مطالب مرتبط با کلیدواژه

زبان بدن


۲۱.

گفتمان های رایج در زبان بدن مدرسان دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال بیستم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷۸ 95 - 118

کلیدواژه‌ها: ارتباط ارتباط کلامی ارتباط غیرکلامی زبان بدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۴ تعداد دانلود : ۳۶۱
برقراری ارتباط یکی از قدیمی ترین و درعین حال بهترین دستاوردهای بشر است. ارتباط، علاوهبر کارکردهای متنوع برای بشر، زمینه ساز فعالیت های اجتماعی و سرآغازی برای زندگی اجتماعی است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل نحوه زبان بدن مدرسان و تفسیر نوع گفتمان های رایج در زبان بدنِ آنان است. برای نیل به این هدف از روش کیفی، با توجه به نوع پدیدارشناسی، استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را مدرسان دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 1396-1397 تشکیل داده اند که سابقه تدریسِ بیش از سه سال داشتند. نمونه گیری به صورت هدفمند بوده و با توجه به اشباع نظری 15 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه سازمان یافته بوده که پس از بیان اهداف تحقیق و تأکید بر اصل محرمانه بودن، مصاحبه با هر مدرس ضبط و مکتوب شده است. برای تجزیهوتحلیل داده ها از تحلیل توصیفی استفاده و جزئیات یافته ها تفسیر شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مدرسان نشانه های زبان بدن را بهمنظور هفت نوع گفتمان استفاده میکنند: گفتمان هشدار، تأیید و عدم تأیید، صمیمیت، اعتماد، عصبانیت، تفکر، و نظارت و هدایتی. درنهایت می توان گفت زبان بدن برای ساده سازی مطالب، موقعیت سازی و نگرش مثبت در کلاس درس، موفقیت در تدریس، اعتماد مدرسان به دانشجویان و توانایی یادگیری عمیق مؤثر است.
۲۲.

تأثیر ابعاد مهارت ارتباطی بر تحرک اجتماعی شهروندان تهرانی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۰شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 95-110

کلیدواژه‌ها: تحرک اجتماعی میان نسلی مهارت ارتباطی زبان بدن مهارت کلامی مهارت نوشتاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۲۰
هدف پژوهش، بررسی تأثیر ابعاد مهارت ارتباطی بر تحرک اجتماعی شهروندان بالای 25سال تهرانی است. چارچوب نظری، به کمک آراء نظریه پردازان دیدگاه کنش متقابل نمادین، مکتب کارکردگرایی و ترکیب گرایان تعیین شده است. این پژوهش از نظر رویکردی کمّی و به روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری 844/076/6 نفر بود و تعداد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران حدود 400 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انجام شد و برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. نتایج نشان داد ابعاد مهارت ارتباطی و متغیرهای جمعیت شناختی با ضریب تعیین 08/، بر تحرک اجتماعی ساکنان تهران اثرگذار بودند. بین مهارت کلامی و مهارت نوشتاری، با تحرک اجتماعی میان نسلی رابطه معناداری وجود نداشت. مهارت استفاده از زبان بدن، با بتای 11/0 و متغیر جنسیت با بتای 24/0- در تحرک اجتماعی شهروندان اثرگذار بودند. متغیرتأهل و سن در تحرک اجتماعی، شهروندان اثری نداشتند. تحرک اجتماعی بر حسب جنسیت به نفع مردان بوده است. مهارت ارتباطی پایتخت نشینان، بالاتر از حد متوسط و تحرک اجتماعی آنها نزولی و منفی بود.
۲۳.

مطالعه تطبیقی زبان بدن در قرآن و ترجمه های فارسی آن (با تکیه بر حرکات دست در ترجمه های خرمشاهی و گرمارودی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 125-155

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم ترجمه زبان بدن حرکات دست خرمشاهی گرمارودی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۵۶۲
در برخی گزاره ها و اصطلاحات ادبی قرآن کریم از زبان بدن و از جمله از زبان"حرکات دست"، برای انتقال پیام استفاده شده است. ترجمه مناسب در برگرداندن این ارتباطات فرازبانی بسیار اهمیت دارد و دقت مضاعف مترجم را می طلبد. این اصطلاحات بر رفتارهایی دلالت می کنند که ریشه در زبان و فرهنگ دارند. بر این اساس با توجه به اشتراکات فرهنگی و پیوندهای تاریخی گسترده میان دو زبان فارسی و عربی، فرض بر این بوده است که مفاهیم فرازبانیِ مبتنی بر حرکات دست، معادل هایی رایج در زبان فارسی داشته اند. در جستار پیش رو، شیوه تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده که در آن، ترجمه اصطلاحات و گزاره های ادبی مبتنی بر زبان دست در ترجمه موسوی گرمارودی و خرمشاهی با نگاهی تطبیقی بررسی شده تا مشترکات دو زبان در این زمینه مشخص شود و حدود و ابعادِ قوت و ضعف مترجمان در کاربرد الگوهای فرهنگی و اصطلاحاتِ منعکس کننده این الگوها، تبیین گردد. نتایج پژوهش نشان می دهد که اغلب جملات و عبارات قرآنیِ مبتنی بر حرکات دست و مفاهیم ناشی از آن، معادلی در فرهنگ و زبان فارسی دارد. در خصوص عملکرد مترجمان نیز مشخص شده که ایشان با لحاظ این بستر غنی در زبان فارسی، در ترجمه خویش به معادل های زبان بدن توجه داشته اند. در برخی نمونه ها نیز ناگزیر شیوه تحت اللفظی را در پیش گرفته اند و این مسئله به تفاوت الگوی فرهنگی دو زبان برمی گردد و طبیعی است که نمی توان انتظار شرایط نگاشت یکسان و کاملاً مطابق را داشت.
۲۴.

تحلیل ارتباطات غیرکلامی در منظومه غنایی خسرو وشیرین(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد سنندج سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 62 - 99

کلیدواژه‌ها: ارتباطات غیرکلامی ادبیات غنایی زبان بدن کارکردهای زبانی منظوما خسرو وشیرین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۱۲
ادبیات منظوم غنایی دنیایی از رازهای ارتباطی است که از طریق شاخه های علوم چند دانشی و ارتباطی می توان مفاهیم پیچیده ی غیرکلامی را از بطن آن استخراج کرد . تغییرات فیزیولوژی و کنش های حرکتی و رفتاری به نوعی راهی برای خلق مفاهیم و ترکیبهای گوناگون از طریق ارتباطات و رفتارهای زبان بدن می باشد و ارتباطی شگرف و عمیق با مخاطب برقرار می سازد . در این مقاله نگارنده با پژوهشی درعلوم ارتباطات و بین رشته ای ، ارتباطات غیرکلامی منظومه خسرو و شیرین را بررسی نموده و تلاش شده پیام هایی را که شاعر کوشیده است از طریق ارتباطات غیرکلامی nonverbal communication به خواننده منتقل کند آشکار نماید. نظامی بااستفاده از کارکردهای غیرکلامی زبان علامات، زبان عمل و زبان اشیاء دراین منظومه فضای دراماتیک ایجاد کرده است که در این مقاله به تحلیل این کارکردها پرداخته می شود. نتیجه بررسی ها نشان می دهد که ازمیان این فرایندهای ارتباطی، « حرکات و اشارات اندام» و « ارتباطات چشمی»، نقش بسزایی در جریان انتقال مفاهیم و پیام ها ایفا می کنند.
۲۵.

تحلیل عملکرد زبان بدن در انتقال مفاهیم بصری، به استناد چهره های عکس های پادشاهان قاجاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش هنر سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۴ ۴۴-۳۵

کلیدواژه‌ها: رفتار غیرکلامی زبان بدن عکس چهره شاهان قاجاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۳۰۵
آنچه بیان نمی شود، غالباً به اندازه آنچه بیان می گردد، اهمیت دارد. بدن نخستین چیزی است که با آن، جهان پیرامون را درک می کنیم و خود را نیز به وسیله آن بیان می نماییم. احساسات درونی ما اعم از شادی، غم و ترس به واسطه بدن، نماد بیرونی پیدا می کنند. همگی، به شیوه ای خاص، پیام های کوتاه به دنیای پیرامون خود می فرستیم و به ندرت این کار را آگاهانه انجام می دهیم. رفتار غیرکلامی از آغاز پیدایش بشر منبع درک بسیاری از ایما و اشاره های اندام و به ویژه کارکردهای چهره بوده که در عکس نیز نمود دارد. سابقه زبان بدن با تاریخ عکاسی پیوند دارد. این نکته ما را به واکاوی مجدد عکس هایی واداشت که با ورود عکاسی به ایران گره خورده اند. عکس های شاهانی که در طول تاریخ توجه ویژه ای به پرتره های خود داشتند و از هنر عکاسی برای به رخ کشیدن قدرت بهره می گرفتند. در این مقاله با مطالعه مفاهیم و الگوهای زبان بدن در عکس های چهره های شاهان قاجاری، این نظام مورد بازبینی مجدد قرار گرفته تا بتوان به سرنخ هایی از محتوای احساسی این آثار دست یافت. پرسش اصلی این است که: آیا می توان از عملکرد زبان بدن برای درک مفاهیم بصری در تحلیل عکس استفاده کرد؟ این پژوهش از نوع نظری و با روش تحلیل محتوای توصیفی است و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است. نتیجه حاصل از تحلیل این آثار به عنوان متنی تصویری این است که شاهان قاجاری به واسطه میل به جاودانگی، جلال و شوکتِ حکومت دوران خود، عکاسی را برگزیدند؛ اگرچه تلاشی برای هویت پردازی و شناخت ویژگی های روانی صورت نگرفته است، اما واقع گرایی عکس ما را با درک جدیدی از عکس های این پادشاهان روبه رو کرده است. روشی که در آن به «خود بودنِ اشخاص» می رسیم. تفکیک ژست و شخصیت به یک چیز می رسند، «زبانِ تن» یعنی رفتارهای بدن، ژست ها و حالات صورت، به طور ناخودآگاه احساسات یا حالات روانی را نشان می دهند.
۲۶.

معنا و کارکرد سکوت در فرهنگ های مختلف با تأکید بر جایگاه آن در اندیشه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۰شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 27-44

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سکوت ارتباطات میان فرهنگی ارتباطات غیرکلامی زبان بدن اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۲۱۶
پژوهش های میدانی در کشورهای مختلف نشان می دهد که نقش ارتباطات غیرکلامی، در انتقال اطلاعات در مقایسه با ارتباطات کلامی بسیار مؤثرتر است. در ارتباطات غیرکلامی، پیام بدون استفاده از کلمات منتقل می شود. از ابعاد غیرکلامی ارتباطات، می توان به زبان حالت و چهره، زبان تماس دیداری، زبان طرز ایستادن، زبان صدا، زبان تن پوش، زبان رنگ، زبان بو، زبان زمان و زبان مکان اشاره کرد. در این میان، نوعی زبان خاموش یعنی «سکوت» هم وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار می گیرد. با این همه، نمی توان نقش آن را در ارتباطات، به ویژه در ارتباطات میان فرهنگی نادیده گرفت. بنابراین، پرسشی که مطرح می شود اینکه معنا و کارکرد سکوت در فرهنگ های مختلف چیست؟ ازآنجاکه درک معنای کنش های ارتباطی مخاطبان برای برقراری ارتباط مؤثر و غلبه بر سوء تفاهمات اهمیت دارد، این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، با تأکید بر «روش واقع گرایی» شهید صدر و با تکیه بر اسناد و داده های قابل دسترس، ضمن پاسخ به پرسش مذکور، به یافتن دیدگاه اسلام در این خصوص پرداخت. یافته ها حاکی از این است که سکوت نیز گونه ای مهم از ارتباط به شمار می رود که معنا و نقش آن از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است. در فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز نوعی الگوی ارتباطی تلقی می شود که می تواند دلالت ها و پیامدهای مهمی به دنبال داشته باشد.
۲۷.

بررسی و تحلیل بازتاب ارتباطات غیر کلامی در خطبه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۰) 433 - 405

کلیدواژه‌ها: ارتباطات غیرکلامی زبان بدن نهج البلاغه پیام برون زبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۲۰
با وجود نقش و اهمیت بسزایی که زبان یا ارتباط کلامی در تداوم حیات فردی و اجتماعی ما انسان ها دارد، ارتباطات انسانی محدود به ارتباط کلامی نمی شود، بلکه بخش چشمگیری از ارتباطات انسانی از طریق ارتباط های غیرکلامی صورت می پذیرد و شمار زیادی از مفاهیم ارتباطی در تعامل های فردی و عمومی از طریق مکث ها، نگاه ها، اشاره ها، حالت های چهره وغیره مبادله می شود. علاوه بر تجلی ارتباط غیر کلامی در ساحت اجتماع، شاهد توجه متون ادبی و دینی به این ابزار ارتباطی نیز هستیم. چه بسا پیام هایی که افراد با نگاه ها، حالات چهره و ژست ها منتقل می کنند، در متون ادبی به درک و فهم خواننده از متن کمک می کند. خطبه های نهج البلاغه از جمله متونی دینی و ادبی ارزشمندی است که شایستگی بررسی از منظر ارتباطات غیر کلامی را دارد. این پژوهش در تلاش است تا عناصر ارتباط غیرکلامی در خطبه های نهج البلاغه و میزان انسجام این عناصر با مفاهیم مورد نظر حضرت را با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار دهد و از این منظر تحلیلی زیبا از خطبه های نهج البلاغه ارائه کند. نتایج پژوهش نشان می دهد زبان چشم و دست، کارآمد ترین و پُربسامد ترین انواع ارتباط غیرکلامی به کار رفته در خطبه های نهج البلاغه است و کارکرد این نوع ارتباط در خطبه های نهج البلاغه برای انتقال پیام های اخلاقی، تربیتی و کشف پیام های نهفته در متن، سهم بسزایی داشته است.
۲۸.

تحلیل زبان بدن در نهج البلاغه بر اساس نظریه «پُل اکمن و والس فریسن» با سه رویکرد «منشأ-رمزگذاری – کاربرد»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 1 - 14

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه زبان بدن والس فریسن و پل اکمن منشأ کاربرد رمزگذاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۲۴۸
نشانه های مورد استفاده ارتباطات مطمئناً محدود به زبان (زبان شناسی) نمی شود. بسیاری از مفاهیم به صورت غیرکلامی بیان می شوند. ارتباط غیرکلامی از حوزه های مطالعاتی جدید است که به بررسی و تجزیه و تحلیل پیام هایی می پردازد که افراد با رفتارهای غیرزبانی مانند: حالات چهره، تماس چشمی و ژست ها پیام را منتقل و به درک خواننده از متن کمک می کنند. «پل اکمن» و «والس فریسن» تحقیقاتی گسترده را در زمینه فعالیّت های غیرکلامی انجام داده اند که هدف آنان، شناخت بهتر احساسات و رفتار افراد می باشد. آنان فعالیت های غیرکلامی را به سه طریق تحلیل کرده اند که عبارت اند از: 1. منشأ 2. رمزگذاری 3. کاربرد. منشأ؛ منبع هر عملی است که می تواند (ذاتی، ثابت گونه و آموزش فرهنگی) باشد. رمزگذاری؛ رابطه عمل با معنی آن است که می تواند (قراردادی، تصویری و غریزی) باشد. کاربرد؛ شامل میزان اطلاع رسانی رفتار غیرکلامی است که می تواند (ارتباطی، تعاملی و اطلاعاتی) باشد. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی بر اساس رویکردهای ذکر شده از «اکمن» و «فریسن» زبان بدن در نهج البلاغه را، اعم از؛ چهره، چشم، دست و حالت های لامسه ، توصیف و مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصله از تحلیل نمودن نمونه های زبان بدن موجود در نهج البلاغه با نظریه «اکمن» و «فریسن»، نشان می دهد که ظرفیت نهج البلاغه چنان گنجایش دارد که می توان آن را با نظریه های نوین ارتباطات غیرکلامی مورد تحلیل و بررسی قرار داد و منشأ «زبان چهره»، که از بسامدی بالا در نهج البلاغه برخوردار است، ذاتی است و به صورت غریزی رمزگذاری شده و کاربرد آنها اطلاعاتی است.
۲۹.

فهم جامعه شناختی زبان بدن کاندیداهای ریاست جمهوری ایران؛ مورد مطالعه: مناظره دوازدهمین دوره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ (پیاپی ۶۹) 209 - 237

کلیدواژه‌ها: زبان بدن گافمن نامزدهای انتخاباتی تحلیل محتوا انتخاباتحالات چهره شهروندان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۲۰۰
این پژوهش می کوشد تا زبان بدن کاندیداهای نامزد دوازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران در حالت های مختلف حین مناظره مورد کنکاش قرار دهد. روش مورد بررسی از نوع تحلیل محتوای کیفی است. مطابق نتایج پژوهش، عمده ترین مفاهیم مرکزی زبان بدن؛ در لحن صدا (ایجاد آرامش و حفظ خونسردی- تفهیم مطالب و اعتبار سنجی- نقد وضع موجود و بی اعتبارسازی صحبت های دیگران- تسلط بر صحنه و مدیریت آن - تعادل داشتن در صحبت کردن- صدای محکم و بلند تأکید بر کلمات مخاطب قرار دادن رقبا- ایجاد وضع برتر نبست به رقیبان)؛ در نوع نگاه (تسلط بر اوضاع و آرامش- تعجب و تردید در بازنمایی واقعیت - مخاطب قرار دادن آحاد جامعه- عدم هیجان و نداشتن اضطراب - در حالت نگاه بعضی از کاندیداها بی اثرسازی نقدها)؛ حالت دست ها (تصدیق ادعاها - در صورت عدم استفاده از دست ها یقین دادن به مردم درباره آمادگی روانی نسبت به نقد و بیشتر اتکا بر زبان گفتاری) بوده است و کانون اشتراک آن ها در استفاده از زبان بدن بیشتر به سمت تسلط بر اوضاع و حفظ آرامش و خونسردی و مخاطب قرار دادن آحاد مردم بوده است.
۳۰.

نگرشی تطبیقی به ارتباط متن و زبان تصویری دست در نگاره های شاهنامه طهماسبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی هنر سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 93-79

کلیدواژه‌ها: ارتباط متن با تصویر زبان بدن نگاره های دست نگارگری شاهنامه طهماسبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۹۶
نگارگران شاهنامه طهماسبی برای به تصویر کشیدن متنِ لبریز از داستانِ شاهنامه، با بهره گیری از زبان تصویری دست، تلاش داشته تا عواطف و هیجانات را به مخاطب منتقل کنند. با توجه به کثرت کاربرد این نوع از ارتباطات غیرکلامی در حالت های مختلف، امکان داشت نقاش تحت تأثیر عوامل مختلف نظیر دستور دربار، تغییراتی در قسمت هایی از اثر به وجود آورده باشد که با متن هم خوانی ندارد. در این رابطه، پرسش اصلی مقاله این گونه مطرح می شود که نگارگران شاهنامه طهماسبی، چه وصف ها و حالت هایی را برای نمایش متن با حرکات دست برگزیده و در این راه تا چه میزان به متن کتاب وفادار بوده اند؟ و پرسش فرعی مقاله این است که به چه دلیل در بعضی از نگاره ها زبان تصویری "دست" به صورت اغراق و زیاده روی به چشم می خورد؟ هدف اصلی این تحقیق، شناخت مهارت های نقاشیِ هنرمندان شاهنامه طهماسبی در به کارگیری زبان تصویری "دست" و میزان توجه آنها به متن است. اشراف نسبت به ایجاد خلاقیت در نگارگری گذشته ایران، ضرورت پژوهش را دوچندان کرده و نیز با پرداختن به این موضوع که رفتارهای انسان از محیط کسب می شوند، از طریق مطالعه این نوع زبان تصویری می توان به قسمتی از آداب و رسوم گذشتگان پی برد. این مقاله، به شیوه توصیفی، تحلیلی بر پایه تطبیق داده ها و با استناد به نگاره های موجود در شاهنامه، از طریق منابع کتابخانه ای انجام شده است. نتیجه تحقیق نشان داد که نگارگران شاهنامه طهماسبی در نگاره های خود، از حرکات دست در جهت نشان دادن صحنه های عاطفیِ داستان مانند؛ پیروزی و شکست، اندوه و افسوس، رقص، شگفتی و انتظار استفاده می کردند. آنان خلاقانه از ارتباطات غیرکلامی دست در جهت نمایش متن بهره برده و موفق به بازنمایی داستان و بخشی از فرهنگ دوران خود شده اند و نیز در پاره ای موارد تحت تأثیر سبک شعری اصفهان که مکتب ادبی رایج در عهد صفویان بود، از زبان تصویری "دست" به صورت اغراق در احساسات و تکرار در نگاره های خود استفاده نموده و بدین طریق، بخشی دیگر از آیین دوره خود را به صورت نمایش هم بستگی میان شعر و نگارگری، ارائه کردند.
۳۱.

بررسی دلالت های مفهومی- بلاغی زبان دست در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 165 - 190
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
زبان بدن از جمله مهم ترین ابزارهای ارتباطی جامعه بشری است که انسان ها از آن برای بیان احساسات و دلالت های مختلف بهره می گیرند. نقش زبان بدن در بستر متون ادبی برای کشف مقاصد و داده های مفهومی و آرایه های ادبی که به صورت زبان بدن مجسم شده است، درخور توجه می باشد. کتاب نهج البلاغه مملوّ از صنایع ادبی و لطافت های کلامی است. در این مقاله، موضوع زبان بدن (دست) در نهج البلاغه از نظر دلالت های مفهومی بلاغی به روش توصیفی تحلیلی بررسی می شود. از دلالت های مفهومی و بلاغی دست در کلام امام علی (ع) می توان به گزاره های بی یاور بودن، پافشاری بر عدم اطاعت، اعلام بیعت، بخل ورزی، نفرین، میزان نعمت و بخشش، آماده حمله کردن، قبول بیعت، ندامت و حسرت، مساعدت و هماهنگی، اندوه فراق، بی تابی تأسف بار، حالات اظهار پشیمانی، جدّیت و خستگی ناپذیری در طلب امر، فاصله بین حق و باطل، مغلوب شدن و خطاکار بودن، استعاره، تشبیه، تمثیل، کنایه و اقتباس اشاره نمود.
۳۲.

بررسی مهارت های ارتباطی دانش آموزان متوسطه دوم با تاکید بر ارتباط غیر کلامی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم آبان ۱۴۰۱ شماره ۵۳ 236 - 257
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۱
ارتباط مهمترین نیاز بشر بعد از نیاز های اولیه است،ارتباطات موجب شکل گیری تمدن ها و نهایتا ایجاد فرهنگ ها مختلف شده اند.مهمترین رکن ایجاد جامعه مدنی مهارت برقراری ارتباط می باشد.روابط اجتماعی علاوه بر ایجاد ساختار های مستحکم مدنیت موجب کاهش شدید آسیب های روحی و روانی در مردم جامعه می شود.در پژوهش حاضر که از نوع توصیفی –مروری کتابخانه ای است به بررسی مهارت های ارتباطی دانش آموزان متوسطه دوم می با تاکید بر زبان بدن(ارتباط غیر کلامی ) می پردازیم استفاده صحیح از ارتباطات غیر کلامی خصوصا زبان بدن در برقراری ارتباط عمیق و سازنده با فرد مقابل بسیار مفید تر از زمانی است که از ارتباطات غیر کلامی استفاده نمی شود.
۳۳.

نشانه شناسی زبان بدن در رمان «النومُ فی حَقل الکَرَز» اثر «أزهر جرجیس»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی دوره ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 20 - 38

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی زبان بدن ارتباطات غیرکلامی النومُ فی حَقل الکرز أزهر جرجیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۷۳
ادبیات داستانی سرشار از نشانه های غیرکلامی از جمله علائم زبان بدن است. بررسی داستان ها از منظر ارتباطات غیرکلامی به ویژه زبان بدن که زنجیره ای از نشانه های گسترده است و پیام های متنوعی با توجه به بافت ارتباطی دریافت می شود، می تواند به خوانشی تازه از متن منجر شود. أزهر جرجیس عراقی در رمان «النوم فی حَقل الکرز» از علائم زبان بدن از جمله زبان چشم، دست، سر، لامسه، اندام و ظاهر فیزیکی بهره برده است. این پژوهش درصدد است با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی با تکیه بر رویکرد نشانه شناسی به واکاوی نقش و جایگاه زبان بدن و کارکرد آنها در این رمان بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد جرجیس پیام هایی چون؛ تعجّب و حیرت، اضطراب، خشم و غضب، فراموشی، ترس و... به واسطه زبان بدن به مخاطب انتقال می دهد که پرده برداری از آنها در کشف پیام نهفته در متن سهم بسزایی دارد. از میان رفتارهای غیرزبانی در رمان ذکر شده، زبان چشم با (32 درصد) در جریان انتقال پیام بیشترین نقش و زبان ظاهر فیزیکی (موی صورت) با (2 درصد) کمترین نقش را دارد و زبان بدن در این رمان بیشتر، جایگزین و جانشین ارتباط کلامی شده است اما در مواردی نیز برای تکمیل کردن پیام کلامی یا پیام های کلامی را مورد تأکید بیشتر قرار داده است. بکارگیری زبان بدن در این رمان موجب افزایش ظرفیت نمایشی داستان شده است.
۳۴.

ارتباط های غیر کلامی در روایت های تاریخ بیهقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۱۷ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۲ 201 - 231

کلیدواژه‌ها: روایت ارتباط غیر کلامی زبان بدن تاریخ بیهقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
ارتباط غیرکلامی یعنی هنراستفاده ازحرکات بدن ،آواها،حالتهای چهره،پوشش،مکان وزمان درجریان برقراری ارتباط.دراین مقاله سعی شده است تا با نگاهی نو و میان رشته ای روایتهای تاریخ بیهقی ازمنظرارتباطات غیر کلامی تحلیل شده و نشان داده شود که بیهقی ازانواع ارتباطات غیر کلامی برای روایت تاریخ بهره گرفته است . بیهقی بدین ترتیب تاریخی زنده، حساس و پویاروایت کرده است تا باورپذیری بیشتری را به خواننده القا کند. انواع رفتارهای غیرکلامی مثل ؛حرکات و اشارات بدن، زمان، مکان، مصنوعات، پیرازبان ، زیبایی شناسی، رفتارهای چهره و تماسهای بدنی تحلیل،طبقه بندی و رمزگشایی شده اند. بررسی هانشان می دهدکه ارتباطات غیرکلامی درتاریخ بیهقی ببیشتر برای تکمیل کردن پیام کلامی به کار رفته اندامادرمواردی جانشین ارتباط کلامی شده یا پیام کلامی راموردتأکید بیشتر قرارداده اند. ازمیان رفتارهای غیرکلامی بیشترحرکت اندامهاوارتباط دیداری درجریان انتقال پیام نقش دارند .بررسی ها نشان می دهد که زبان بدن به عنوان یک زبان رمزی و بی سر وصدا،اماتأثیرگذار، ظرفیت نمایشی تاریخ بیهقی را بالابرده و سبک ارتباطی و تیپهای شخصیتی آن را ملموس تر کرده است.
۳۵.

ارتباط های غیرکلامی در داستان رستم و سهراب فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۲۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۴ 169 - 206

کلیدواژه‌ها: ارتباط غیرکلامی زبان بدن رستم و سهراب فردوسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۴۷
هر ارتباطی به رمز و رمزگذاری پیوسته است. منظور از رمز، هر نوع ترتیب و توالی منظم و یکپارچه ای است که دربرگیرنده نمادها، کلمات و حروف باشد که به گونه اختیاری برای انتقال مفاهیم و یا ارتباط به کار گرفته می شوند. بدین ترتیب، دو دسته از رمزها وجود دارند: رمزهای کلامی و رمزهای غیرکلامی. رمزهای غیرکلامی رمزهایی هستند که به حرکات بدنی، استفاده از زمان و فضا، لباس، آرایش و صداهایی که به زبان مربوط نیستند، بستگی دارند. در این مقاله سعی شده است تا با دیدگاهی میان رشته ای، داستان رستم و سهراب فردوسی از منظر ارتباطات غیرکلامی بررسی شود و مشخص گردد که فردوسی کاربرد گسترده ای از انواع ارتباطات غیرکلامی در این داستان داشته و آن را در جهت پویایی، حرکت پذیری و حقیقت نمایی جریان داستان و اثرگذاری بیشتر بر مخاطب و اقناع او، به کار گرفته است. پربسامدترین و برجسته ترین پیام های برگرفته شده از نشانگرهای غیرکلامی، یکی، «غم و اندوه» و دیگری «خشم و نبرد» است که با داستان تراژیک-حماسی رستم و سهراب کاملاً هماهنگ هستند. در این مقاله، ارتباط های غیرکلامی داستان رستم و سهراب با روش توصیفی-تحلیلی، همراه با ارائه نمودار و بسامدگیری بررسی شده اند.
۳۶.

کارکردهای ارتباط غیرکلامی در فرایندهای یک سویه ارتباط رسانه ای (مورد مطالعه: بخش خبری 21 سیمای جمهوری اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۹ 108 - 71

کلیدواژه‌ها: ارتباط غیرکلامی زبان بدن خبر صدا و سیما گوینده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۲۳۴
در میان فرایندهای ارتباطی، علم ارتباطات، جایگاه مهمی را برای ارتباطات غیرکلامی قائل است. این جایگاه در ارتباط های یک سویه اهمیت پیدا می کند، مانند برخی از بخش های خبری که در آنها، امکان دریافت بازخورد از مخاطب و اصلاح حرکات فرستنده در لحظه انتقال پیام فراهم نیست. در این پژوهش، با هدف بررسی شش کارکرد شناخته شده برای ارتباط غیرکلامی (تأکید، تکمیل، تکذیب، تکرار، کنترل و جانشینی) در خبر سیما و نوع ارتباط با متن خوانده شده توسط گوینده، 18 برنامه از بخش خبری 21 شبکه 1 به صورت سیستماتیک انتخاب شد و با روش تحلیل محتوای کیفی مورد مطالعه قرار گرفت. شش مقوله وضعیت بدن گویندگان، حرکت دست، ابراز چهره ای، حرکت چشم و پیرازبان به عنوان مقوله های اصلی انتخاب شدند که درمجموع، شامل 38 زیرمقوله می شوند. پس از تحلیل محتوای کیفی مقوله ها و زیرمقوله های استخراج شده، دریافتیم که قسمت عمده ای از ارتباط غیرکلامی گویندگان به حرکات سر و اعضای صورت محدودشده و کمتر از حرکات دست و وضعیت های مختلف بدن استفاده می شود. به طورکلی، گویندگان، وضعیت صورت سنگی را به عنوان وضعیت پایه خبرخوانی انتخاب می کنند و در طول خوانش خبر، سعی دارند به منظور پرهیز از یکنواختی، از حرکات بدن و تکنیک های آوایی بهره ببرند، اما استفاده نابه جا از این تکنیک ها، یا افراط در استفاده از حرکات غیرکلامی، می تواند از اعتبار و جذابیت بخش خبر 21 بکاهد. همچنین کارکرد تأکید کلام به وسیله ارتباط غیرکلامی، به عنوان پرکاربردترین کارکرد، مورداستفاده گویندگان قرار می گیرد و پس ازآن، کارکردهای تکمیل و کنترل، مهم ترین کارکردهای ارتباط غیرکلامی در خبر هستند.  
۳۷.

برّرسی سطوح کارکردی ارتباطات غیر کلامی «زبان بدن» در غزلیّات عرفی شیرازی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جستارنامه ادبیات تطبیقی سال ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 55 - 84

کلیدواژه‌ها: ادبیات غنایی ارتباط غیرکلامی زبان بدن عرفی شیرازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۷
یکی از اهداف همیشگی و مهمّ شاعران و نویسندگان در آثار نظم و نثرشان، برقراری ارتباط هرچه بهتر با مخاطبین و انتقال هرچه بهتر و دقیق تر معنا و پیام به آنان می باشد. در این راستا، بهره گیری از ارتباطات کلامی و غیرکلامی یکی از رایج ترین شیوه ها در این راستا بوده است. ارتباطات غیرکلامی یا بهره گیری از نشانه های تصویری همواره برای شاعران به مثابه یک ابزار کارآمد برای انتقال مضامین و مفاهیم نهفته در اشعار بوده است. مفاهیمی که عمده موضوعات آن حول مسائلی نظیر تعلیم و تربیت، آگاهی و بیداری انسان ها و عشق (توصیفات جمال معشوق، فراق عاشق و...) بوده است. عرفی شیرازی یکی از شاعران اوایل عهد صفوی است که در تکوین غزل سبک هندی، نقشی مهم داشته است. حجم اصلی دیوان وی را غزلیّات او تشکیل می دهد. یکی از شاخص های مهمّ اشعار عرفی، نشانه های تصویری (ارتباطات غیرکلامی) نهفته در مضامین غزلیات وی می باشد. به همین سبب، مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به واکاوی برّرسی سطوح ارتباطات غیرکلامی «زبان بدن» در کنش های غیرزبانی، در غزلیات عرفی شیرازی می پردازد. فرضیه یا دالّ مرکزی پژوهش کنونی تأکیدی است بر این مسئله که زبان بدن در ارتباط غیرکلامی غزلیّات عرفی شیرازی کاملاً عامدانه و در راستای جلب معشوق و جذب مخاطب و نیز بازاندیشی در الگوهای رفتاری فرد و اجتماع و با هدف کنایه سازی و نمادپردازی محقّق شده است. در میان فرآیندهای ارتباطات غیرکلامی در اشعار عرفی شیرازی حرکات و اشارات مختصّ چهره، دست و پا و چشم، بیشترین کارکرد ارتباطی را داشته و نقش به سزایی را در جریان انتقال مفاهیم و پیام ها ایفا می کنند.
۳۸.

روابط غیر کلامی در غزلیات شمس

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متون ادبی دوره عراقی دوره ۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: مولوی ارتباط غیر کلامی زبان بدن غزلیات شمس رمزگشایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
زبان بدن به معنای عبور از کلام و ایجاد ارتباط از طریق عناصر غیرکلامی یا زبان خاموش است. این زبان مجموعۀ وسیعی از رفتارها و پدیده های اشاری و حرکتی را شامل می گردد. انسان ها می توانند نیّت واقعی خود را در پسِ واژه ها پنهان کنند، ولی قادر به نهان داشتن زبان بدن نیستند. یکی از ویژگی های تجربه های عرفانی «بیان ناپذیری» زبانی این تجربه ها است که آنچه را زبان عارف از بیانش ناتوان است با زبان بدن (حالات و رفتارهای خویش) بیان می کند. غزلیات شمس که اوج غزل عرفانی زبان فارسی است، از نظر علوم ارتباطات نیز امتیازات فراوان دارد. نگارندگان در این مقاله سعی کرده اند با روش توصیفی - تحلیلی و با نگاهی نو و میان رشته ای غزلیات شمس را از منظر علوم ارتباطات، به ویژه ارتباطات غیرکلامی، تحلیل کنند و نشان دهند که مولوی از انواع ارتباطات غیرکلامی بهره گرفته است. به همین سبب غزلیاتی پرشور، زیبا و تصویری سروده است. انواع رفتارهای غیرکلامی مثلِ حرکات و اشارات بدن، زمان، مکان، مصنوعات، پیرازبان، موسیقی، رفتارهای چهره و تماس های بدنی مورد تحلیل قرارگرفته و طبقه بندی و رمزگشایی شده اند. نتایجِ پژوهش نشان می دهد که ارتباطات غیرکلامی درغزلیات شمس بیشتر جانشین ارتباط کلامی شده اند؛ امّا در مواردی، پیام های کلامی را مورد تأکید بیشتر قرار داده اند یا رفتارهای کلامی را کنترل و سازماندهی می کنند که ظرفیّت نمایشی و تصویری غزلیات را بالا برده است. بدین ترتیب مشخص می شود که زبان بدن یک زبان رمزی و بی سر و صداست که بیشتر کارکردهای جانشینی، مکّمل بودن و تأکید کردن را درکنار گفت وگوهای کلامی در غزلیات شمس دارد. واژگان کلیدی: مولوی، ارتباط غیر کلامی، زبان بدن، غزلیات شمس، رمزگشایی.
۳۹.

تحلیل کارکردهای زبان بدن در مثنوی جمشید وخورشید

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه متون ادبی دوره عراقی دوره ۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 47 - 64

کلیدواژه‌ها: تحلیل کارکرد زبان بدن مثنوی جمشید وخورشید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
زبان بدن تکنیکی ارتباطی به شمار می رود که انسان ها از آن برای بیان احساسات و دلالت های مختلف بهره می گیرند. زبان بدن ترجمان حالات و اندیشه های آدمی است که امروزه برای روان شناسان وجامعه شناسان - به دلیل اهمیّت آنها در انتقال معنا و تنظیم روابط بینافردی - جایگاه ویژه ای دارد که شاملِ هنر استفاده از حرکات بدن، آواها و حالت چهره، پوشش، مکان و زمان در جریان برقراری ارتباط با مخاطب است. می توان گفت ارزش تحلیل های این نشانه های غیرکلامی که بخشی قدمت چندین هزارساله دارد، در بازشناسی فرهنگی و اجتماعی و حتی زیباشناسی متون بیشتراست. بی گمان مثنوی جمشید وخورشید که سلمان ساوجی آن را درسال 763 به نام سلطان اویس به پایان برده است، نمایندۀ فرهنگ، تمدن و تفکر ایرانی است. از این رو، این مقاله درصدد پاسخ گویی به این سؤال است که آیا کارکرد هر یک از اجزای بدن در این اثر، همواره به دلالتی ثابت و پایدار به یک مقوله محدود می شود یا در بافت های گوناگون متفاوت است؟ روش این مقاله براساس ماهیّت و روش به شیوۀ (تحلیلی - توصیفی) محتوا است. هدف از این مقاله نیز نمایان ساختن خاصیّت اهمیّت و کارکرد ارتباطا ت غیرکلامی در مثنوی جمشید و خورشید است. در واقع این دو ساحت ارتباطی، دو وجه جدایی ناپذیر در انتقال معنا، مفاهیم و عواطف شخصیّت ها به شمار می روند.
۴۰.

تحلیل زبان بدن در رمان "الشحاذ" اثر نجیب محفوظ بر اساس نظریه پل اکمن و والس فریسن با سه رویکرد «منشأ، رمزگذاری، کاربرد»

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات عرب سال ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲شماره ۷ 57 - 70

کلیدواژه‌ها: زبان بدن رمان الشحاذ پل اکمن و والس فریسن منشأ- رمزگذاری - کاربرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۴
ارتباط غیرکلامی ارتباطی است که مفاهیم و معانی از طریق غیرزبانی و گفتاری منتقل میشود. پیام های غیرکلامی نسبت به پیام های کلامی از قدرت بیشتری برخوردارند. زبان بدن، نحوه ارتباط غیرکلامی و غیرگفتاری ماست که آن را درهر یک از مشارکت های خود بادیگران استفاده میکنیم. زبان بدن شامل پیام های افراد با نگاه ها، حالات چهره و ژستهاست که در متون ادبی به درک خواننده از متن کمک می- کند. »پل اکمن« و »والس فریسن« تحقیقاتی گسترده را در زمینۀ فعالیت های غیرکلامی انجام داده اندکه هدف آنها، شناخت بهتر احساسات و رفتارافراد میباشد. آنان فعالیت های غیرکلامی را به سه طریق »منشأ- رمزگذاری- کاربرد« تحلیل کرده اند. این پژوهش با روش توصیفی_ تحلیلی براساس رویکردهای ذکرشده از »اکمن و فریسن« زبان بدن در رمان الشحاذ که اثر نجیب محفوظ است، اعم از؛ زبان چهره، زبان نگاه و اشارات سر را توصیف و مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل شده از تحلیل نمونه های زبان بدن در این رمان نشان میدهد که منشأ زبان چهره که از بسامدی بالا در رمان برخوردار است ذاتی بوده، رمزگذاری آن به صورت غریزی و کاربرد آن از نوع اطلاعاتی است.