مطالب مرتبط با کلیدواژه

موسیقی مذهبی


۱.

پیشینه موسیقی درمانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: موسیقی خلقت موسیقی غیب موسیقی مذهبی مهارت یعقوب کندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶۴ تعداد دانلود : ۱۵۰۱
نظرهای گوناگونی درباره اصل موسیقی، در جوامع گوناگون بشری دیده می شود، بومیان آمریکا، موسیقی را از موهبتهای الهی می دانند، برهما، موسیقی را به عنوان ودای پنجم بر روی زمین آورد، پیروان فیثاغورث، آن را لحن موسیقیِ خلقت دانسته اند و آن را برگرفته از بانگ گردشهای چرخ شناخته اند و این نظر را حکما و فلاسفه یونانی و اسلامی پذیرفته اند. عطار آن را «لحن موسیقی خلقت» و مولوی «زبان هاتف غیبی» می شناسد. امروزه تاثیر موسیقی را در کودکان شیرخواره، حیوانات و گیاهان به صورت تجربی دریافته اند و بر روی بیماران نیز تجربه کرده اند و بعضی از امراض را نیز به وسیله آن درمان بخشیده اند، داستانها و حکایاتی وجود دارد که در گذشته، حکیمان و طبیبانی بوده اند که نه تنها بیماران را به وسیله موسیقی شفا می داده اند بلکه مرده ای را که در اثر سکته قلبی از جهان رفته بود با بعضی نغمات موسیقی، به زندگی برگردانده اند.
۲.

نغمه های دینی به مثابه حامی هنرهای آوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موسیقی آوایی موسیقی مذهبی سخن آهنگین قرآن دین و موسیقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی هنر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ
تعداد بازدید : ۱۲۲۴ تعداد دانلود : ۵۳۴
زبان دین چندان که بر اصالت خود بماند، می تواند حاوی ظرفیت های فرهنگی و هنری و از جمله ظرفیت های موسیقایی باشد. موضع «دین» نسبت به «موسیقی» در اغلب موارد با نگاه فقهی بررسی شده و از موضوع هایی که چندان بدان پرداخته نشده، نسبت «دین» و «هنر» موسیقی است. تفصیل حرمت و حلّیت موسیقی موکول به کتا ب های فقهی و نگاه مقالة حاضر، نگاهی تاریخی و هنری به موسیقی آوایی دینی و تغنی و نغمه های برآمده از آن است. در این مقاله، عواملی چون اشتیاق مردم به دین و وجود وزن و آهنگ در ادعیه، اوراد و متون دینی و در رأس آنها کلام الله مجید، سبب رشد هنرهای آوایی و موسیقایی از درون دستگاه دین شده است. این امر گذشته از حق دستگاه دین بر گردن هنر، نوعی سلامت نسبی را برای هنرهای مزبور به ارمغان آورده است.
۳.

تأثیر متقابل موسیقی مذهبی و معماری عصر قاجار در تحول فضاهای جمعی اسلامی(نمونه موردی: تکیه دولت تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موسیقی مذهبی معماری قاجاری فضاهای جمعی تکیه دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۲۹۳
فضاهای جمعی شهرهای ایران پس از اسلام، تحت تأثیر آموز هها و فرامین این دین مبین شکل گرفته است. کیفیت و کارکرد همراه با عوامل کالبدی به کار رفته در شهرها منجر به ایجاد فضاهای جمعی و افزایش حضور مردم در این فضاها گردیده است. در دوره قاجار با شروع حکومت ناصرالدین شاه و روابط اقتصادی و فرهنگی ایران با کشورهای اروپایی و تحولاتی چون سفر شاهان قاجار به اروپا، اعزام دانشجویان به خارج از کشور و تأسیس دارالفنون، زمینه تأثیرپذیری ایران از فرهنگ غربی فراهم آمد. ناصرالدین شاه که در مسافرت هایش به اروپا با تئاترها و سال نهای نمایش آنجا آشنا شده و چنین نمای شهایی مورد پسندش واقع شده بود، دستور به ساخت مکانی داد که نمای شهای بزرگ در آن برگزار شود، این مکان بعدها به تکیه دولت معروف گشت که باشکوه ترین تعزی هها در آن برگزار می شد. شاهزادگان و بزرگان و اشراف دولت هم به پیروی از شاه، هر یک مجالس تعزیه خوانی به راه انداختند. رفته رفته در هر محله و گذر بزرگ تهران تکیه هایی ساخته شد که مخارج آن را ساکنان هر محل فراهم م یکردند. این آغازی بود بر ایجاد بناهایی برای جا دادن تعداد افراد زیادی که به منظور تماشای تعزیه و برپایی عزاداری گرد هم جمع می آمدند. چرا که پیش از آن رسم نبود نمایش و موسیقی را برای توده مردم عرضه کنند و موسیقی تنها در مجالس خلوت اهل فن مطرح می شد. در این مقاله با روش توصیفی-تاریخی، ابتدا به بررسی موسیقی عصر قاجار و نیازی که در آن دوره برای ایجاد فضاهای جمعی پدید آمد پرداخته شده است؛ سپس پاسخ هایی که معماری آن عصر به این نیاز داد و پیشینه و جایگاه تکیه ها و نمایش خان هها در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. بنای تکیه دولت تهران به عنوان نمونه موردی این پژوهش، مورد تحلیل فضایی و کالبدی معماری قرار گرفته است.
۴.

لوت های نقش شده در پیکرک های سفالین ایلام باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: لوت پیکرک های ایلامی موسیقی ایلامی نوازندگان ایلامی موسیقی مذهبی موسیقی آئینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۳۵
بررسی لوت های تصویر شده در دست پیکرک های ایلامی هزاره دوم پ.م، موضوع نوشتار حاضر است. مطالعه بر روی بیش از 50 مورد از این پیکرک ها، منجر به تفکیک لوت ها به دو گروه لوت های دسته بلند و لوت های دسته کوتاه شد که این دسته بندی، برای نخستین بار در این مقاله صورت گرفته است. انواع لوت های نقش شده در دست نوازندگان از نظر ساختمان ساز، تعداد وترها، علائم موجود بر روی ساز در جهت تشخیص امکان وجود سیم گیر، دستان بندی و خرک بررسی شده است. همچنین ارتباط نوع ساز با پوشیده و برهنه بودن پیکرک ها، ارتباط آنها با خدایان و باورهای مردمان ایلامی و نیز امکان وجود تفکر جنسیت گرایانه در نواختن سازهای خاص در فرهنگ ایلامی، در این مقاله مورد توجه بوده است. از نتایج به دست آمده در این پژوهش، احتمال وجود یک وتر و نقش همراهی کننده آواز برای لوت های دسته کوتاه است. همچنین تقسیم لوت های دسته بلند به دو گروه بر اساس شکل و اندازه کاسه آنها و نیز امکان وجود دستان بندی و انگشت گذاری بر روی این ساز با توجه به شیوه نمایش دست چپ نوازندگان و وجود نشانه هایی مبتنی بر وجود دو وتر، از دیگر نتایج حاصل از این پژوهش است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به روش میدانی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای انجام شده است.
۵.

تبیین حیات موسیقیایی عصر صفوی به روایت متون و سفرنامههای سیاحان اروپایی

کلیدواژه‌ها: موسیقی مجلسی موسیقی مذهبی موسیقی نقارهخانهای موسیقی قهوهخانهای عصر صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۱۴۵
در عصر صفوی، هنر موسیقی در سایه حمایت و هنرپروری شاهان و خاندان سلطنتی و نهاد قدرت، از رونق و پویایی قابل توجهی برخوردار گردید. موسیقی در عصر صفوی جدای از دربار، نزد عامه مردم نیز در مکانهایی نظیر قهوهخانهها و میخانهها ادامه حیات داشته است. همچنین در این دوره با توجه به منهیات مذهب شیعه در مورد هنر موسیقی و غنا، موسیقی به ناچار برای ادامه حیات خود به مذهب متوسل شد و روابطی دو سویه و تأثیرگذار میان موسیقی و مذهب برقرار شد. مقاله حاضر بر آن است که از طریق بررسی و مطالعه منابع عصر صفوی به خصوص سفرنامههای سیاحان اروپایی به عنوان شاخهای مهم از منابع مکتوب عصر صفوی، به توصیف و تحلیل جایگاه موسیقی و موسیقیدانان در میان شاهان صفوی، انواع موسیقی و آالت موسیقیایی آن دوران بپردازد. در عصر صفوی موسیقی نظری چون ادوار گذشته رشد نکرد؛ اما موسیقی عملی به عنوان یکی از مظاهر اصلی سلطنت به خصوص شاخه مجلسی آن از رشد چشمگیری برخوردار گردید که تأثیر خود را بر اعصار بعد به خصوص دوران قاجار بر جای گذاشت.