این نتایج تا دوره پیگیری ماندگار بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که توانبخشی شناختی روش موثری برای بهبود عملکرد اجرایی و عملکرد حافظه فعال در سالمندان مبتلا به افسردگی غیر بالینی است و می توان از آن در جهت کاهش مشکلات سالمندان استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش خودمراقبتی در پیش بینی توانمندی شناختی در زنان سالمند دیابتی انجام شد. روش پژوهش: جامعه پژوهش حاضر کلیه زنان مراجعه کننده به کلینیک غدد منطقه 2 کرج (شامل 567 نفر) بود، که از این میان 180 زن (50 تا 70 ساله) مبتلا به دیابت با توجه به ملاک های ورود انتخاب شدند. برای سنجش از پرسشنامه خودمراقبتی سالمندان یونسی و همکاران (1399) و پرسشنامه توانایی های شناختی نجاتی (1392) و برای تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد مولفه های خودمراقبتی می توانند 3/24 درصد از واریانس توانمندی شناختی را تبیین کنند. خودمراقبتی جسمی (197/0= β) سهم بیشترین شهم در پیش بینی توانمندی شناختی سالمندان دارد و پس از آن به ترتیب خودمراقبتی اجتماعی (189/0-= β)، ضریب خودمراقبتی معنوی (162/0-= β) و خودمراقبتی در حین بیماری (122/0= β) بود (001/0> P). نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده به کمک ابعاد خودمراقبتی می توان توانمندی های شناختی در زنان سالمند مبتلا به دیابت را پیش بینی نمود.

اهمیت فن آوران بومی کهنسال به عنوان حاملان میراث فرهنگی ناملموس و پاسداری از آن به طور گسترده ای از طرف جامعه ی جهانی شناخته شده است. حفاظت بهینه از ایشان، به عنوان تضمین ادامه ی توسعه دانش و مهارت و انتقال آنها به نسل های جوان تر از دغدغه های مهم امروزین یونسکو و نهاد میراث فرهنگی می باشد. این پژوهش به دنبال طرح مسله تعیین راهبردهای حفاظت و پاسداری از حاملان میراث فرهنگی بوده و با استفاده از تجارب کشورهای دیگر، به مقایسه مسله طرح شده در ایران پرداخته است. مطالعه موردی در شهر کرمان و در خصوص فن آوران این شهر با نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مطالعه مردم نگارانه و بهره گیری از تکنیک های مصاحبه ، تفسیر آنها و استخراج درون مایه های فرعی و اصلی انجام پذیرفته است. آنچه از این مطالعه بدست آمد موید این مسله مهم است که در ایران مسله حفاظت از حاملان کهنسال میراث فرهنگی با توجه به روند رو به رشد سالمندی و مسایل مترتب بر آن که تهدیدی جدی برای از دست رفتن گنجینه های دانش بومی محسوب می گردد باید با همکاری نهادهای گوناگون و میراث فرهنگی پیگیری و راهبردهای موثر اتخاذ گشته و تهدیدها به فرصت بدل شوند.

پژوهش حاضر با هدف، امکان سنجی طرح بانک زمان سلامتی براساس امور مرتبط با ورزش در سالمندان انجام شد. روش پژوهش دارای ماهیتی کیفی با استراتژی داده بنیاد و براساس رویکرد تحلیل سیستماتیک است و جامعه آماری آن شامل اعضای هیأت علمی، کارشناسان و متخصصان علوم ورزشی بود و در نهایت از 14 نفر به روش نمونه گیری هدفمند مصاحبه به عمل آمد. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که روایی آن با استفاده از روش های روایی سنجی کیفی مطلوب ارزیابی شد و نیز پایایی آن 79/0 بدست آمد. داده های به دست آمده با رویکرد استراوس و کوربین (1998) تجزیه و تحلیل شدند. پس از انجام کدگذاری داده ها، تعداد 135 کد اولیه، 21 مقوله فرعی و نهایتاً 6 مقوله اصلی از مجموع 14 مصاحبه استخراج شد. 6 مقوله اصلی شامل پدیده محوری (نگرش ویژه به بانک زمان سلامتی سالمندان)، شرایط علی (عوامل فردی، عوامل فرهنگی و عوامل اقتصادی)، عوامل زمینه ای (برنامه ریزی، حمایتی و حقوقی)، شرایط مداخله گر (عوامل قانونی، عوامل فرهنگی-اجتماعی، عوامل سخت افزاری، عوامل فناوری، عوامل محیطی و عوامل رفاهی و بهداشتی)، راهبردها (انسانی، ستادی، مقدماتی، آموزشی و مالی) و پیامدها (توسعه سلامتی، توسعه علمی- پژوهشی و توسعه ارتباطی) می باشد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر، بانک زمان سلامتی طرحی نو و کاربردی در افزایش کیفیت زندگی و سلامت سالمندان است.

مقدمه: افراد مقیم در مراکز نگهداری سالمندان، به دلیل محدودیت های حرکتی، هزینه بالای حمل ونقل و مشاوره های تخصصی، با موانع جدی برای دریافت خدمات تخصصی پوست روبرو هستند، بنابراین، تله درماتولوژی می تواند با غلبه بر موانع موجود موجب بهبود دسترسی به خدمات تخصصی پوستی شود. هدف این مطالعه بررسی دقت تشخیص ها و طرح های درمانی ارائه شده در تله درماتولوژی نسبت به روش حضوری می باشد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی و جامعه پژوهش، جمعیت 280 نفری سالمندان آسایشگاه کهریزک تهران بودند. شرط ورود به پژوهش، وضعیت های غیر اورژانسی پوست، نداشتن ضایعات پوستی در ارگان های جنسی و امضای فرم رضایت نامه شرکت در مطالعه بود. به دلیل کم بودن تعداد افراد واجد شرایط (46 نفر) از نمونه گیری استفاده نشد. در نهایت از این تعداد، 37 نفر در مطالعه شرکت کردند. برای محاسبه میزان دقت تشخیص ها و طرح های درمانی نیز از روش های ساده آماری و نرم افزار SPSS نسخه 20 استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش 37 سالمند با میانگین سنی 73 سال ) فاصله سنی 62 تا 89 سال (شرکت داشتند. از این تعداد 22 نفر مرد بودند. میزان دقت تشخیص ها و طرح های درمانی ارائه شده توسط تله درماتولوژیست در مقایسه با روش معاینه حضوری به ترتیب 86 درصد و 84 درصد بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد استفاده از تله درماتولوژی در مراکز نگهداری سالمندان، امکان درمان بیماران را در محل اقامتشان امکان پذیر می کند و در نتیجه موجب بهبود دسترسی به خدمات پوستی و کاهش سفرهای غیرضروری به مراکز تخصصی پوست می شود.

ازجمله مشکلات جدی در کشور ما که نیازمند توجه فوری می باشد، روند پرشتاب کهن سال شدن جمعیت است. علی رغم اینکه متعاقباً رشد جمعیت و میزان باروری کل کاهش یافته است، شاخص امید به زندگی در حال افزایش می باشد. این بحران به زودی مسئولین را با چالش های متعددی ازجمله هزینه های گزاف مراقبت های بهداشتی و درمانی حاصل از بیماری های مزمن سالمندان، مواجه خواهد نمود. راه حل کلیدی موجود برای مقابله با این چالش ها، ارائه خدمات مراقبت در منزل به سالمندان می باشد. با توسعه روزافزون کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه سلامت، تحولی عظیم در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی صورت می پذیرد. ]1[ به کارگیری این فن آوری ها در خدمات مراقب منزل نقشی ضروری در افزایش کیفیت، تنوع و سهولت ارائه خدمات مراقبتی و درمانی ایفا می نماید. در این رابطه سریواستا و همکارانش به این موضوع اشاره داشته اند که فن آوری اطلاعات و ارتباطات نقش عمده ای در توسعه و تکامل تمامی بخش های تمدن بر عهده دارد و خدمات وب تأثیر قابل توجهی بر کیفیت خدمات و سبک زندگی مردم خواهد داشت. پیاده سازی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بخش سلامت که به عنوان سلامت الکترونیک نیز از آن یاد می شود، امروزه یکی از پرسرعت ترین رشدها را در خدمات مراقبت بهداشت و درمان دارا بوده است. ]2[ به کارگیری فن آوری های اطلاعات و ارتباطات مانند نرم افزارهای یادآوری، مکالمه های تصویری از طریق مشاوره های از راه دور، ارزیابی وضعیت سلامت مددجویان از راه دور، کاربرد پرونده الکترونیک سلامت و کاربرد حسگرهای هوشمند ازجمله لباس هوشمند، ضمن صرفه جویی های اقتصادی، درزمینه کنترل، پایش، تشخیص و درمان بیماری های مزمن تأثیر مثبت داشته است. ]3[ امکان ارزیابی های منظم بالینی و ثبت نتایج گزارش ها در پرونده الکترونیکی بیمار باعث گردیده سالمندان به راحتی با متخصصان مراقبت بهداشتی درمانی، در لحظه و از راه دور ارتباط برقرار نمایند. ]4[ فن آوری های اطلاعات و ارتباطات در کاهش هزینه های بیماران، کاهش تعداد ملاقات کنندگان بخش اورژانس و سرپایی، کاهش مدت زمان اقامت بیمار، بهبود یافتن کیفیت زندگی مرتبط با افزایش سلامت و کاهش هزینه های مراقبت های بهداشتی و درمانی برای نظام سلامت مؤثر می باشد. ]5[ باوجود پیشرفت های چشمگیر، روزآمد و پرشتاب در استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان، کشور ما ایران در این موضوع از دو چالش اساسی رنج می برد. اولا، در ایران مراکز ارائه دهنده خدمات مراقبت منزل در ابتدای مسیر بهره برداری از فن آوری های اطلاعات و ارتباطات می باشند و ثانیا، آگاهی و دانش کافی از بکارگیری انواع فن آوری های اطلاعات و ارتباطات برای مدیران و سرمایه گذاران مراکز ارائه دهنده مراقبت منزل وجود نداشته یا دارای روزآمدی مطلوب نمی باشد. مراکز زیر نظر سازمان بهزیستی به نسبت سایر مراکز موجود، در سطح پایین تری از به کارگیری فن آوری های اطلاعات و ارتباطات قرار دارند. به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مراکز ارائه دهنده مراقبت منزل کشور، دامنه وسیعی از چالش ها را شامل می گردد که می توان این چالش ها را از منظر مسائل فن آوری، عوامل انسانی و مدیریتی دسته بندی کرد. سپس، اولویت های چالش های موجود را برحسب نیاز مراکز برای تهیه یک نقشه راهنما برای مدیران و سرمایه گذاران فراهم نمود. نظام های مراقبت از راه دور به طور واضحی منجر به کاهش نرخ بستری مجدد و مصرف منظم داروها توسط افراد سالمند خواهند شد و همراه سازی «فن آوری اطلاعات و ارتباطات» برای بهبود کیفیت ارائه خدمات حمایتی، مراقبتی و درمانی در مراقبت منزل، ضروری می باشد. ازجمله این نظام ها می توان به خدمات سلامت از راه دور، پرستاری از راه دور، مشاوره از راه دور، ارزیابی از راه دور و استفاده مؤثر از پرونده الکترونیک پزشکی اشاره نمود. با توجه به جدید بودن بهره برداری از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی و مراقبت در منزل، ایران نسبت به سایر کشورهای درحال توسعه، در ابتدای مسیر است. اما، ضرورت استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی، با توجه به روند افزایشی سالمند شدن جمعیت در کشور و سطح درخواست ها برای دریافت خدمات مراقبت منزل و تنوع خدمات ضرورت به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات را تائید می نماید. تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر و قدردا

نمود بارز شهرنشینی و سبک زندگی ناشی از آن، در کنار وجود فضاهای دور از طبیعت، را می توان هم در فضاهای معماری و شهری و هم در انسان دچار آسیب های جسمی و روانی دید. از دیگرسوی روند سالمندی رو به رشد جهان، به ملاحظات جدی طراحان و برنامه ریزان در شهرها نیازمند است. در بازگشت به مساله سالمندی و عوارض شهرنشینی، یکی از کلیدی ترین مسائل سلامت و به زیستی است و مناظر شفابخش در فصل مشترک، منظر، سلامت و انسان قرار دارند. در این راستا، جستجوی مولفه های بعد کالبدی مناظر شفابخش، مورد پژوهی پارک شهید رجایی اصفهان سؤال اصلی پژوهش است. مبتنی بر روش پژوهش کیفی و تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 21 سالمند، با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام شد. نتایج پژوهش، در قالب شناسایی مقوله های کارایی و قابلیت کالبدی، جذابیت طبیعی و کالبدی-تاریخی، دسترسی و همجواری، آسایش اقلیمی، منظر صوتی، تحریک حواس، زیبایی منظر، نقشه ذهنی و احساسات مثبت در راستای ارتقای شفابخشی و دو مقوله ضد شفابخشی، منظر صوتی نامطلوب و کاهش کارایی کالبدی از منظر سالمندان است. منظر پارک، عمدتاً با تأثیرگذاری بر سلامت روان سالمندان، توانسته امکان تجربه شفابخش به واسطه ایجاد تعادل نسبی، ارتقا ظرفیت درونی و سازگاری به منظور تداوم عملکردهای جسمی، ذهنی و روانی فراهم آورد؛ پیامدهای سلامت بخشی مانند حس آرامش، بازیابی توجه و بهبود خلق وخو حاصل چنین تجربه ای است. مهمترین زیرمقوله ها، حس رضایت مندی، درختان و فضای اجتماع پذیر هستند؛ درختان کهنسال به طور قابل توجهی بر مقوله های آسایش اقلیمی، تحریک حواس، جذابیت طبیعی، نقشه ذهنی، فضای شاخص، همجواری و زیبایی منظر تأثیر مثبت داشت.

سالمندی مرحله ای از زندگی است که چگونگی گذران آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مسأله سالمندی در ایران به علت دلایل مختلف از جمله کاهش میزان زاد و ولد، پیشرفت های علم پزشکی پدیده ای نوین به شمار می آید. پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی وضع موجود زیست پذیری شهر بابل با هدف اولویت بندی مؤلفه های اصلی زیست پذیری از دیدگاه سالمندان در شهر بابل است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و مبتنی برداده های اولیه بوده که جمع]وری اطلاعات اولیه، به صورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart Pls مورد پردازش قرار گرفت. وضع موجود با آزمون تی نمونه ای و روابط بین ابعاد و شاخص های زیست پذیری با کمک مدل سازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی (PLS)  تحلیل شده است. نتایج حاکی از آن است که در وضع موجود تمامی ابعاد زیست پذیری شهر بابل از میانگین متوسط پایین تر بوده است. نتایج مدل نیز نشان می دهد که از بین مؤلفه های اثرگذار بر وضع موجود، تمام مؤلفه ها، اثرگذاری مثبت و معناداری داشته و بیشترین تأثیر را مؤلفه سلامت شهری دارد که می توان از آن به عنوان محرک و برانگیزاننده زیست پذیری شهر بابل نام برد و مؤلفه زیست محیطی کمترین اثر را بر وضع موجود زیست پذیری شهر بابل داشته است.

ورزش های همگانی به جهت افزایش امید به زندگی از طریق ارتقای سلامت افراد جامعه، یکی از شاخص های توسعه انسانی جوامع محسوب می شوند. سازمان بهداشت جهانی، ورزش های شهروندی و همگانی را جزو ورزش هایی می داند که با کمترین هزینه برای همه ی افراد جامعه در دسترس باشد و موجب ارتقای بهداشت و سلامت جسمی و روانی جامعه شود. سالمندان به عنوان یکی از گروه های هدف ترویج ورزش همگانی در نظر گرفته شده اند. با توجه به جمعیت 6 درصدی سالمندان در ایران، توسعه ورزش همگانی برای این گروه ضروری است. این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین مشارکت در ورزش همگانی و کیفیت زندگی در گروه زنان و مردان 60 ساله سالمند شهر تهران و با پژوهشی میدانی و پیمایشی انجام شده است. در این تحقیق برای هر دو گروه زنان و مردان 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه ترکیبی است به این معنا که بخشی از سؤالات خود محقق ساخته و بخشی از پرسشنامه استاندارد می باشد. انتخاب نمونه ها به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از مناطق 22 گانه شهر تهران براساس اطلاعات اقتصادی خانوارها و درجه بندی سطح اقتصادی اجتماعی مناطق بوده است. نتایج این پژوهش رابطه بین مشارکت در ورزش همگانی با متغیرهای سلامت روانی، سلامت جسمی و احساس بهزیستی و منزلت نقشی را تائید می کند. همچنین خود اثربخشی ورزشی زنان و مردان سالمند و سبک زندگی سلامت محور با کیفیت زندگی سالمندان رابطه نشان داد.