شیخاوندیه

بقعه ی شیخ صفی الدین اردبیلی یکی از مکان های مذهبی و زیارتی مهم در دوران حکومت صفوی به شمار می رفت.امور مربوط به این بقعه تا پیش از تأسیس حکومت صفوی اغلب مستقیماً توسط شیوخی که رهبری طریقت صفوی را بر عهده داشتند، اداره می شد.بعد از تأسیس حکومت صفوی هر چند که پادشاهان صفوی عنوان مرشدی کامل را حفظ کرده بودند، اما دیگر شخصاً بقعه را اداره نمی کردند، بلکه افرادی را به عنوان متولی انتخاب و به این کار می گماشتند. در این جا ما با این پرسش روبرو هستیم که با توجه به اهمیت این بقعه، وظایف و جایگاه متولیان در طی دوران حکومت صفوی چه بوده است؟آیا آنان از طبقه اجتماعی خاصی انتخاب می شدند؟و آیا آنان در اداره بقعه اختیاردار بودند و یا تنها اوامر و دستورات شخص شاه را اجرا می کردند؟با توجه به موقعیت و اهمیت اداره بقعه اختیاردار بودند و یا تنها اوامر و دستورات شخص شاه را اجرا می کردند؟با توجه به موقعیت و اهمیت بقعه، به نظر می رسد افرادی که منصب تولیت را در اختیار گرفته اند از موقعیت ویژه ای در دستگاه حکومتی صفوی برخوردار بوده اند تا جایی که حتی گاه این سمت را همزمان، همراه با منصبی سیاسی چون حکومت اردبیل و گاه کل آذربایجان، برعهده داشتند. تحقیق حاضر در پی شناسایی متولیان و اقدامات آنها و نیز مشخص کردن وظایف متولیان، جایگاه و میزان مشارکت آنان در امور سیاسی می باشد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع کتابخانه ای و اسنادی است.در این جا همچنین اسامی متولیانی که بر اساس منابع شناسایی شده اند به ترتیب زمانی در جدولی تنظیم و سعی شده است مشخص گردد که هر یک به چه گروه اجتماعی تعلق داشته اند و احیاناً در طی حکومت صفوی چه تغییر و تحولی در انتخاب افراد مذکور ایجاد شده است.