خیرباوری

هدف این پژوهش، بررسی پایة نظری رضامندی از دیدگاه اسلام است. در این بررسی، از روش تحلیل محتوا و فهم روان شناختی متون اسلامی استفاده شده است. رویکرد نخست روان شناسی به رضامندی، بر پایة لذت و پرهیز از درد بوده است. سپس با آشکار شدن نقاط ضعف آن، رویکرد مبتنی بر سعادت، شناخت و فضایل درونی، جای گزین آن شد. یافتة این بررسی نشان می دهد که پایة نظری رضامندی از دیدگاه اسلام، «خیرباوری» است. این، از سویی مبتنی بر این واقعیت خداشناختی است که همة امور به «تقدیر» خداوند رقم می خورد و همة تقدیرهای او «خیر» است؛ و از سوی دیگر، مبتنی بر این رفتار انسانی است که اگر انسان به آن واقعیت خداشناختی باور پیدا کند، به رضامندی دست خواهد یافت. نتیجه اینکه برای رسیدن به رضامندی، باید باور به خیر بودن تقدیر را به وجود آورد.

این پژوهش با هدف طراحی، ساخت و هنجاریابی پرسش نامه رضایت اززندگی مبتنی بر دیدگاه اسلام انجام شده است. در همین راستا مولفه های اصلی مفهوم رضایت اززندگی به روش تحلیلی توصیفی از منابع اسلامی استخراج شد و براساس داده های به دست آمده و نظر کارشناسان، 62 گویه آماده شد. پس از اجرای مقدماتی بر 30 نفر از افراد نمونه، تعدادی از گویه ها حذف و در نهایت پرسش نامه ای 48 گویه ای با عنوان اختصاری «راز» (رضایت اززندگی)، بر روی نمونه 255 نفری مورد تحلیل عاملی قرار گرفت و سه عامل به دست آمد. این عامل ها با آلفای کل 92/0 به ترتیب عبارتند از: خیریابی رضامندانه (آلفای کرنباخ: 90/0)، عملکرد رضامندانه (آلفای کرنباخ: 84/0) و واقع گرایی رضامندانه (آلفای کرنباخ: 77/0). براساس نتایج بدست آمده، این سه عامل را می توان به عنوان سه ضلع یک مثلث در نظر گرفت که مثلث رضایت اززندگی بر روی قاعده واقع گرایی رضامندانه استوار شده است

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مثبت نگری مبتنی بر خیرباوری بر رضایت از زندگی و امیدواری زنان نابارور انجام شد. در این پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل 30 نفر از زنان نابارور که در سال 1398 به کلینیک های ناباروری شهر مشهد مراجعه کرده بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل(هر کدام 15 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل ﻣﻘﯿﺎس رﺿﺎﯾﺖ از زندگی (SWLS) و پرسشنامه امیدواری اشنایدر می باشد. آموزش مثبت نگری مبتنی بر خیرباوری در هشت جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. پرسشنامه ها قبل و بعد از آموزش در هر دو گروه تکمیل شد. به منظور بررسی میزان ماندگاری آموزش ارائه شده، یک ماه پس از آموزش، از هر دو گروه، مجددا آزمون به عمل آمد. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر حاکی از این بود که رضایت از زندگی و امیدواری در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل افزایش معنادار داشته است(01/0>p)، و این نتایج تا یک ماه پس از مداخله نیز تداوم یافت. بنابراین آموزش مثبت نگری مبتنی بر خیرباوری یک روش مؤثر در افزایش رضایت از زندگی و امیدواری زنان نابارور است.