ژئوپلیتیک ورزش

هدف این مقاله بررسی کارکردهای سیاسی اجتماعی رقابت های ورزشی در چارچوب گفتمان ژئوپلیتیک ورزش است. روش شناسی تحقیق حاضر بر این پایه استوار است که ژئوپلیتیک ورزش نیز مانند سایر گرایش های ژئوپلیتیکی می تواند به مثابه تیغ دو دم نقش آفرینی کند. به عبارتی، بسته به نحوه و اهداف استفاده از ژئوپلیتیک ورزش، کارکرد آن متغیر خواهد بود. بر این اساس، مقاله حاضر تلاش می کند کارکردهای دوگانه رقابت های ورزشی را با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی مورد بررسی قرار دهد.نتایج تحقیق نشان می دهد که مهمترین کارکردهای سیاسی - اجتماعی گفتمان ژئوپلیتیک ورزش عبارتند از: تقویت ملی گرایی، تقویت حس قلمروخواهی، توسعه جهانی شدن، تقویت هویت های دیگر ملی. رقابت های ورزشی محملی برای ژست های ژئوپلیتیکی، انزوای ژئوپلیتیکی، ارتقای منزلت ژئوپلیتیکی، رواج فعالیت های تروریستی، تقویت همگرایی و تضعیف واگرایی است، ورزش به عنوان عاملی اجتماعی کننده، ورزش به عنوان عاملی وحدت بخش، ورزش به عنوان محملی برای دگرگونی اجتماعی، ورزش به عنوان عامل ارتقای اخلاقی و امنیت اجتماعی، ورزش به عنوان جایگزین جنگ، ورزش به عنوان ابزار تبلیغی سیاستمداران، نئولیبرالیسم و شیئی سازی ورزشکاران، ورزش به عنوان عاملی شادی بخش و غرور آفرین می باشد، الگوسازی ورزشی، بازنمایی نژادی و جنسی، توسعه حقوق بشر، ترویج خشونت، تخلیه انرژی هیجانی مردم، قانع کردن مردم به عادلانه بودن نظم موجود، فوتبال جانشینی برای مذهب، انحراف توجه مردم از موقعیت اجتماعی واقعی خود، شالوده شکنی فوتبال در عصر فراروایت ها و توسعه جهانگردی ورزشی از دیگر کارکردهای ورزش است. بر اساس نتایج آزمون فریدمن و t استودنت میزان اهمیت و اثربخشی هر یک از کارکردهای 28 گانه رقابت های ورزشی از نظر کارشناسان این حوزه از میزان اعتبار متفاوتی برخوردارند.

مسابقات جام جهانی فوتبال یکی از مهمترین رویدادهای ورزشی است که دارای ابعاد فراوانی میباشد ودر بعد سیاسی  محل کنش و واکنش های میان قدرت ها، کشورها ، مکاتب وبازیگران سیاسی در ابعاد ملی، منطقه ای و بین المللی است. لذا لازم است از منظر جغرافیای سیاسی به آن پرداخت و ابعاد مؤثر این مسابقات در دو بخش فضا و سیاست را مورد بررسی و تحلیل قرار داد. دراین پژوهش که از نظر هدف بنیادی نظری است بیش از100  مورد از موارد همپوشانی مفاهیم جغرافیای سیاسی و جام جهانی فوتبال بین سالهای1930تا2022 از بین اسناد و مدارک علمی معتبر و اخبار کشف و شناسایی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد زمانی که یک تیم فوتبال موفق به راه یابی ، پیروزی ویا شکست در مسابقات می شود، بازیگران سیاسی از این امر در جهت افزایش قدرت، پیروزی در انتخابات، برانگیختن احساسات ملت و افزایش همبستگی داخلی و ایجاد نیروهی همگرا و واگرا بهره می برند در واقع مفاهیم قدرت،رقابت ،فضای جغرافیایی ،جنگ، صلح، احساسات میهن دوستی، هویت، نیروهای واگرا و همگرا، تنش و انزوای ژئوپلیتیکی بین مسابقات جام جهانی فوتبال و دانش جغرافیای سیاسی همپوشانی دارند.