تربیت تحمیلی

هنگامی که می خواهیم فردی را برای قبول حقیقت آماده سازیم، باید با کاوش در اعماق وجودیش، ریشه های آن را بیدار نماییم. برای این امر باید تربیت و شیوه تربیتی حاکم بر جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند را بازنگری نموده و با دوری گزیدن از تربیت های تلقینی و تحمیلی، شیوه ای در پیش گیریم که اعماق وجودی فرد را با حقیقت مرتبط سازد. شیوه پیشنهاد شده جهت تربیتِ موثر در این مقاله، شیوه تربیت تحقیقی است. بر اساس این شیوه، تربیت، نشان دادن راه و آگاه ساختن متربّی به مسیر و مشکلات مسیر است و انتخاب های اصلی و سرنوشت ساز به عهده خودِ متربّی نهاده می شود. در نتیجه این نوع تربیت، فرد تربیت یافته ضمن برخورداری از شخصیتی با ثبات و نیز اراده ای محکم، همواره با تکیه بر قوّه عقلانی خویش، به ارزیابی قوانین حاکم بر زندگی خود پرداخته و پس از تامّل و تحقیق، آنها را به صورت اصول رفتاری خویش درآورده و به دیگران نیز توصیه می کند. این مقاله ضمن تبیین دو شیوه تربیت تلقینی و تحقیقی، بهترین شیوة تبلیغ دینی را تربیت تحقیقی دانسته و معتقد است که تربیتِ مورد لحاظ در حوزه تبلیغ، باید از سنخ تربیت فعّال و نه منفعل باشد که از طریق تربیت تحقیقی محقَق می شود.