قطار شهری

باوجود مزایای زیادی مانند استفاده از سوخت پاک، استقلال از شبکة راه های شهری و ظرفیت بالا در جابه جایی مسافر، در برخی موارد به علت مکان سنجی نامناسب ایستگاه ها، قطار شهری فاقد کارایی بهینه است. بنابراین، ضروری است تا در طراحی شبکة ایستگاه ها و خطوط قطار شهری- که مهم ترین وسیلة نقلیة عمومی و در عین حال پرهزینه ترین ازنظر احداث و راه اندازی است- تا حد امکان از دانش و فناوری روز استفاده کنیم. روش پیشنهادی این تحقیق شامل شناسایی معیارهای تأثیرگذار در مکان یابی ایستگاه ها و به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی در وزن دهی به هریک از آن ها، استفاده از سیستم اطلاعات مکانی برای ارزیابی مکان ایستگاه ها در نقشة طرح اولیه، شناسایی ایستگاه های نیازمند اصلاح مکان و در ادامه پیشنهاد چند گزینه برای تغییر موقعیت فعلی ایستگاه های نامناسب و درنهایت به کارگیری مدل تصمیم گیری نزدیکی به گزینة ایدئال با هدف انتخاب بهترین گزینة پیشنهادی است. این روش توانست با دقت مناسب، وضعیت نقشة طرح فعلی خط سه قطار شهری تهران- حدفاصل میدان راه آهن و بزرگراه شهید صیاد شیرازی- را ارزیابی و با اعمال تغییرات محلی در شبکه، نقشة موجود را اصلاح کند. خروجی نهایی این تحقیق بیانگر بهبود کارایی شبکة قطار شهری براساس اصلاح مکان ایستگاه های نامناسب است.

موضوع و هدف: جهت مقابله با هر تهدید ابتدا باید ابعاد و شدت خساراتی محتمل آن تهدید شناسایی شود و با بررسی مناسب بخشهایی از دارائیهای باارزش که در معرض خطر میباشد میزان خطر آفرینی هر تهدید را تشخیص داد از جمله دارایی هایی که در شهرها در معرض تهدیدات هستند زیر ساخت حمل و نقل ریلی درون شهری است. در این پژوهش اثر تهدید طبیعت پایه سیلاب بر روی خط یک قطار شهری مشهد مورد بررسی قرار می گیرد. روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و با توجه به ماهیت و اهداف این پژوهش از روش تحقیق تحلیلی توصیفی و از نوع پیمایشی در دو مرحله کیفی و کمی که شامل مصاحبه و پرسشنامه میباشد. جامعه آماری این پژوهش 38 نفر شامل متخصصان،کارشناسان و مدیران شرکت بهره برداری قطار شهری مشهد میباشند. بر اساس روش گلوله برفی و تا اشباع نظرات مصاحبه نیمه ساختار یافته به تعداد 10 مورد صورت پذیرفت. برای تعیین احتمال وقوع، احتمال کشف و شدت خطر از 35 عدد پرسشنامه استفاده شده است. سپس با استفاده از اطلاعات موجود و به کمک تکنیک تجزیه و تحلیل شکست و آثار آن (FMEA) عدد اولویت ریسک (RPN) در هر بخش محاسبه شد و سپس نسبت به تحلیل و بررسی هر یک از تهدیدات اقدام شده است. نتایج: براساس نتایج بدست آمده بالاترین عدد اولویت ریسک مربوط به زیر بخش تجهیزات کنترلی با RPN برابر 43.06 میباشد که نشان می دهد این بخش بیشتر از دیگر بخشها در خطر تهدید سیلاب است بخشهای تجهیزات کنترلی و سیستم توزیع نیروی در منطقه پرخطر قرار دارند و ریسک این بخشها در تهدید سیلاب بالا است. بخش های ابنیه فنی و ایستگاه ها، مسافران، پرسنل عملیاتی،پرسنل ستادی، تجهیزات ارتباطی و قطارها در محدوده ریسک متوسط قرار گرفته اند.ا ین بخشها در تهدید سیلاب داری خطر و ریسک متوسط است، بعبارتی در وضعیت هشدار قرار دارند.

افزایش استفاده از حمل ونقل عمومی یکی از راحت ترین راه حل ها برای رفع مشکلات ناشی از استفاده بیش از حد از وسایل نقلیه شخصی (ازدحام، آلودگی، سروصدا و ...) در اکثر مناطق شهری است. به منظور بهبود حمل ونقل عمومی، توسعه ابزار مناسب برای اندازه گیری و نظارت بر کیفیت خدمات ضروری است. در میان روش های مختلف به منظور اندازه گیری کیفیت خدمات حمل ونقل، پژوهش حاضر تصمیم به اتخاذ روشی مبتنی بر دیدگاه مشتری دارد. هدف پژوهش حاضر بخش بندی و تحلیل انتظارات شهروندان از قطار شهری اصفهان، با استفاده از الگوهای KANO ،FAHP و FTOPSIS است. نوع تحقیق براساس هدف کاربردی و براساس شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات، آمیخته ای از مطالعات کتابخانه و میدانی صورت گرفت. براساس مطالعات کتابخانه ای، مبانی نظری تحقیق، تدوین گردید و تعداد 15 مورد از مهمترین انتظارات شهروندان شناسایی شد. براساس روش میدانی، داده های مورد نیاز با استفاده از سه نوع پرسشنامه کانو، مقایسات زوجی و سنجش اهمیت گردآوری شد. جامعه آماری در این پژوهش شامل دو گروه است. گروه نخست که به پرسشنامه کانو پاسخ داده اند، تمامی شهروندان استفاده کننده از قطار شهری شهر اصفهان هستند. برای تعیین حجم نمونه جامعه نخست از جدول مورگان استفاده شد. براساس این جدول، حجم نمونه مورد مطالعه 380 نفر تعیین گردیده و از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. گروه دوم جامعه آماری که به پرسشنامه مقایسات زوجی بین گزینه ها و پرسشنامه سنجش اهمیت شاخص ها پاسخ داده اند، شامل خبرگان و کارشناسان فعال در زمینه قطار شهری هستند. در پایان نتایج حاصل از رتبه بندی گزینه ها حاکی از آن بود که گزینه مناسب بودن زمان انتظار مسافران برای دریافت خدمت، از اولویت برتری نسبت به سایر گزینه ها برخورداراست.                                                         

بیشتر تحقیقات انجام شده در خصوص ارائه یک مدل شایستگی با نگاهی کلی بر ویژگی های رفتاری و انتخاب و دسته بندی ویژگی ها بر مبنای نظریات کارمندان و متخصصین درون و برون سازمانی صورت گرفته اند؛ و کمتر تحقیقی می توان یافت که به طور ویژه هدف خاصی از سازمان را در جهت انتخاب مدل شایستگی بررسی نموده باشد. در این پژوهش با مطالعه تحقیقات انجام شده قبلی و با استفاده از چک لیست محتوایی به روش دلفی 99 مؤلفه شایستگی مدیریتی انتخاب شد. بر این اساس پرسشنامه محقق ساخته در دو بخش تهیه گردید که بخش اول اطلاعات جمعیت شناختی و بخش دوم میزان تأثیرگذاری هر یک از 99 مؤلفه شایستگی مدیریتی بر موفقیت آینده مورد پرسش قرار گرفت. جمعیت کل جامعه آماری 2141 نفر مدیران، معاونان، مشاوران، سرپرستان و کارشناسان قطار شهری بود که حجم نمونه 326 نفر تعیین گردید. پرسشنامه توزیع و اطلاعات جمع آوری و تحلیل گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 22) در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. در بخش آمار توصیفی مشخصه های آماری مانند فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی آزمون تی تک نمونه ای، آزمون تحلیل عاملی، آزمون همبستگی پیرسون و شاخص اولویت توسعه استفاده شد. نتایج: نشان می دهد که مدل شایستگی شامل هفت بعد کلی توانمندسازی، رهبری، اخلاق حرفه ای، تفکر سیستمی، مدیریت عملکرد، تصمیم گیری و یادگیری می باشد.

مسئله کمیابی و کاهش منابع انرژی در بخش حمل ونقل و نیز بحران آلودگی هوا از مهم ترین معضلاتی است که امروزه گریبان گیر کلان شهرها شده است. یکی از روش های کنترل مصرف انرژی و کنترل آلودگی هوا در کلان شهرهایی همچون مشهد، روی آوردن به توسعه حمل ونقل عمومی مسافر اعم از اتوبوس، قطار شهری و تاکسی است. این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی است که هدف آن مقایسه تأثیر استفاده از قطار شهری و اتوبوس در کلان شهر مشهد بر کیفیت هوا در سال های 1398-1389 با استفاده از الگوی داده های ترکیبی با تواترهای متفاوت (MIDAS) است. نتایج نشان می دهند استفاده از قطا ر شهری باعث کاهش سطح آلاینده ها و بهبود شاخص کیفیت هوا می شود. همچنین بین متغیر قیمت انرژی و شاخص کیفیت هوا ارتباط معکوس و معناداری وجود دارد و بر پررنگ تر بودن نقش اتوبوس نسبت به قطار شهری بر شاخص کیفیت هوا تأکید شده است.