پایگاه Web of Science

حوزه کتاب­ سنجی و شاخه های مرتبط آن به طور مستقیم با بررسی میزان تولید اطلاعات علمی در حوزه های تخصصی مختلف در ارتباط است و شاخصهایی را برای ارزیابی و سنجش میزان اطلاعات تولید شده در زمینه های گوناگون و در کشورهای مختلف، در اختیار دانشمندان قرار میدهد. در این مقاله، با استفاده از شیوه های علم سنجی، میزان انتشارات علمی تولید شده در حوزه های کتاب­سنجی، علم سنجی، اطلاع سنجی و وب ­سنجی در پایگاه Web of Science طی سالهای 1990-2005 مطالعه و تحلیل و تمامی پیشینه ها در حیطه های موضوع، زبان، کشور، نویسنده، سال انتشار، نوع مدرک، مجله و مؤسسه و دانشگاه ها تجزیه و تحلیل گردید. آنگاه کلیة پیشینه ها برای ترسیم ساختار علم به نرم افزار HistCite وارد شد و از طریق آزمون و خطا، 80 مقاله اول، حوزه مورد بررسی در WOS انتخاب و به وسیله نرم افزار فوق، تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد در مجموع 53 کشور در نگارش مدارک حوزه موضوعی مورد بررسی نقش داشته اند که از این میان کشورهای ایالات متحده آمریکا، انگلستان، آلمان و هلند، به ترتیب در رتبه های اول تا چهارم قرار دارند. همچنین، مشخص شد 26/91% از مدارک به زبان انگلیسی میباشند. تعداد کمی از مؤسسه ها یعنی 1/16% (74 مؤسسه از 446 مورد) تولیدکننده بخش عمده ای از متون علمی هستند. بیش از 50% مدارک، در 6 عنوان مجله یعنی 68/3% از کل مجله های حاضر در فهرست منتشر شده است. یافته ها مشخص نمود 14/73%  عنوان از انتشارات در قالب مقاله بوده است وپس از آن به ترتیب، نقد مقاله ها (96/6%) و نقد کتاب( 99/5% ) قرار داشته اند. از دیگر نتایج پژوهش می­توان به 5 مقاله اول در این بررسی اشاره کرد که 111-47 استناد را به خود اختصاص داده و به ترتیب در سالهای 1989، 1992، 1997، 2001 و 2002 نوشته شده اند. در سالهای 2004 و 2005 بیشترین تعداد مدارک منتشر شده است و این امر استقبال بیشتر جامعه علمی از مقوله های مورد پژوهش را نوید میدهد

هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی عملکرد علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه خوارزمی با توجه به مقالات منتشرشده در پایگاه Web of Science از سال 2000 تا 2010 بر اساس معیارهای علم سنجی است. در این پژوهش از روش علم سنجی که یکی از روش های کمی است، استفاده شده است. داده های مورد نیاز این پژوهش از پایگاه WoS استخراج شد. ابتدا، سیاهه ای از اعضای هیأت علمی دانشکده ها و مشخصات فردی و دانشگاهی آنان تهیه شد، از جمله: گونه های مختلف نگارش اسم آنان به زبان انگلیسی، سپس، به منظور خاص کردن اطلاعات موجود در پایگاه WoS مقالات اعضای هیأت علمی دانشگاه خوارزمی در این پایگاه جست وجو شد که در مجموع 1699 مقاله یافت شد. جامعه آماری مورد نظر تمامی اعضای هیأت علمی دانشگاه خوارزمی در نیمسال دوم سال 1391 است که شامل 303 عضو هیأت علمی است. نتایج به دست آمده، نشان داد که بیشتر اعضای هیأت علمی دانشگاه خوارزمی دارای مرتبه علمی استادیاری هستند. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دارای بیشترین اعضای هیأت علمی است. بیشترین میزان تولیدات علمی و استنادات دریافتی به اعضای هیأت علمی دانشکده شیمی اختصاص دارد. بین تولیدات علمی اعضای هیأت علمی و رتبه علمی آنان، هم چنین، بین تولیدات علمی اعضای هیأت علمی و استنادات دریافتی شان، رابطه مثبت متوسطی وجود دارد. هم چنین، بالاترین میانگین شاخص هرش به دانشکده تربیت بدنی اختصاص دارد. در کل نتایج نشان داد روند رشد تولید مدارک علمی اعضای هیأت علمی دانشگاه خوارزمی در سال های 2003 و 2009 سیر نزولی داشته است. اما، در سال های دیگر میزان افزایش تولیدات علمی دانشگاه خوارزمی، فرآیند نسبتاً یک نواختی داشته است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسى تولیدات علمى در حوزه اسلام، در سطح جهان است. این پژوهش با استفاده از روش علم سنجى انجام شده است و شاخصهایى را براى ارزیابى و سنجش میزان اطّلاعات تولید شده در زمینه هاى گوناگون و در کشورهاى مختلف، در اختیار پژوهشیان قرار مى دهد. در این مقاله، با استفاده از شیوه هاى علم سنجى، میزان انتشارات علمى تولید شده در حوزه هاى اسلام در پایگاه Web of Scienceطى سالهاى 1978ـ2010 مطالعه و تحلیل شد و تمامى پیشینه ها در حیطه هاى موضوع، زبان، کشور، نویسنده، سال انتشار، نوع مدرک، مجلّه و موسّسه و دانشگاهها تجزیه و تحلیل گردید. آن گاه کلّیه پیشینه ها براى ترسیم ساختار علم به نرم افزار Hist Citeوارد شد و 30 مقاله اوّل حوزه مورد بررسى در WOSانتخاب و به وسیله نرم افزار فوق، تجزیه و تحلیل شدند. یافته هاى پژوهش نشان داد که در مجموع 93 کشور در نگارش مدارک حوزه موضوعى اسلام در سطح جهانى، نقش داشته اند که از این میان، کشورهاى ایالات متّحده آمریکا، انگلستان، کانادا در رتبه هاى اوّل تا سوم و ایران در مرتبه هفدهم قرار دارند. همچنین، مشخّص شد که 83% از مدارک به زبان انگلیسى است. 2224 مؤسّسه تولیدکننده متون علمى اسلام اند که عمدتآ امریکایى و انگلیسى اند. یافته ها نشان داد که 53% عناوین منتشر شده در قالب نقد کتاب بوده است و پس از آن، مقالات (6/37%) قرار داشته اند. از مجلّات برتر در زمینه اسلام، مى توان به ترتیب، به مجلّه بین المللى مطالعات خاورمیانه، جهان اسلام و مجلّه خاورمیانه اشاره کرد. از لحاظ کمّى سالهاى 2008 و 2009 بیشترین مدارک را در خود جاى داده اند و این امر استقبال بیشتر جامعه علمى از مقوله هاى مورد پژوهش را نوید مى دهد.