سعدی پژوهی

در این دیباچه ضمن بررسی تاریخچه ساخت آرامگاه سعدی، نوینده از کمبرگی کارنامه سعدی پژوهی گلایه نموده و به ارائه آمار پژوهشهای سال گذشته میپردازد و اشاره میکند که: جای بسی تأسف است که در سال 1378 هیچ کتابی پیرامون زندگی و آثار شیخ منتشر نشده است و ازمیان 23 عنوان کتاب چاپ اول و 21 عنوان کتاب چاپ دوم با شمارگان 400/208 جلد بیش از 180 هزار جلد آنتجدید چاپ بخشها یا کلیات تصحیح استاد محمدعلی فروغی است که در سال 1319 برای اولین بار منتشرشد و امروز 60 سال از آن روزگار میگذرد.

نویسنده این مقاله با بررسی کارنامه سعدی پژوهی در سالهای مختلف، آن را شایسته نقد میداند و نکاتی از قبیل توجه به موضوعات تکراری و عدم توجه به موضوعات جدید در پژوهش، عدم استقبال از متنشناسی آثار سعدی ـ که بسیار حائز اهمیت است ـ را مورد نقد و بررسی قرار میدهد. وی همچنین توجه به پژوهش در متن آثار سعدی از دیدگاه ساختارگرایی و پساساختارگرایی، نقد فرمالیستی، تحلیل زبانشناسی و بررسی عوامل زیباییشناسی را توصیه می نماید.

ایران مهد ادب، فرهنگ و سجایای اخلاقی است. توجه به لزوم اخلاق از دیرباز مورد توجه شاعران و نویسندگان بوده است. در این میان شاعرانی بودند که با تکیه به نکات اخلاقی و اجتماعی به عنوان یک جامعه شناس به اجتماع اطراف خود نگاه می کردند. سعدی از آن دسته شاعرانی است که در این حیطه، گوی سبقت را از هم طرازان خود ربوده است. او همچون جامعه شناسی آگاه به ریشه یابی آسیب های اجتماعی می پردازد و آموزه های خود را به زبانی ساده برای اقشار مختلف مردم بیان می کند. در این پژوهش قواعد اجتماعی مورد تأکید سعدی از دیدگاه سعدی پژوهان بررسی شده است. در ادامه به بررسی این مسأله می پردازیم که پررنگ ترین مسأله جامعه شناختی مورد تأکید سعدی چیست؟ کدام قواعد اجتماعی مورد تأکید سعدی قابل تطبیق با نظریات جامعه شناسی امروز است؟ بنیان های فکری و حقوق شهروندی سعدی در سه اصل انسان، حق و عدالت و دولت استوار است. او بر آرمان هایی چون صلح، تساهل، عدالت و برابری حقوق انسانی تأکید می ورزد. سعدی به نوعی، تعاون و مشارکت اجتماعی را باور دارد؛ او مردم را به مشارکت بیشتر در امور حکومت ترغیب می کند و حاکمان را به رعایت حقوق مردم و رهنمون کردن آن ها به سعادت ترغیب می کند. یکی از پربسامدترین موضوعات در زمینه فرهنگی و اجتماعی آثار سعدی، بشردوستی و اومانیسم است.