موتورسیکلت

با توجه به خطرپذیر بودن تردد موتورسیکلت ها در معابر و بزرگراه های شهری و خسارات وارده، در این مقاله بر آن شدیم با ارایه مدل پیش بینی شدت تصادف، به بررسی عوامل موثر در شدت تصادف موتورسیکلت ها بپردازیم، تا بتوان با شناسایی عوامل موثر در شدت این تصادف ها و با اتخاذ سیاست های عملکردی مناسب شدت این تصادف ها را تا حد مطلوبی کاهش داد. بر این اساس آمار مربوط به تصادف موتورسیکلت در بزرگراه های شهری تهران از سال 1382 تا 1385 از بانک اطلاعاتی اداره راهنمایی و رانندگی شهر تهران، همچنین داده های مربوط به مشخصات ترافیکی از قبیل حجم ترافیک و سرعت جریان ترافیک از سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران و مشخصات هندسی بزرگراه ها از شرکت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک تهران جمع آوری گردید و در یک بانک اطلاعاتی واحدی که شامل 536 مورد تصادف می باشد، مورد بررسی قرار گرفت.در این مقاله، شدت تصادف های موتورسیکلت در دو حالت «خسارت جانی» و «خسارت مالی» طبقه بندی شده است و از دو روش مدل سازی ریاضی با استفاده از نرم افزار SPSS و مدل سازی با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی برای مدل سازی استفاده شده است.نتایج به دست آمده نشان می دهد که استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی در مدل سازی شدت تصادف های موتورسیکلت جواب های قابل قبولی را ارایه داده است. همچنین با مدل سازی، عواملی که تاثیر بیشتری بر روی افزایش و کاهش شدت تصادف ها دارند، شناسایی شده اند.

تحقیق حاضر، با هدف تعیین تفاوت میان استفاده­کنندگان موتورسیکلت قانون­گریز و استفاده­کنندگان موتورسیکلت قانونمند، از نظر هنجار تقابل اجتماعی و مؤلفه­های آن؛ یعنی تقابل اجتماعی منفی، باور به تقابل اجتماعی و تقابل اجتماعی مثبت انجام شد. این پژوهش، در قالب یک طرح مورد ـ شاهدی و به ورت مقطعی انجام شد. 192 نفر از استفاده­کنندگان موتورسیکلت که با توجه به شاخص­ها و معیارهای کارشناسان پلیس راهنمایی و رانندگی، قانون­گریز شناخته شده بودند (گروه مورد) و 192 نفر از استفاده­کنندگان موتورسیکلت که از نظر کارشناسان پلیس راهور، قانونمند (گروه شاهد) تشخیص داده شده بودند، با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب شدند. این دو گروه، سپس از نظر مؤلفه­های هنجار تقابل اجتماعی، با یکدیگر مقایسه شدند. ابزار جمع­آوری داده­ها، عبارت بود از: مقیاس هنجار تقابل (NRS) . تفاوت معناداری میان استفاده­کنندگان موتورسیکلت قانون­گریز و استفاده­کنندگان موتورسیکلت قانونمند از نظر هنجار تقابل اجتماعی به طور کلی (01/0 < p ) و مؤلفه­های آن؛ یعنی تقابل منفی (01/0 < p )؛ باور به تقابل (01/0 < p )؛ و تقابل مثبت (01/0 < p ) وجود داشت. تحلیل رگرسیون لوجستیک چندگانه با روش سلسله­ مراتبی نشان داد که متغیرهای اجتماعی ـ جمعیت­شناختی (مرحله اول) 3/9 الی 4/12 درصد، و مؤلفه­های هنجار تقابل اجتماعی (مرحله دوم)، بین 7/13 تا 2/18 درصد از واریانس متغیر ملاک قانون­گریزی یا قانونمندی در استفاده از موتورسیکلت را تبیین نمایند. هنجار تقابل اجتماعی و مؤلفه­های آن، نقش مهمی در کاهش و پیشگیری از تمایل استفاده­کنندگان از موتورسیکلت در شهر یزد در ارتکاب قانون­گریزی دارند. بنابراین، به­منظور کاهش نرخ قانون­گریزی در میان استفاده­کنندگان از موتورسیکلت، بهتر است در کنار اجرای استراتژی­های بازدارنده بیرونی، مانند جریمه کردن، مداخله­های اجتماعی و رفتاری، به اقدام­های مداخله­ای اجتماعی و رفتاری به صورت تقویت هنجار تقابل اجتماعی پرداخته شود.

افزایش روزافزون وسایل نقلیه باعث شده تا در کلان شهر تهران گرایش به استفاده از موتورسیکلت به شدت رواج یابد. به همراه رشد استفاده از این وسیله نقلیه، تصادفات و تلفات ناشی از آن نیز افزایش یافته و امروزه رانندگان موتورسیکلت از جمله آسیب پذیرترین کاربران ترافیک به شمار می آیند. در این پژوهش سعی شده تا با شناسایی نقاط حادثه خیز تصادفات موتورسیکلت سواران، گامی مؤثر در کاهش تصادفات این دسته از کاربران ترافیک برداشته شود. به همین منظور، ابتدا نقاط وقوع تصادفات موتورسیکلت سواران در سال (۱۳۹۴) در سطح منطقه (۶) شهر تهران از کروکی های پلیس راهور تهران استخراج و در یک بانک اطلاعاتی جمع بندی شد که در مجموع (۱۲۹۸) مورد تصادف در این منطقه ثبت شده است. از این میان تعداد (۳۱۴) مورد تصادفات خسارتی و (۹۸۴) مورد نیز تصادفات جرحی و فوتی بوده است. برای بررسی فراوانی و شدت تصادفات و اولویت بندی آن ها از تابع تراکم کرنل، شاخص نزدیک ترین همسایه، شاخص موران و ضریب گری (آماره عمومی G) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد نواحی میدان انقلاب، تقاطع بلوار کشاورز به سمت خیابان (۱۶) آذر، تقاطع بلوار کشاورز به سمت خیابان فلسطین، تقاطع (۱۶) آذر به سمت خیابان پورسینا، تقاطع کریمخان-حافظ، خیابان رودسر، تقاطع زرتشت-ولیعصر، تقاطع مفتح-طالقانی، تقاطع مفتح-سمیه، میدان هفت تیر، تقاطع میرزای شیرازی-بهشتی و تقاطع خالد اسلامبولی-بهشتی، هم از حیث فراوانی تصادفات موتورسیکلت و هم شدت تصادفات منجر به فوت و جرح، در ردیف حادثه خیزترین مناطق پرخطر با تراکم خیلی زیاد در منطقه (۶) هستند.

زمینه و هدف: با توجه به بالا بودن آمارهای تلفات ناشی از سوانح ترافیکی( 51% در صحنه و 49% انتقال به بیمارستان) و آمارهای تخلفات جرائم راهنمایی و رانندگی، هدف از این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر قانون گریزی راکبین موتورسیکلت شهر تهران است. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و از نظر شیوه های گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. واحد تحلیل یا نمونه 90 نفر از متخلفان به قانون می باشند که در محدوده جغرافیایی شهر تهران مرتکب آن شده اند و از این رهگذر جریمه هایی متوجه آنان شده است. یافته ها: براساس یافته های تحقیق از بین عوامل مورد بررسی؛ آشفتگی در رتبه اول؛ تبعیض دوم؛ رفاه اجتماعی سوم؛  فردگرایی چهارم؛ تربیت دوران کودکی پنجم؛ عدم آگاهی به قانون ششم؛ وضعیت خانوادگی هفتم؛ خشونت رفتاری هشتم؛ آگاهی به تأثیر قانون نهم و آگاهی  به تأثیر رسانه ها در رتبه دهم قرار می گیرند. نتیجه گیری : بر اساس نتایج حاصله با اعمال یک برنامه ریزی صحیح بر پایه دیدگاهی که منتج از مشکلات و معضلات موجود است و نیز با در نظر گرفتن شرایط آتی می توان شاهد ارتقای کیفی و کمی موتورسیکلت -ها و کاهش معضلات آن بود؛ ضمن آنکه مناسب سازی وضعیت جابه جایی موتورسیکلت ها، کاهش هزینه های زیادی را در ابعاد مختلف که سهم عمده آن متأثر از بهبود حجم تردد در شبکه معابر است را به همراه خواهد داشت.