مهارت منطقی

به رغم تأکید منطق دانان مسلمان بر نقش ابزاری اصول و قواعد منطقی در سایر علوم اکتسابی و در تمامی حوزه های اندیشه ی بشری، تاکنون تلاش درخور توجهی برای تثبیت این جایگاه و عملی کردن آن صورت نگرفته است. ازاین رو نگارنده در این نوشتار، بر آن است تا میزان اثربخشی این معرفت و مهارت را در فرآیند نظریه پردازی در تمامی مراحل آن، از تکوین و تدوین نظریه گرفته تا اثبات و دفاع از آن و نیز استنتاج فرضیه های جدید از نظریات قبلی، مورد تحلیل قرار دهد. با توجه به این که نظریه پردازی در علوم مختلف با شیوه های گوناگونی چون مفهوم سازی و کشف ارتباط مفاهیم، تبیین علی، تبیین بدیهی، استنتاج استقرایی و استنباط برهانی و نیز سبک مدل شناسی صورت می پذیرد، در این مقاله این سبک های مختلف به تفکیک، مورد بحث قرار گرفته و در هر مرحله، نقش و کارایی مهارت منطقی نشان داده شده است. همچنین ارتباط دو رویکرد و برنامه ی جدیدغرب با عناوین «تفکرانتقادی» و «فلسفه برای کودکان» و تأثیر آن دو بر پرورش تفکر منطقی، نظریه پردازی و تولید علم، مورد تحلیل قرارگرفته است. از مهم ترین نتایج این پژوهش، لزوم توجه به آموزش نظری و عملی فنون منطقی، اعم از منطق صوری، منطق جدید و نیز تقویت جایگاه تفکر انتقادی در نظام آموزشی کشور است. این امر می تواند به تسهیل و تسریع در فرآیندنظریه پردازی و تولید علم در شاخه های مختلف علوم، اعم از علوم انسانی و علوم تجربی، منجر گردد. البته درست است که برخی از نظریه پردازان به دلیل برخورداری از منطق فطری، در مراحل مختلف، فرآیند کار خود را به طور ذاتی و غیر اکتسابی، بر اصول و قواعد عقلی و منطقی منطبق می سازند، قطعاً هم اینان نیز با کسب مهارت در فنون تخصصی منطق، طی طریق را برای خود، آسان تر خواهند نمود.

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر شایستگی اخلاقی بر آموزش نیروی انسانی از منظر اساتید دانشگاه آزاد اسلامی غرب استان مازندران شامل واحدهای نور، چالوس، تنکابن، رامسر و محمودآباد در سال 1395 صورت گرفت. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق شامل 274 نفر از اعضای هئیت علمی تمام وقت دانشگاه های آزاد اسلامی غرب استان مازندران بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده 160 نفر بعنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه شایستگی های اخلاقی ویتون (2007) و آموزش کارکنان نجفی زاده (1393) انجام گرفت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، جهت بررسی اطلاعات و آزمودن سوال ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار Smart PLS 2 انجام پذیرفت. در بخش اول ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا مختص PLS بررسی گردید. در بخش دوم، ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی سوال های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت یافته های پژوهش تأثیر شایستگی اخلاقی و مولفه های آن شامل دانش موضوعی، مهارت های منطقی، مهارت های حل مساله، مهارت های تدافعی و مهارت های رسیدن به اجماع و خودآگاهی را بر آموزش نیروی انسانی در دانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران مورد تأیید قرار داد.