محصولات معیوب

تعیین اندازه بهینه دسته تولید، از جمله مسائلی است که همواره در مباحث برنامه­ریزی تولید مورد توجه محققان قرار گرفته، به طوری که در این زمینه تاکنون مدل های فراوانی ارائه شده­اند. از جمله مسائلی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، مسأله خرابی ماشین است. بدیهی است که ماشین تولیدکننده ممکن است در زمان انجام ماشین کاری با خرابی­های تصادفی مواجه شود که این موضوع ضرورت به کارگیری سیاست نگهداری و تعمیرات مناسب را توجیه می کند. در این مقاله با در نظر گرفتن فرضیاتی، از قبیل مجاز بودن کمبود، در نظر گرفتن موجودی در جریان ساخت و امکان تولید محصولات معیوب با قابلیت دوباره­کاری و بدون قابلیت دوباره­کاری، مدل مقدار اقتصادی تولید EPQ در حالت اتخاذ سیاست نگهداری وتعمیرات پیشگیرانه بررسی شده، و با مینیمم­سازی هزینه کل سیستم، مدل جدیدی برای تعیین اندازه بهینه دسته تولید طراحی و با ارائه نمونه های عددی کاربرد آن تایید شده است.

در پژوهش حاضر یک مسئله تولید اقتصادی با درنظرگرفتن محصولات معیوب حین تولید و همچنین خرابی ماشین و تقاضای متغیر بررسی شده است. در این پژوهش فرض شده است که محصولات با نرخ ثابتی تولید می شوند؛ ولی ماشین حین تولید ممکن است دچار خرابی شود. خراب شدن ماشین در حین تولید، یک متغیر تصادفی است که از توزیع نمایی با پارامتر مشخص پیروی می کند. همچنین فرض شده است زمان تعمیر ماشین یک مقدار ثابت و مشخص است. برخلاف مدل های کلاسیک، تقاضا برای محصول تولیدی به صورت تابعی غیر افزایشی از زمان بیان شده است. هدف اصلی، تعیین سیاست های بهینه بازپرسازی مسئله بیان شده به گونه ای است که کل هزینه سالیانه حداقل شود. به این منظور ابتدا یک مدل ریاضی ارائه می شود؛ سپس مقدار متوسط هزینه در واحد زمان تعیین شده و بر اساس مفاهیم بهینه سازی سراسری، مقادیر بهینه مشخص خواهد شد. درنهایت با حل یک مثال عددی به تجزیه وتحلیل مسئله بیان شده پرداخته می شود. بر اساس نتایج، مدت زمان تعمیر تأثیر بسزای در هزینه کل سیستم دارد و در صورت افزایش آن هزینه های سیستم روند افزایشی به صورت نمایی خواهد داشت.