تدریس تلفیقی

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش های تدریس سنتی (متداول) و تلفیقی تربیت بدنی بر یادگیری درس علوم تجربی و توسعه مهارت های اجتماعی دانش آموزان پسر پایه دوم مقطع راهنمایی است. این پژوهش نیمه تجربی طی یک دوره 12 هفته ای در شهرستان اسلامشهر به انجام رسید. جامعه آماری تحقیق در بردارنده دانش آموزان پایه دوم راهنمایی بود که از بین 79 دانش آموز داوطلب از این جامعه، 52 نفر از آنها به کمک آزمون بهره هوشی انتخاب شدند و به صورت هدفدار در دو گروه (گروه تدریس سنتی26n= و گروه تدریس تلفیقی 26 n=) قرار گرفتند. در طول این دوره 3 ماهه، در گروه سنتی، دروس تربیت بدنی و علوم، به شیوه رایج (مجزا از هم) تدریس شدند، درحالی که در گروه تلفیقی، درس علوم با برنامه های درس تربیت بدنی تلفیق و تدریس شد. داده های پژوهش با بهره گیری از آزمون های آماری ویل کاکسون، یومن ویتنی و t تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که در سطح 05/0>α تفاوت معناداری بین میزان یادگیری درس علوم تجربی در دو گروه سنتی و تلفیقی وجود دارد؛ همچنین نتایج آزمون t نشان داد که تفاوت معناداری بین میانگین نمره های رفتارهای تکانشی آزمودنی ها در روش تلفیقی نسبت به روش سنتی در سطح 01/0> α وجود دارد؛ به نحوی که میانگین این نمره ها در روش تلفیقی نسبت به روش سنتی کاهش معناداری داشته است. همچنین نتایج مؤید آن است که تفاوت معناداری بین میانگین نمره های رفتارهای اجتماعی مطلوب آزمودنی ها در روش تلفیقی نسبت به روش سنتی در سطح 01/0> α وجود دارد. به عبارت دیگر میانگین نمره های دانش آموزان حاضر در روش تدریس تلفیقی افزایش معنا داری نسبت به روش سنتی داشته است.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش های تدریس سنتی (متداول) وتلفیقی درس تربیت بدنی بر یادگیری درس ریاضی و مهارت های بنیادی دانش آموزان دختر پایه دوم ابتدایی است. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و جامعه آماری متشکل از تمام دانش آموزان دختر پایه دوم ابتدایی شهرستان خوی به تعداد 1250 نفر در سال تحصیلی 97-1396 بود؛ که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای نمونه ای به تعداد 30 نفر از این دانش آموزان به صورت تصادفی انتخاب شده و در دو گروه (گروه تدریس سنتی15 نفر و گروه تدریس تلفیقی15 نفر) قرار گرفتند. در طول این دوره ده هفته ای در گروه سنتی، دروس تربیت بدنی وریاضی و مهارت های بنیادی به شیوه رایج (مجزا از هم) تدریس شدند در حالی که در گروه تلفیقی،دروس ریاضی و مهارت های بنیادی با برنامه های تربیت بدنی تلفیق وتدریس شدند. برای گردآوری اطلاعات از آزمون های یومن ویتنی، و تی برای توزیع طبیعی داده ها، استفاده شد. نتایج نشان داد که در سطح 5./.>p تفاوت معنا داری بین میزان یادگیری دروس ریاضی در دو گروه سنتی وتلفیقی وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تی نشان داد که تفاوت معنا داری بین میانگین نمره های آمادگی جسمانی آزمونی ها در روش تلفیقی نسبت به روش سنتی در سطح5./.> p وجود دارد. نتایج حاکی از آن است که روش تلفیقی می تواند جایگزین مناسبی برای روش تدریس سنتی باشد.

تدریس تلفیقی و آموزش میان رشته ای یکی از مهم ترین شیوه های اثرگذار در تدریس است. در این راستا، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، و به شیوه کیفی، تلفیق تدریس دروس علوم تجربی با آیات قرآن کریم را مورد واکاوی قرار داده است. بدین منظور، نخست کتب مرتبط با علوم تجربی اعم از کتاب های علوم تجربی، فیزیک، شیمی و زیست شناسی در دوازده پایه مورد تحلیل قرار گرفت و آیات مطرح شده در کتاب های درسی استخراج شدند. سپس در مواردی که آیاتی مورد استفاده قرار نگرفته بود، آیات قابل استفاده برای تدریس استخراج گردید و در نهایت، به عنوان نمونه آیه 25 سوره حدید برای تبیین معجزه آهن، درباره «فصل از معدن تا خانه» کتاب علوم تجربی پایه هفتم مطرح شد. مطالعه موردی آیه 25 سوره حدید نشان داد که قرآن در باب آهن و ویژگی های آن سخن گفته و دبیران علوم می توانند با بهره گیری از آن در تدریس فصل 5 کتاب علوم پایه هفتم (فصل از معدن تا خانه) استفاده نمایند و مسائلی چون چگونگی خلقت آهن، خصوصیات ماده خالص آن، منافع آهن و نظایر آن که با استفاده از آیات قرآن کریم قابل اثبات است، در قالب «شگفتی های خلقت در قرآن کریم» ارائه گردد. البته به نظر می رسد چالش اصلی این روش، میزان تسلّط معلمان علوم تجربی بر تدریس بین رشته ای و تسلّط و احاطه آنان بر تفسیر دقیق و وجوه شگفتی های آیات قرآن کریم باشد. بنابراین، در صورتی که این شیوه برای تدریس کتب علوم تجربی مدّ نظر قرار گیرد، باید در قالب کارگاه هایی، زمینه آشنایی بیشتر معلمان با مباحث قرآنی فراهم آید تا پاسخگوی نیاز دانش آموزان باشند. همچنین، نتایج نشان داد که کتاب های علوم تجربی، اگرچه آیات اندکی را به عنوان مقدمه بعضی فصول آورده اند، اما این مقدار از آیات و نیز انتخاب برخی آیات به درستی صورت نگرفته و اهتمام بیشتر متخصصان علوم تجربی و علوم اسلامی، برای تبیین بهتر آیات قرآن کریم و آشنایی دانش آموزان با اعجاز قرآن کریم نیاز است. 

یادگیری در چند سال گذشته کانون توجه محققان تعلیم و تربیت بوده است و پژوهش های زیادی در مورد آن به انجام رسیده که منجر به شکل گیری شیوه های متنوعی از یادگیری شده است؛ یادگیری تلفیقی یکی از این موارد است. هدف از مقاله حاضر، بررسی ابعاد، اصول و مزایای یادگیری تلفیقی به عنوان رویکردی جدید در نظام آموزشی است. این مقاله، در چهار بخش تنظیم شده است: در بخش نخست آن، مفهوم یادگیری تلفیقی، انواع، اهداف، اصول و مواد آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؛ در بخش دوم، الگو و سناریو پیشنهادی برای یادگیری تلفیقی ارائه گردیده است، در بخش سوم، مزایا و معایب و نکات کاربردی این نوع یادگیری تشریح شده است و در بخش چهارم نتیجه تحقیقات انجام گرفته در مورد یادگیری تلفیقی ارائه شده است.