سطح رفاه

به طور کلی فرآیند آزادسازی تجاری، کسب منافع ناشی از توسعه ی مبادلات بین المللی است. ابزار اصلی آزادسازی، حذف موانع غیر تعرفه ای، حذف یا کاهش تدریجی تعرفه ها و در نهایت رسیدن به مرحله ی حذف یارانه های صادراتی است. یکی از اهداف مطالعات آزادسازی تجاری، بررسی اثرات آن بر توزیع درآمد و رفاه خانوارها است. این مقاله اثرات آزادسازی تجاری در بخش کشاورزی ایران و بر رفاه خانوارهای روستایی ایرانی را از طریق یک مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE) بررسی می کند. به طور کلی، در این روش با اعمال سیاست های مختلف آزادسازی میزان واکنش برخی از متغیرهای اقتصادی مانند متغیرهای خرد (رفاه و درآمد خانوارها) مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج ناشی از آزادسازی تجاری از طریق برآورد و محاسبه ی مدل تعادل عمومی بر درآمد خانوارهای شهری و روستایی نشان می دهد که تعدیل تعرفه های وارداتی در راستای آزادسازی تجاری بخش کشاورزی ضمن بهبود رفاه خانوارها آثار مثبتی بر سطح درآمد و مصرف آنها دارد.

زنان حدود نیمی از جمعیت روستایی را تشکیل داده و علی رغم وضعیت نامناسب اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، نقش قابل توجهی در جامعه ایفا می نمایند. آنان علاوه بر مسئولیت مدیریت منزل و تربیت فرزندان، در فعالیت های کشاورزی و دامداری در خانواده نیز مشارکت دارند. اما متأسفانه با وجود تلاش زیاد زنان در جوامع روستایی، نقش این گروه غالباً در فعالیت های تولیدی و اقتصادی نادیده گرفته می شود. با این نگرش هدف مقاله حاضر بررسی نقش کار پنهان زنان در سطح رفاه خانوارهای روستایی شهرستان هامون می باشد. روش تحقیق مبتنی بر بررسی منابع کتابخانه ای، بررسی های میدانی و تکمیل پرسشنامه بوده است. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شده اند. در این راستا ابتدا داده ها و اطلاعات مرتبط با فعالیت های زنان روستایی در بخش کشاورزی و دامداری در طی دوره های ماهانه جمع آوری، سپس میزان درآمد( در صورت دریافت دستمزد) برآورد گردید. در ادامه به نقش کار پنهان زنان روستایی(با توجه به تعدیل عامل مداخله گر درآمد همسر) در سطح رفاه خانوارها پرداخته شد. یافته ها نشان می دهد، برآورد ارزش پولی کار پنهان زنان روستایی شهرستان هامون در امور کشاورزی و دامداری به طور میانگین ماهانه 7405000 ریال می باشد همچنین بین چهار گروه درآمدی خانوارهای روستایی و کار پنهان زنان تفاوت معنا داری دیده می شود. لذا پیشنهاد می گردد:با توجه به اینکه کار پنهان زنان روستایی قلب اقتصاد خانواده است، فرهنگ سازی های لازم در زمینه ارزشمند نمایاندن این خدمات که در حجم تولید ملی انکار ناپذیر است صورت گیرد و دولت با حمایت از طرح های کوچک زود بازده تولیدی و ارائه تسهیلات مالی زمینه استفاده از این نیروی عظیم انسانی را فراهم آورد.

یکی از راه های توسعه منطقه ای توجه به بحث مناطق ویژه اقتصادی است. ایجاد مناطق ویژه اقتصادی با هدف افزایش و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، جذب سرمایه گذاری و انتقال تکنولوژی و افزایش درآمد عمومی و سایر موارد صورت می پذیرد و پیامدهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گسترده ای را باخود به ارمغان می آورد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مناطق ویژه اقتصادی در میزان اشتغال زائی و سطح رفاه در شهرهای ساحلی شمالی است. ایجاد مناطق ویژه اقتصادی یکی از اهداف برنامه ریزی های راهبری، منطقه ای و ملی است که با هدف افزایش اشتغال و رفاه عمومی انجام می گیرد. اجرای چنین برنامه هایی مستلزم هزینه و فعالیت های گسترده ای است که باید پیامدهای آن پاسخگوی زمان و هزینه بالای آن باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران و کارشناسان مناطق ویژه اقتصادی در سه منطقه امیرآباد، نوشهر و آستارا به تعداد 136 تن می باشد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی - پیمایشی است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه است که سطح روایی و پایایی آن، برای تمامی سازه ها اندازه گیری و تائید شد. پس از تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از معادلات ساختاری در قالب نرم افزار Lisrel مشخص شد که: مناطق ویژه اقتصادی نقش مثبت و معنی داری در میزان اشتغال در شهرهای ساحلی شمالی دارند اما؛ بین مناطق ویژه اقتصادی و سطح رفاه ساکنین شهرهای ساحلی شمالی رابطه معناداری یافت نشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه ارزش های والدینی، رضایت والدینی و بهزیستی در والدین ساکن مناطق مختلف شهر تهران انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع علّی-مقایسه ای است. جامعه پژوهش حاضر دوگروه از پدران و مادران ساکن شهر تهران بودند که از آن میان تعداد 447 والد (225 مادر و 222 پدر) به روش دردسترس از نقاط مختلف شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب شهر تهران انتخاب شدند و از حیث سطح رفاه ادراک شده به سه گروه برخوردار، غیربرخوردار و متوسط دسته بندی شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه اهداف و ارزش ها در بزرگسالان (سوئیزو، 2007) با ضرایب همسانی درونی در دامنه 94/0-60/0، شاخص بهزیستی سازمان بهداشت جهانی (WHO-5) با ضرایب همسانی درونی در محدوده 94/0-92/0، مقیاس رضایت والدینی کانزاس (جیمز و همکاران، 1985) با آلفای کرونباخ در دامنه 85/0-82/0 بود. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد سه گروه غیربرخوردار، متوسط و برخوردار در پرورش ارزش های سنت و همنوایی، قدرت و پیشرفت، ارتباط با دیگران، سخاوتمندی و خیرخواهی، منحصربه فردبودن و دینداری در فرزندانشان و نیز میزان رضایت از نقش والدینی ِخود با یکدیگر تفاوت معنادار داشته، اما در بهزیستی با یکدیگر تفاوت آماری معناداری نداشتند (01/0>p). نتایج آزمون تعقیبی نشان داد گروه برخوردار به پرورش ارزش های همنوایی، پیشرفت، خیرخواهی و منحصربه فردبودن اهمیت داده و رضایت والدینی بیش تری داشتند و گروه غیربرخوردار به پرورش ارزش دینداری در فرزندانشان اهمیت می دادند. نتیجه گیری: سطح رفاه ادراک شده خانواده ها می تواند به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر اولویت دهی به ارزش های فرزندپروری و رضایت والدین از والدگری مورد توجه قرار گیرد.

برخورداری از سطح قابل قبولی از مولفه های مختلف توسعه، حق مسلم جامعه تلاشگر روستایی است. با این وجود بررسی ها نشان می دهد در خصوص برخورداری جامعه روستایی از مولفه های توسعه، کاستی های متعددی وجود دارد. یکی از مهم ترین مولفه های توسعه، برخورداری جامعه روستایی از متغیرهای رفاهی است. هدف پژوهش کمی و کاربردی حاضر بررسی و تحلیل فضایی چگونگی برخورداری مناطق روستایی ایران به لحاظ متغیرهای رفاهی است. داده های کمی مورد نیاز از مرکز آمار ایران در سال 1400 گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش ترکیبی (ترکیب یافته های حاصل از مدل های تصمیم گیری، تکنیک تحلیل خوشه ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد سه استان البرز، هرمزگان و بوشهر به ترتیب با ضریب اولویت 492/0، 48134/0 و 4813/0، برخوردارترین و سه استان سیستان و بلوچستان، لرستان و خراسان شمالی به ترتیب با ضریب اولویت 052/0، 163/0 و 198/0، ضعیف ترین استان های کشور به لحاظ برخورداری از شاخص های رفاهی هستند. نتایج تحلیل خوشه ای حاکی از آن است که 11 استان کشور در سطح نسبتاً توسعه یافته، 10 استان در سطح توسعه متوسط، 9 استان در سطح محروم و استان سیستان و بلوچستان به تنهایی در سطح بسیار محروم، قرار گرفته است. نتایج تحلیل فضایی استان های ایران به لحاظ برخورداری از شاخص رفاه نمایان گر این است که اکثر استان های مرزی نسبت به استان های مرکزی ایران، در شرایط نامساعدی قرار دارند. نتایج مدل رگرسیونی چند متغیره برازش شده نشان داد متغیر درآمد، با ضریب تعیین 564/0 و ضریب بتای 751/0، کلیدی ترین عامل اثرگذار بر سطح رفاه در مناطق روستایی است.